ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

ص: 7

ص: 8

نشأت گرفته از احساسات عامه را درك و به نمادهاي ارزشي عميق تري تبديل كنند تا مردم بتوانند با آنها تشخص و هويت بيابند. چرا كه هنرمندان در واقع در حالتي سرشار از جذبه و در جهاني فراتر از عالم حس به سر مي برند و ريزش مواهب عالم در نهاد آنان وجود دارد.

رسانه با خلق متن، ارتباط را به گونه اي شكل مي دهد كه مخاطب امكان رجوع مكرر به آن را داشته باشد و همين امر ما را قادر مي سازد درباره آن انديشه و تأمل كنيم تا به مهم ترين تعبير و معنا دست يابد. جشن و بزرگداشت به روش قاعده مندي تبديل مي شود كه داراي شكل، زبان ضابطه مند و استعاراتي است كه مجموعه آن ها مخاطب را متقاعد مي سازد تا رسانه را به براي اوقات تفريح و سرگرمي خود بپذيرد.

مجموعه حاضر كه به همت جمعي از نويسندگان گروه پژوهش هاي مناسبتي مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما تهيه گرديده است تا حد توان و امكان در نظر دارد دل و زبان اهالي هنر، رسانه و پژوهش را به يكديگر نزديك نمايد.

اداره كل پژوهش

مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما

ص: 9

ص: 10

گروه مناسبت هاي مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما با نظر به كاركردهاي اين قالب و شاخصه هاي آن، توليد و تدوين مجموعه اي را آغاز كرده است با همين عنوان، تا بخشي از اين رسالت رسانه ملي را بر دوش گيرد. آنچه اكنون پيش روي شما قرار دارد، رهاورد اين هم سونگري و تلاش براي معنابخشي پيام هاي كوتاه و زيرنويس هاي اجتماعي _ مذهبي و هدايت افكار عمومي است كه با هدف تأمين نياز برنامه سازان رسانه ملي تدوين شده است. گفتني است 25 درصد اين پيام ها براي كاربرد در صدا و 75 درصد آن براي استفاده در سيما تهيه شده است.

با سپاس از همه پژوهشگران و همكاران محترم مديريت چاپ و نشر، اميد است اين اثر مورد توجه و عنايت برنامه سازان قرار گيرد.

ص: 11

ص: 12

ص: 13

ص: 14

( «هيچ نوروزي نيست مگر آنكه ما در آن روز، منتظر فرج هستيم؛ زيرا نوروز از روزهاي ما و شيعيان ماست».(1)

( «نوروز، روزي است كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله در غدير خم براي ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام از مردم پيمان گرفت؛ روزي است كه آن حضرت بر خوارج نهروان پيروز شد؛ و روزي است كه قائم ما اهل بيت عليهم السلام ظهور خواهد كرد».(2)

ص: 15

( بهار واقعي عاشقان زماني است كه عاشق به وصال برسد؛ و چه وصالي مهم تر و زيباتر و بزرگ تر از ديدن روي حضرت موعود.

( ظهور حضرت حجت عليه السلام بزرگ ترين عيد منتظران است.

( بزرگ ترين عيد بشريت، ظهور حضرت حجت عليه السلام است. ما منتظر آن روز بزرگيم كه بي همتاست.

( بهار واقعي و بهار عدالت، بهار رسيدن موعود است. براي رسيدن آن روز، هنگام تحويل سال دعا كنيم!

( با فرا رسيدن عيد ظهور امام زمان عليه السلام ، ديگر هيچ زمستاني بر فصل زندگي بشريت سايه نخواهد افكند. به اميد آن روز!

( به نام خدايي كه زيباترين و ناب ترين جلوه هاي هستي را در طبيعت به نمايش گذاشت.

( به نام خدايي كه به نسيم صبحگاهي فرمان داد تا با بانگ بلند، غنودگان را به بيداري و حيات بخواند.

( به نام خدايي كه به هَزاران نواي خوش بخشيد تا بر فراز شاخه ساران، آواي شيفتگي سر بدهند.

( اگر به خانه تكاني دل پرداخته باشي، اگر جاي جاي زندگي ات را معطر به ديدار من كرده باشي، اينك در اين لحظه ها دلت آرام ترين دل هاست.

( تولد بهار، تولد شور و شوق بندگي و اميد و حركت است.

( صداي بهار، صداي دعوت به دوباره زيستن است.

( خدايا! بهار ارمغاني از مهر توست. هر جوانه اي ستايش تو را زمزمه مي كند.

( بهار چونان وزش نسيمي معطر، تندپاي و گرم پوي در كوچه هاي ديارمان مي دود و بر جان و جهان نقشي از تازگي آرايه مي بندد.

( نوروز، سرآغاز كتاب سبز رويش است و آينه شكوه شما، نماي آفرينش. هر روزتان نوروز.

( در آغاز فصل گلخند چمن، آرزو مي كنيم لبخند، ميهمان هميشگي خانه دلتان باشد.

ص: 16

( فصل سياحت سبز، فصل ترنم گل و تغزل، فصل تلاوت آيه هاي مهر بر شما مبارك!

( سلام بر بهار، سلام بر خالق بهار، سلام بر انديشه هاي تولديافته در بهار، سلام بر شما كه به دنبال نو كردن لحظه هايتان هستيد!

( بهار، آگهي تبليغات دنياي پس از ظهور است.

( گناه بهار چيست، اگر ما هنوز در خواب زمستاني هستيم؟

( حكيما! اي مدبر آسمان و زمين و اي گرداننده گردونه خلقت! مرا در رويش دوباره ام بهاري كن و در بيداري ام پس از خواب مرگ، سربلند و رستگارم دار!

( قرآن ها باز شدند، دعاها خوانده شدند، حافظ ها فال گرفتند، و من ثانيه هاي اول را با عطر نهج البلاغه استشمام كردم:

«آنان كه وقتشان پايان يافته، خواستار مهلتند؛ و آنان كه مهلت دارند كوتاهي مي ورزند».(1)

( هر گلي كه مي شكفد و هر غنچه اي كه پيراهن مي درد، برگي است از هدايت، و اشاره اي است رازناك به حقيقتي روشن از خدا.

( بهار، آموزگارترين، عبرت آموزترين و مهرآميزترين فصل هاست.

( بهار، معجزه بزرگ خدا در طبيعت است.

( بهار، التماس سبز شكفتن در نگاه همه غنچه ها و جوانه هاست.

( در بهاران، اين گل نيست كه گشوده مي شود؛ گره روح انسان است.

( تقويم، سرگذشت ماست كه با «تحويل سال» رقم مي خورد و تقدير، سرنوشت ماست كه تنها با تحويل سال صورت مي پذيرد.

( سلام عشق، سعادت روح، سعادت تن، سرمستي بهار، سكوت دعا، سرور جاودانه و سايه حق، هفت سين نوروزتان باد!

( باران كه مي آيد، مژده بهار مي آورد؛ اما باران، مرا ياد او مي اندازد كه قرار است بر دنياي تاريكمان ببارد.

ص: 17

( هيچ از باران پرسيده اي جشن گل هاي سپيد اينك در كدام باغ برپاست؟

( هر بهار با اميدهاي تازه همراه است؛ اينكه من و تو در آستانه فصل سبز، كدام قلب آفتابي را به پيشوازش خواهيم برد؟

( سال نو آغاز مي شود و زمزمه يا مقلب القلوب و الابصار مي پيچد؛ تا بگويد: همه چيز از چشم و قلب آغاز مي شود. يعني مي خواهيد، چشم و قلب هايتان جولانگاه شيطان شود يا خلوتگاه رحمان؟

( بهار، فصل انديشيدن است؛ انديشيدن به زمستان و آنچه گذشت؛ انديشيدن به بهار و رويش فضيلت هاي انساني.

( فرصت هاي زندگي، چون ابرها در حال گذرند؛ بياييد لحظه هاي شورانگيز بهار را پاس بداريم!

( رودها ترانه خوان بهاري نو، به چشم روشني زمين مي روند و ما را به حركت و پويايي دعوت مي كنند!

( بهترين عيدي در بهار، لبخند است و محبت!

( سال جديد مي تواند براي تك تك ما نقطه آغازي باشد و فرصتي براي ساخته شدن و ساختن!

( زمستان دست تكان داد و دور شد. حالا بهار با كاسه هاي باران و سبدهايي پر از شكوفه به ديدارمان آمده! آغاز سرسبزي مباركتان!

( سلام بر آنان كه در پنهان خويش بهاري براي شكفتن دارند!

( بهار آمده است تا به يادمان بياورد كتاب زندگي در حال ورق خوردن است. اگر به ماندن تن دهيم روحمان مردابي مي شود!

( بهار آمده است تا بگويد سرما رفتني است و هر روزمان مي تواند بوي آمدن بگيرد؛ مثل آمدن باران.

( جشن بزرگي پيش رو داريم؛ جشني كه پايان زمستان است و شروع مهرباني. جشن عيدتان مبارك.

( چلچله ها خبر آورده اند كه همايشي از رنگ ها برپاست. باز هم نقاش آفرينش بوم زمين را نقاشي كرده است.

ص: 18

( بهار فصل طرب بلبلان، رقص ساقه ها و نجواي نسيم در گوش جوانه هاست!

( نه زمستاني باش كه بلرزاني، نه تابستاني باش كه بسوزاني؛ بهاري باش كه بروياني.

( بهار با همه طراوتش مديون يك گل است؛ گل زيباي نرگس.

( دنيا را برايتان شاد شاد و شادي را برايتان دنيا دنيا آرزومندم.

( خانه تكاني دل را براي رسيدن بهار دل ها، مهدي زهرا، فراموش نكنيم!

( براي تعجيل در فرجِ بهارِ آرزوها دعا كنيم!

( بهار مي آيد و نقابِ برفِ زمستاني را از چهره زمين پاك مي كند.

( نوروز، حديث مهرباني و شادي است؛ زندگي تان پر از حديث نوروز.

( بهار آمده تا بگويد لحظه ها چون ابر مي گذرند؛ پس به اين همه تحول و تغيير به ديده عبرت بنگريم.

( اي تدبيركننده روز و شب! ياري مان كن تا با سلاح عشق و صداقت و ايمان، به بهترين حال ها دست يابيم.

( بهار آمده است با قامتي خجسته و سبزپوش، با فصل حركت و بركت، تحول و تغيير.

( سبحان الله از اين همه تازگي و طراوت!

( چه حجتي روشن تر از گل ها كه روي شريعت سبز، انگشت گذاشته اند.

( نگاه كن! فرصت هاي خوابناك درختان گذشته است. و وقت، وقتِ بيداري و پويايي است.

( يا مقلب القلوب و الابصار! اين صداي سبز توست كه پيچيده در خاك!

( بياييد چشمانمان را براي ديدن ظهور اين همه آيات روشن باز كنيم!

( جان مايه نوروز تحول است؛ يعني حركت كردن به سوي وضعيت مطلوب، و بازگشت به فطرت انساني، و زدودن غبارها!

( عيد حقيقي، عيد حركت كردن در دو جهت بيرون و درون، و پاك سازي آن دو از پليدي هاي ظاهري و باطني است.

ص: 19

( شكوفه ها، شهيدان كشور بهارند كه با كفن زاده مي شوند.

( تو را در بهار صدا مي زنم؛ نامت گُلي مي شود ميان دستانم... .

( بهار تنها با آمدن او زيبا مي شود؛ براي ظهورش دعا كنيم!

( نوروز، روزي است كه ما بتوانيم از عادت ها رها شويم و با شكستن قالب ها و كليشه ها، تغييرات مطلوب را در تمامي ابعاد زندگي ايجاد كنيم.

( نوروز، روزي است كه با علم و يقين، منتظر سپيده سحر باشيم و با استفاده از تمامي داشته ها، با نگاهي نو و روحيه اي نو، حياتي تازه را آغاز كنيم و درصدد جبران نواقص و اصلاح اشتباه ها برآييم.

( آمد و شد بهار، بهانه اي است تا بنگريم در كجا ايستاده ايم و چند بهار در ما شكفته است؟

( بياييد با بهار، به شوق باريدن ابرهاي مهرباني، سفره قلب هامان را باز كنيم و خوبي ها را به خانه دلمان دعوت كنيم!

( بياييد امسال را سرنوشتي آسماني تر بخشيم، تا آينده اي روشن تر داشته باشيم و روزهاي ما، هر روز نوروز و عيد باشد؛ كه «هر روز كه در آن گناه نشود عيد است».

( ثانيه ها و دقيقه ها به سرعت مي گذرند. صداي زمان، بلند است و هنگام تحويل سال و چيدن سفره هفت سين فرارسيده است.

( در هفت سين معنوي، ابتدا ستايش خدا را بر لب جاري مي كنيم، سپس در مقام سپاس گزاري سر به سجده مي گذاريم.

( خوش دلي، از نيازهاي روحي آدمي است. هر انساني نيازمند است كه لحظه هايي از شبانه روز را، رها از غم ها و دل نگراني ها، به شادي و كاميابي حلال بپردازد؛ بهار فرصت رسيدن به خوش دلي هاست. اين فرصت ها را از دست ندهيم.

( نوروز در كنار سفره اي كه اجزايش همگي رازآلود و زيبايند، آغاز شده است؛ سنّت زيبايي كه خانواده ها را ملزم مي سازد در اين لحظه همه در كنار هم باشند. بيشتر به اين سنتهاي زيبا توجه كنيم!

( بي گمان آن اندازه كه انسان در فصل بهار به خوشي دل وسوسه مي شود در

ص: 20

فصل هاي ديگر اين گونه ترغيب نمي شود؛ تو گويي طبيعت نيز هر سال در دوره اي معين، احساس نياز به خوش دلي مي كند.

( يكي از نشانه هاي زيباي آفريدگار در جهان هستي، وجود رنگ ها در طبيعت است كه زندگي را به كام آدميان گوارا مي سازد. به راستي! اگر رنگ ها نبودند، انسان از لذت و موهبت بزرگي محروم مي شد.

( حكيم عمر خيام در نوروزنامه مي نويسد:

«نوروز از آن بوده است كه آفتاب در هر 365 شبانه روز و ربعي به اول دقيقه «حمل» بازآيد و چون جمشيد از آن آگاهي يافت آن را نوروز ناميد. پس از آن، پادشاهان و ديگر مردمان به او اقتدا كردند و آن روز را جشن گرفتند».

( ابوريحان بيروني در آثار الباقيه(3) مي نويسد:

«از آداب جشن نوروز اين بود كه در صحن هر خانه به هفت ستون هفت رقم از غلات مي كاشتند و هر يك از آنها كه بهتر مي روييد، دليل ترقي و خوبي آن نوع غله مي دانستند».

( در عهد باستان مراسم جشن نوروز به مدت 21 روز، و هر روز را برنامه اي خاص برگزار مي شد:

از روز اول تا سوم، براي بازديد از خويشاوندان و بزرگان؛

از روز سوم تا ششم، ديد و بازديد همگاني؛

از روز ششم تا نهم، اجراي جشن خوردادگان؛

از روز نهم تا سيزدهم، بار عام شاهي براي پذيرفتن عموم طبقات؛

از روز سيزدهم تا نوزدهم، در تفريحگاهاي خارج از شهر؛

از روز نوزدهم تا بيست و يكم، براي اجراي مراسم جشن فرودستان.

و...(1)

( صداي پاي بهار، تمام جنبندگان را به هوش مي آورد؛ زندگي و جنبش، رويش و زايش آغاز مي شود.

ص: 21

( سكون و سكوت، و ركود و رخوت زمستان به خاك سپرده مي شود و پرستوها به آشيانه هايشان بازمي گردند.

( دستان پرنوازش بهار، طبيعت يخ زده را از خواب بيدار مي كند.

( صداي پاي جويباران لحظه به لحظه نزديك تر مي شود. ناله دانه اي كه با تمام توان خاك را مي شكافد تا چهره از نقاب خاك بر كشد، خنده بر لبان بهار مي نشاند.

( بياييد در كلاس درس بهار، شاگرد اول شويم!

( نوروز، فرصت آشتي انسان ها با طبيعت است؛ طبيعتي كه ماه ها در خواب فرو رفته بود و اينك به زيباترين شكل ممكن از خواب برخاسته است.

( بهار مدام با هر جوانه اش به ما مي گويد: «هر افتادني، روييدني است»!

( شايد همه دل نوازي بهار به سبب اعتدالش باشد؛ پس تو هم ميانه رو باش.

( گاهي دل هم غبار مي گيرد؛ وقتي هم براي خانه تكاني دلت در نظر بگير.

( فقط آنها كه دلشان يخي است از آمدن بهار دلگير مي شوند؛ مثل آدم برفي.

( در كنار ديد و بازديدهاي عيد، بد نيست سري هم به دلمان بزنيم.

( لبخند بهار بوي شكوفه مي دهد و گريه اش شادمان مي كند ديگران را.

( از اخلاق بهار، بيداري، ميانه روي و لطافت را بياموز.

( با يك گل بهار نمي شود، پس سعي كن در كنار دوستان و خانواده ات به استقبال بهار بروي.

( بهار هم با همه زيبايي اش، مثل هر فصل ديگري مي گذرد.

( يادت باشد سردي زمستان، لطافت بهار را به تو مي آموزد.

( خداوندا! اي خالق بهار و نوروز! تو را سپاس براي برگ هاي نودميده! تو را سپاس براي اين چنين نوروز!

( شكوه شكفتن شكوفه بر رداي طبيعت، و آغاز سال نو مبارك.

( بهار، بهترين بهانه براي آغاز است و آغاز، بهترين بهانه براي زيستن.

( نوروز آغاز بهار و موسم اعتدال طبيعت و لطافت هوا، تعديل شب و روز، رهايي از قساوت زمستان و سرما و تاريكي شب هاي سرد است.

( نوروز، بازگشت حيات مجدد به طبيعتِ خفته است.

ص: 22

( از نوروز و بهار طبيعت و حيات دوباره گل ها و گياهان، به جنب و جوش آمدن پرندگان و حيوانات، و طراوت باغ ها و چمن زارها، بايد درس توحيد و رستاخيز را آموخت.

ص: 23

( بي تو اينجا همه در حبس ابد تبعيدند

سال هاي هجري و شمسي همه بي خورشيدند

تو بياي همه ساعات و همه ثانيه ها

از همين روز، همين لحظه، همين دم عيدند

( باز پشت پنجره، باران ز مهر

نرم نرمك مي نوازد شيشه را

ميهمان ماست اين پيك اميد

خيز و خندان لب به رويش در گشا!

( افلاك شد از عكس گل و لاله شفق رنگ

مشاطه نوروز بياراست جهان را

اين جوش بهارست كه چون شور قيامت

از خاك برانگيخت شهيدان خزان را

( عيد است و مي وزد نفس روشن بهار

جاري است آب و آينه از دامن بهار

عيد است و بايد از نفس گل مدد گرفت

از نغمه هاي قدسي بلبل مدد گرفت

( باد نوروزي ز روي گل نقاب انداخته

زلف سنبل را همي در پيچ و تاب انداخته

سرخْ گل مانَد عروسي را كه هنگام زفاف

جامه گلگون كرده، دست اندر خضاب انداخته

( چون ابر به نوروز، رخِ لاله بشُست

برخيز و به جام باده كن عزم، درست

كاين سبزه كه امروز تماشاگه ماست

فردا همه از خاك تو بر خواهد رُست

( آمد بهار و بوستان، شد رشك فردوس برين

گل ها شكفته در چمن، چون روي يار نازنين

از فيض لاله، بوستان، گشته بِهْ از باغ ارم

وز فيض ژاله گُلْسِتان، رشك نگارستان ببين

( بر چهره گل نسيم نوروز خوش است

در صحن چمن روي دل افروز خوش است

از دي كه گذشت هرچه گويي خوش نيست

خوش باش و ز «دي» مگو كه امروز خوش است

( ز باغ اي باغبان ما را همي بوي بهار آيد

كليد باغ ما را ده كه فردامان به كار آيد

ص: 24

( نو بهارست در آن كوش كه خوش دل باشي

كه بسي گل بدمد باز و تو در گِل باشي

( ز كوي يار مي آيد نسيم باد نوروزي

از اين باد ار مدد خواهي، چراغ دل برافروزي

( برآمد بار صبح و بوي نوروز

به كام دوستان و بخت پيروز

مبارك بادت اين سال و همه سال

همايون بادت اين روز و همه روز

( عَلَمِ دولت نوروز به صحرا برخاست

زحمت لشكر سرما ز سرِ ما برخاست

( برخيز كه مي رود زمستان

بگشاي درِ سراي بستان

برخيز كه باد صبح نوروز

در باغچه مي كُند گل افشان

( اي آن كه به تدبير تو گردد ايام

اي ديده و دل از تو دگرگون مادام

وي آن كه به دست توست احوال جهان

حكمي بنما كه گردد ايام به كام

( مثل لحظه اي كه باغ

در ترنم ترانه اي شكفته مي شود

غرق در شكوفه مي شود

روزگارتان بهار

لحظه هايتان پر از شكوفه باد!

( جشن فرخنده فروردين است

روز بازار گل و نسرين است

( گل، جامه دران بار دگر سر به درآورد

وز حال رفيقان گذشته خبر آورد

رخساره سروي و خطِ سبز نگاري است

هر لاله و سنبل كه سر از خاك برآورد

( باز كن پنجره را، كه بهاران آمد

كه شكفته گل سرخ، به گلستان آمد

( نوروز، نماد جاودانِ نو شدن است

تجديد جوانيِ جهان كهن است

زين ها همه خوب تر كه هر نو شدنش

يادآور نام پاك ايرانِ من است

( هست برهان بر وجود رستخيز

اين بهار نو ز بعد برگ ريز

ص: 25

( بيا كه سال نو آمد، چو گل شكوفا شو

بخند بر رخ دنيا، بَري ز غم ها شو

زمين كشيد نفس، آب شد همه يخ ها

چو جويبار بهاري، به سوي دريا شو

( امسال بهار بي تو آغاز نشد

امسال گذشت و باز اعجاز نشد

كِيْ سين سلام بر لبت مي شكفد

عيد آمد و سفره دلم باز نشد!

( بشقاب هاي كوچك سبزه

تنها يك سين

به سين هاي سفره مي افزايد

بهار كي مي تواند

اين همه بي معني باشد

بهار آن ست كه خود ببويد

نه آنكه تقويم بگويد

( گل، دفتر اسرار خداوند، گشوده است

صحرا ورق تازه اي از پند گشوده است

... شور سحر حشر اگر باورتان نيست

گُل، مصحف صد برگ به سوگند گشوده است

( آمد بهار و حيف كه ما را بهار نيست

وين جرعه ها به كام دلم خوش گوار نيست

... گفتم بهار آمد و پر شد جهان ز گل

ديدم كه يار نامد و گفتم بهار نيست

( اين بهار نور، بعد برگ ريز

هست برهان بر وجود رستخيز

يا مقلب، قلب ما را شاد كن

يا مدبر خانه را آباد كن

يا محول، احسن الحالم نما

از بدي ها فارغ البالم نما

( سرسبزترين بهار تقديم تو باد

آواز خوشِ هَزار تقديم تو باد

گويند كه لحظه اي است روييدن گل

آن لحظه هِزار بار تقديم تو باد

( نه لب گشايدم از گل، نه دل كشد به نبيد

چه بي نشاط بهاري كه بي رخ تو رسيد

بيا كه خاك رهت لاله زار خواهد شد

ز بس كه خون دل از چشمِ انتظار كشيد

( كدام عيد، كدامين بهار؟ با چه اميد

كه با نبود تو نوميدم از رسيدن عيد

تو نرگس و گل سرخ و بنفشه اي ورنه

اگر تو باغ نباشي گلي نخواهم چيد

ص: 26

ص: 27

( «ماهيت جمهوري اسلامي اين است كه با شرايطي كه اسلام براي حكومت قرار داده است، با اتكا به آراي عمومي ملت، حكومت تشكيل شده و مجري احكام اسلام باشد».(1)

( «حكومت جمهوري اسلامي مورد نظر ما از رويه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و امام علي عليه السلام الهام خواهد گرفت و متكي به آزادي عمومي ملت مي باشد».(2)

( «جمهوري اسلامي مي خواهد مطلبي را كه قرآن فرموده است، مطلبي را كه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرموده است، در همه كشورها پياده كند».(3)

( «من از عموم ملت ايران تشكر مي كنم كه در اين رفراندوم شركت كردند و رأي قاطع خودشان را كه بايد گفت صددرصد پيروزي بوده است و رأي داده شده است، به طور قاطع رأي خودشان را داده اند و به جمهوري اسلامي هم رأي دادند».(4)

( «برقراري جمهوري اسلامي كه به اتفاق آراي ملت برقرار شد و ان شاء الله احكام اسلامي هم دنبال آن برقرار مي شود، براي رفاه حال همه طبقات، خصوصاً كارگران، دهقانان، طبقه ضعيف، براي همه است و اسلام براي آنها بيشتر از ساير طبقات حق قايل است».(5)

( «دوازدهم فروردين سرآغاز حيات حقيقي انقلاب اسلامي است».(6)

( «دوازدهم فروردين عيد ملت ماست؛ زيرا در اين روز، با قدرت ملي، سرنوشت خود را به دست گرفتند».(7)

( «در دوازدهم فروردين طومار رژيم استكباري، با دست تواناي الهي كه قدرت مستضعفين است، درهم پيچيده شد».(8)

ص: 28

( «جمهوري اسلامي از لحاظ معناي تحت اللفظي بر دو پايه استوار است: يكي جمهور مردم؛ يعني آحاد مردم و جمعيت كشور؛ اينها هستند كه امر اداره كشور و تشكيلات دولتي و مديريتي كشور را تعيين مي كنند؛ و ديگري اسلامي؛ يعني اين حركت مردم، بر پايه تفكر اسلام و شريعت اسلام است».(1)

( «آنچه ملت ما مي داند و بايد به درستي روي آن پافشاري كند كه بحمدالله تاكنون پافشاري كرده، اين است كه نجات اين كشور و رسيدن آن به نقطه اي كه شايسته اين ملت است، فقط در سايه اسلام و جمهوري و نظام اسلامي امكان پذير است و بس».(2)

ص: 29

ببين مهرِ فروزان را كه ديگر گونه مي تابد

تو گويي پرتو افشاند ز بام خاوري ديگر(1)

( باران انقلاب كه باريد

سيل عظيم مردم

از كوه هاي عزلت و تنهايي

از غارهاي وحشت و تبعيد

جاري شدند

تا كه بشويند

از آينه زلال زمان ها

گرد و غبار غارت و تهديد(2)

( ز هر بهار بوَد اين بهار زيباتر

كه از بهشت بوَد مِلك ما شكوفاتر

از اين قيام كه پيروز شد به ياري حق

طبيعت است جوان تر، گل است بوياتر(3)

( دوازدهم فروردين، روز جمهوري اسلامي، گرامي باد!

( دوازدهم فروردين، روز ظهور شخصيت حقيقي مردم مسلمان ايران، روز ميلاد جمهوري اسلامي، گرامي باد.

( دوازدهم فروردين، عيد انقلاب، فرا رسيد؛ چشمان دوستدارانش روشن باد.

( در اين روز، رأي من و تو كه برخاسته از فكر و انديشه آزاد ما بود، به بار نشست. روز رأي «آري»، روز جمهوري اسلامي، بر خردمندان ايران مبارك باد!

( ميراث گران بهاي جمهوري اسلامي، از كلام روح الله سرچشمه گرفت و در دوازدهم فروردين، با «رأي آري» مردم در نبض ايران جاري شد.

( آرمان عدالت خواهان و اسلام طلبان كشور، در دوازدهم فروردين 58 تحقق يافت؛ يادش نكو و گرامي باد!

ص: 30

( فخر دين اسلام، تشكيل پايگاه اسلامي در جامعه است. روز فخرآفريني ايرانيان گرامي باد.

( اسلاميت جمهوري اسلامي، با خاطره دوازدهم فروردين 58 معنا يافت. ياد اين روز را گرامي مي داريم.

( ياد و خاطره دوازدهم فروردين 58، روز آري گفتن ايران به دين مبين اسلام، گرامي باد!

( روز جمهوري اسلامي، اولين قدم در راه تحقق حكومت اسلامي امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است.

( دوازدهم فروردين، مُهر تأييدي بود بر مردم سالاري ديني.

( روز جمهوري اسلامي، روز آغاز حكومت ديني به انتخاب مردم است.

( با هر انتخابات در ايران اسلامي، روز جمهوري اسلامي تكرار مي شود.

( روز جمهوري اسلامي، آغازي است براي اجراي فرمان هاي اسلامي و عمل به آنها.

( دوازدهم فروردين، روز حضور سبز در پاي صندوق هاي آزادي خواهي، خجسته باد.

( دوازدهم فروردين، روز «آري» ملت و استقرار حكومت حق، گرامي باد.

( دوازدهم فروردين، بهار انقلاب ما و روز شكفتن گل اسلام بر شاخسار زمان و نويد تجلي حق و حاكميت نظام اسلامي، خجسته باد.

( دوازدهم فروردين روز احقاق حق و روز پيروزي دين، گرامي باد.

( دوازدهم فروردين، روز بلوغ فكري و سياسي امت در سايه اسلام بود. شادروزش خجسته باد.

( دوازدهم فروردين، روز تثبيت حق و حقيقت و فروپاشي طاغوت 2500 ساله!

( دوازدهم فروردين، روز درخشيدن برگ سبز «آري» در دستان ملت بهاري ايران، پاينده باد.

( مبارك باد اين «عيد در عيد» بر همه ايرانيان و همه آزادمردان.

( يوم الله دوازدهم فروردين، تجلي واقعي اراده آزادي خواهانه ملت بزرگ ايران، پاينده باد.

ص: 31

( دوازدهم فروردين، فصلي نوين در عرصه حكومت الهي و انساني بود!

( دوازدهم فروردين، روز آزمون بود؛ صراطي كه صالحان از آن گذشتند، در صف هاي ممتد ايستادند و رأي دادند و به بهشت جمهوري اسلامي قدم نهادند.

( دوازدهم فروردين عصاره يك تاريخ سراسرْ خون و شهادت و تبلور آن همه عشق ها، آرمان ها، اسلام خواهي ها، حق پرستي ها و باطل ستيزي هاست.

( دوازدهم فروردين يكي از ايام الله بود؛ روزي مبارك و مقدس كه دهاني به وسعت ايران و با فريادي رعدآسا و پرطنين، جمهوري اسلامي را «آري» گفت.

( دوازدهم فروردين روز احقاق حق بود؛ روز پيروزي دين؛ روزي كه افسون ساحران جادوگر و تلاش خناسان وسوسه گر باطل شد؛ روزي كه كشتي اين امت در ساحل استقلال لنگر انداخت.

( بهار حكومت جمهوري اسلامي در بهار 58 رقم زده شد.

( روز جمهوري اسلامي، يعني حضور همه جانبه مردم، در زير سايه اسلام!

( جاده دوازدهم فروردين، آغاز رسيدن به خوبي هاست.

( روز جمهوري اسلامي، آغاز تحقق آرمان هاي امام خميني رحمه الله است.

( دوازدهم فروردين ثابت كرد مردم، خودشان سرنوشتشان را تعيين مي كنند.

( جمهوري اسلامي، يعني حضور آحاد مردم در اداره كشور، بر پايه اسلام.

( تشكيل حكومت جمهوري اسلامي، پايان فرضيه منسوخ جدايي دين از سياست بود.

( تشكيل حكومت اسلامي در عصري كه نظريه هاي رنگارنگ و ايسم هاي مختلف قدرت نمايي مي كردند، دنياي اسلام را زنده و پويا كرد.

( در زمانه اي كه دين و دين داري عقب ماندگي به شمار مي آمد، جمهوري اسلامي، ساختار انديشه سياسي شيعه را به معناي واقعي، تجديد بنا كرد.

( هدف از تشكيل حكومت اسلامي، رقابت براي به دست گرفتن قدرت سياسي نيست؛ بلكه هدف، تحقق اصول روشن دين، اصلاح امور كشور، امنيت محرومان و ستم ديدگان، و اجراي قوانين تعطيل شده شريعت است.

ص: 32

( ملت هاي پيشرو و موفق جهان در همه دوره ها، ملت هايي هستند كه در لحظه هاي حساس تاريخ، تصميمي شرافتمندانه و شجاعانه گرفته و سختي ها را تحمل كرده اند، تا اينكه به قله عزت و استقلال رسيده اند.

( دوازدهم فروردين، بهاري است كه دامان سپيد و پرشكوفه اش، خوش ترين خاطره را برايمان به ارمغان آورد.

( دوازدهم فروردين، سال روز بلوغ فكري و سياسي ملت ايران است.

( دوازدهم فروردين، سال روز استقرار نظام جمهوري اسلامي و تجلي اراده ملت ايران، مبارك باد.

( روز جمهوري اسلامي، نويدبخش پرواز كبوتران سپيدبال آزادي بر فراز آسمان آبي يكدلي و اتحاد ايران است. شكفتن گل ايمان بر شاخسار زمان را شادمانه جشن مي گيريم و جاده هاي آفتابي استقلال را با گام هايي از جنس اراده و خودباوري مي پوييم.

( دوازدهم فروردين، روز ثمر دادن خون شهيدان، روز بعثت انقلاب، و روز استمرار حكومت مستضعفان، گرامي باد.

( يوم الله دوازدهم فروردين، روز تجلي حكومت عدل الهي و تحقق وعده حق تعالي در بذل عزت و بزرگي بر مستضعفان جهان، و درخشش بهار آزادي با تكيه بر اركان نظام اسلامي است.

( دوازدهم فروردين 1358 هجري شمسي تكرار غدير خم در روزهاي پاياني قرن سيزدهم هجري بود.

( دوازدهم فروردين، تجلي اراده آزادي خواهانه ملت بزرگ ايران مبارك باد.

( دوازدهم فروردين، روز تجلي حكومت عدل الهي بر شما مبارك!

( دوازدهم فروردين، روز «آري» ايرانيان به «جمهوري اسلامي».

ص: 33

ص: 34

( «نگاه به گل هاي رنگارنگ و درختان سرسبز و خرّم، چنان لذتي به آدمي مي بخشد كه هيچ لذتي را با آن برابر نمي توان كرد».(1)

امام موسي كاظم عليه السلام

( «سه چيز سبب روشني چشم است؛ يكي از آنها نگريستن به گياهان سرسبز است».(2)

امام رضا عليه السلام

( «بوي خوش، عسل، سواركاري، و نگريستن به مناظر سرسبز، برخي بيماري هاي روحي و رواني را از بين مي برد».(3)

ص: 35

( در آيه 99 انعام، شگفتي و زيبايي و اهميت آب اين گونه بيان شده است: «و اوست كه از آسمان آب فرود آورد، پس به وسيله آن از هر گونه گياه برآورديم و از آن گياه، جوانه سبزي خارج كرديم كه از آن دانه هاي متراكمي برآورديم و از شكوفه درخت خرما، خوشه هايي است نزديك به هم ... بي گمان در اينها براي مردمي كه ايمان مي آورند نشانه هاست».

( يكي از نشانه هاي خدا در جهان، كه در قرآن از آن ياد شده، حيات دوباره طبيعت است؛ طبيعتي كه در زمستان مي ميرد و در بهار دوباره زنده مي شود.

( نمايشگاه ديگري از طبيعت ساكت و آرام و بي زبان كه در قرآن از آن سخن گفته شده، نمايشگاه آسمان، ماه و ستارگان و كهكشان هاست.

( خداوند با تعابير گوناگون، زيبايي ها و جلوه هاي اين تابلوي طبيعي و منظم از جهان آفرينش را توصيف مي كند و ما را به تأمل فرامي خواند: «مگر نديده ايد كه چگونه خدا هفت آسمان را تودرتو آفريده و ماه را در ميان آنها روشنايي بخش گردانيد، و خورشيد را چون چراغي قرار داده ...». (نوح: 15)

( از جمله توصيف هاي قرآن، توصيف رنگ هاست؛ تنوعي كه حس كنجكاوي انسان را برمي انگيزد و به وي گوشزد مي كند كه در علت پيدايش رنگ ها تأمل كند و مي گويد: «اين رنگ براي بينندگان و تماشاگران ايجاد سرور مي كند». (بقره: 69)

( خداوند در قرآن به رنگ هاي شادي بخش، اهميت ويژه اي داه است؛ مثلاً در اوصاف بهشتيان از رنگ سبز ياد مي كند،(1) يا نوشيدني هاي بهشتيان را با رنگ سفيد توصيف مي كند.(2)

( خداوند به اين دليل بارها از طبيعت ياد مي كند كه اثبات كند شگفتي هاي طبيعت، مظاهر خلق خداست.(3)

( گاهي زيبايي هاي طبيعت در ابعاد دقيق تر گفته مي شود، مانند دلالت بر توحيد، يا تنزيه خداوند از داشتن فرزند، يا وجود نظم و توجه دادن به عظمت، قدرت، تدبير، رحمت، حكمت و علم الهي.(4)

ص: 36

( عناصر طبيعت به عنوان بارزترين نمونه ها و نشانه ها، از پيش از اسلام جايگاه مقدسي در افكار داشته اند و در دين اسلام با نگرشي خداشناسانه به آنها توجه شده است.

( كافي است نگاهي به نهج البلاغه كرده باشيد؛ فرازهاي بسياري با كلماتي همچون «فكر كن»، «تأمل كن»، «نظر كن»، «بدان»، «تعجب كن» و «عبرت بگير» آغاز مي شوند و اين مسئله بيانگر اين است كه پيشوايان معصوم ما چقدر به تفكر در طبيعت و عناصر آن توجه داشته اند.

( توجه مسلمانان به طبيعت و عناصر آن، به ويژه آب و گياهان، برخاسته از آموزه هاي اسلام و سخنان و سنّت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله بوده است.

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله درباره اهميت توجه به طبيعت فرمود: «هر كسي كه درختي بنشاند، خداوند او را به اندازه ميوه هاي آن پاداش مي دهد.» همچنين ايشان همواره حفاظت از باغ ها و جنگل هاي اطراف مدينه را به مردم سفارش مي كرد.

( انس پيامبران الهي، به ويژه در دوران پيش از رسالتشان، با طبيعت بكر، از نقش بارز طبيعت در افزايش آگاهي هاي انسان، حكايت دارد.

( در روايات امام جعفر صادق عليه السلام ، به ويژه در كتاب توحيد مفصّل، به بسياري از شگفتي هاي طبيعت اشاره شده است.

( آيات متعددي درباره زيبايي مناظر طبيعي وجود دارد كه خداوند متعال، توجه انسان ها را به آن مناظر زيبا جلب مي كند.

( «و زمين را مي بيني كه خشك و پژمرده است و هنگامي كه آب به آن فرستاديم به حركت و اهتزاز درمي آيد و موادي در آن سبز مي شوند و از هر نوع جفت، نباتات و درختان بهجت انگيز مي روياند».(1)

( «آيا نديده اي كه خداوند از آسمان آب فرستاد و زمين، سبز [و] خرم گشت. قطعاً خداوند، لطيف و آگاه است».(2)

ص: 37

( يكي از شگفت انگيزترين ديدگاه ها درباره بهره گيري از طبيعت و روح معنوي جامعه، در سخنان ارزشمند امام علي عليه السلام نمود يافته است.

ص: 38

( فرا رسيدن روز طبيعت بر همه دوستدارانش مبارك!

( روز شادماني در كنار رودخانه ها و سبزه ها و دامنه كوه ها، روز نشاط در كنار خانواده، بر شما ايرانيان دوستدار آباداني مبارك!

( روز اُنس با زيبايي ها و ديدني هاي طبيعت، بر شما مبارك!

( به دوستي مان با كوه و درخت و رود و پرنده، به دوستي مان با تمام آفرينش افتخار كنيم!

( مهرتان به طبيعتِ زنده و پويا، و به طبيعت شاداب، روزافزون و پايدار باد!

( يادمان باشد آيندگان نيز نيازمند فضاي سبز و باطراوت طبيعتند؛ در نگه داري طبيعت، اين گنجينه ارزشمند آفرينش، كوشا باشيم!

( سيزدهمين روز بهار، روز طبيعت، بر ايرانيان پاك انديش و روشن آيين مبارك باد!

( طبيعت، يادآور جلال خداوندي است؛ آن را پاس بداريم و در بقايش بكوشيم.

( در سيزدهمين روز فروردين، به دامان پرشكوه طبيعت برويم و در كنار درخت و رودخانه و آفتاب، به تحرير مهرباني همت كنيم.

( روز طبيعت، روز معرفت انديشي و شناختن هر چه بيشتر خالق متعال است.

( خورشيد مي تابد و ما دست در دست روشنايي، طرب انگيزترين روز بهار را به تفرج و شادماني مي گذرانيم.

( روز طبيعت، روز حركت و پويايي، و روز پيوند طبيعت و انسان مبارك باد!

( سيزدهمين روز نوروز، روز شكرگزاري از نعمت هاي خداوند بر شما مبارك!

( روز طبيعت، روز گرايش روح انسان به طراوت و طبيعت است!

( روز طبيعت، روز فرار از چهارديواري هاي خسته كننده زندگي ماشيني است؛ روز رهايي در آغوش دامنه كوه هاست.

( روز طبيعت، فرصتي براي ديدن زيبايي ها از نزديك ترين فاصله است.

( سيزدهمين روز بهار، روز شادماني در طبيعت براي مردم خسته از دود و دم و ترافيك و خيابان هاي شلوغ است؛ روز هم نشيني با سبزه ها و گل ها.

( ايرانيان! هم نشيني تان با زيبايي هاي طبيعت، مبارك.

ص: 39

( بياييد در سيزده فروردين، با تمام گل ها پيمان ببنديم تا زندگي هايمان را مثل آنها سرشار از طراوت كنيم.

( طبيعت، روح جاري در همه كائنات است. با آرام گرفتن در كنار طبيعت، آرامش را در زندگي هايمان هميشگي كنيم!

( آمد بهار خرّم و آمد رسول يار

مستيم و عاشقيم و خماريم و بي قرار

اي چشم و اي چراغ روان شو به سوي باغ

مگذار شاهدان چمن را در انتظار

( بياييد به شكرانه زندگي، طبيعت را دوست داشته باشيم؛ به پرواز آبي پرنده ها، به طنازي شكوفه هاي گيلاس، به رقص پروانه ها، به شادابي گل ها و به آرامش ماهي ها احترام بگذاريم.

( «طبيعت»، خوش رنگي آينههاست... همان آينه اي كه انعكاس «زندگي» است!

( غنچه هاي رنگارنگ بهار، سلام هاي خداوندند كه به روي لبخندهاي زمين، باز مي شوند.

( هر شكوفه، جلوه معطر طبيعت است و بهار، زيباترين كلام عاشقانه خداوند!

( تقويم كه به صفحه سيزدهم مي رسد مي شكفد و با پرهيز از خرافات، خوش بينانه به بهار و طبيعت مي نگرد؛ همه روزها خوش وقت هستند!

( امروز دهان سيزدهمين روز تقويم، پُر است از خيرمقدم گويي به مادر دشت ها و دانه ها. امروز بهار، موجي از گل به راه انداخته است.

( مقابل نگاه سرسبز بهار، مبادا حرف از چيدن و پرپر كردن بزنيم.

برگ درختان سبز در نظر هوشيار

هر ورقش دفتري است معرفت كردگار

( روز طبيعت، روز احترام به آفرينش است؛ روز سلام به كوه، روز سلام به همه گل ها و دشت ها.

( نقش در نقش ... رنگ در رنگ ... از كوه و جنگل، تا دريا و دشت ها، همه جا نشانه هاي خدا پيداست. در روز طبيعت؛ به توحيد نزديك تر شويم.

( روز طبيعت، روز گشايش، روز لبخند و شادي، بر شما طبيعت دوستان مبارك!

( صفحه سيزدهم تقويم، يادآور روز طراوت محسوسِ توحيدخواني لب هاست. سبحان الله از اين همه زيبايي!

ص: 40

( يادت باشد تا بهار هست، وقفه اي در جويبار لحظه هايمان نيندازيم و از تمام فرصت ها بهره برداري كنيم!

( يادت باشد انديشه ما بيمار خواهد شد اگر روزي را نحس بدانيم. همه روزهاي خدا زيباست، اگر زيبا بينديشيم!

( يادت باشد چشمانت را به ديدن كوه و جنگل و دشت و رودخانه ها عادت دهي تا هميشه زيبا ببينند.

( چه شوري در سر طبيعت است. رودخانه ها مي خروشند و سبزه ها منتظرند تا به آب ها سلام كنند!

( امروز، روز سلام به طبيعت است، روز سلام به كوه، روز سلام به رودخانه ها.

( امروز روز تجديد خاطرات است؛ خاطرات قديمي. عكس ها، آلبوم ها ... روز گره بستن سبزه ها ... روز خاطرات قديمي پدربزرگ ها و مادربزرگ ها.

( بيا تا جاني تازه كنيم در اين هواي دل انگيز. بيا مثل سبزه ها به آب ها سلام كنيم!

( بوي زندگي مي آيد، بوي بهار ... بوي مهرباني، بوي خاك و آب و كوه. بوي دشت ... بوي طراوت و طبيعت.

( روز طبيعت، روز خاطره انگيز دور هم جمع شدن هاست. امروز را براي هم زيباتر كنيم؛ با دوست داشتن طبيعت و حفظ پاكيزگي كوه و دشت و آب.

( در دل من چيزي است

مثل يك بيشه نور

مثل خواب دم صبح

و چنان بي تابم

كه دلم مي خواهد

بدوم تا ته دشت

بروم تا سر كوه

دورها آوايي است(1)

ص: 41

( لب آبي

گيوه ها را كندم

نشستم

پاها در آب

من چه سبزم امروز

و چه اندازه تنم هوشيارست.(1)

( دشت هايي چه فراخ!

كوه هايي چه بلند

در گلستانه چه بوي علفي مي آيد

من در اين آبادي، پي چيزي مي گشتم

پي خوابي شايد

پي نوري، ريگي، لبخندي.(2)

ص: 42

ص: 43

( «در عمل، حتي در بهترين نمونه هاي حكومت دموكراسي، حقوق ملت، نقابي است كه در پس آن ثروتمندان پنهان شده اند».

( «بهاران، رازدار رستاخيز پس از مرگ است».

( «بعضي ها فرياد مي كنند كه ديگران بلند حرف نزنند».

( «فيلم خوب، آن است كه تماشاگرش را به سفر دل دعوت كند».

( «پرده سينما، قاب آينه ضمير خود ماست».

( «انسان، در برهوت ميان دعوات نفس اماره و جاذبه هاي عميق فطرت الهي، سرگردان است».

( «اهل حقيقت، مقيمان كوي ميخانه اند و شعر، جرعه اي است از آن شراب روحاني كه بر خاك افشانده اند».

( «شهيد آويني در تبيين معناي هنر مي نويسد: «در زبان ما، هرگز هنر به معنايي كه اين روزها مصطلح است، به كار نمي رفته است. ارباب هنر، ارباب كمال بوده اند...».

( شهيد آويني در توصيف زبان هنر مي نويسد: «زبان هنر، زبان قرب و شهود است».

( «هنرمند رازدار خزاين غيب است و زبان او، زبان تمثيل و تمثل است. پس بايد رمز و راز ظهور حقايق متعالي و كيفيت حضور و ظهور امر قدسي را در جهان بشناسد».

( «روح هنرمند بايد منزل نزول ملائكهاي شود كه واسطه الهام رموز غيبي به قلوب و ذوقها هستند».

( «قلب هنرمند بايد جلوهگاه حُسن و بهاء حضرت حق باشد و آيينگي نيز بداند».

( «هنر از لحاظ مضمون و محتوا، عين تفكر و حكمت و عرفان است و تنها در نحوه بيان و تجلي از آنان متمايز مي شود».

( شهيد آويني، هنر واقعي را با الهامگيري از معارف اسلامي، آن چنان توصيف مي كند كه با فطرت و حقيقت انساني در هماهنگي كامل است.

( «هنر، شيدايي حقيقت است، همراه با قدرت بيان آن شيدايي، و هنرمند كسي است كه علاوه بر شيدايي حق، قدرت بيان آن را نيز از خداوند متعال گرفته است. هر يك

ص: 44

از اين دو _ شيدايي حق و قدرت بيان _ اگر نقص داشته باشد، اثر هنري خلق نمي گردد. ...»

( «هنر، ياد بهشت است و نوحه انسان در فراق».

( هنر زبان غربت بني آدم است در فرقت دارالقرار و از همين روي، همه با آن انس دارند چه در كلام جلوه كند، چه در لحن، و چه در نقش؛ ... اُنسي ديرينه به قدمت جهان.

( هنر، زبان بي زباني است و زبان همزباني.

( «آنان كه در كار هنر مدعي عدم تعهد شده اند، درست در اين داعيه خويش نينديشيده اند. اگر نه، درمي يافتند كه گريز از تعهد در عالم محال است».

( «هنرمند بايد از غرض انديشي آزاد باشد، اما در عين حال، هنر عين تعهد اجتماعي است؛ چرا كه وجود انسان عين تعهد است و هنر نيز به مثابه جلوه انسان نمي تواند از تعهد فارغ باشد».

( «هنرمند بايد اهل درد باشد و اين درد نه تنها سرچشمه زيبايي و صفاي هنري، بلكه معيار انسانيت است. آدم بي درد، هنرمند نيست كه هيچ، اصلاً انسان نيست».

( شهيد آويني در انتقاد از برداشت غلط از آزادي در هنر مي گويد: «آزادي در نفي همه تعلقات است، جز تعلق به حقيقت كه عين ذات انسان است».

( «هنر براي هنر، عنوان توصيفي تلاشي است كه سعي دارد هنر را بي نياز از دين و حكمت و تعهد در خود هنر معنا كند. اما مگر اين كار ممكن است؟»

( «هنر ديني،... هنري است كه قالب و صورتي ديني نيز داشته باشد.... هنر ديني، نتيجه تاريخي تقرب انسان به حقيقت مطلق است».

( از دقت در ابعاد مختلف شخصيت شهيد آويني، به خوبي معلوم مي شود كه وي آشنايي كامل و بايسته به مسائل و معارف اسلامي داشت و سال ها مطالعه و تحقيق در زمينه ادبيات، از ايشان نويسنده اي توانا ساخته بود، كه قلم و نثر پخته او، بهترين شاهد آن است.

ص: 45

( آويني، هنرمند متعهد و فرهيخته اي بود كه به ضرورت به كارگيري هنر در خدمت انديشه و اعتقاد ايمان كاملي داشت.

( شهيد آويني معتقد بود كه راه مواجهه با غرب، ياد گرفتن الفاظ و دادن شعار تنها نيست؛ بلكه بايد به استقلال فكري دست يافت و ماهيت تمدن غرب را، خارج از چارچوب مباني و مبادي آن مورد نقد و بررسي قرار داد.

( شهيد آويني در تبيين تفاوت آزادي از ديد اسلام و غرب مي گويد: «تفاوت معناي آزادي... در نزد ما با آن چه در جهان امروز معمول است، آن قدر زياد است كه مي توانيم به يقين بگوييم كه ما و غربي ها فقط در لفظ اشتراك داريم و نه در معنا».

ص: 46

ص: 47

( برادر ارتشي! اهتمامت را در سنگرهاي دفاع و امنيت پاس مي داريم و استواري گام هايت را در صيانت از كشورمان آرزومنديم. روزت مبارك!

( نيروهاي مسلح برآمده از اين ملت و انقلاب، امروز چنان اقتداري دارند كه هيچ دشمني انديشه پليد دست اندازي به حريم ملت ايران را در سر نخواهد پروراند.

( امروز ارتشيان ما مرداني مؤمن، شجاع، حق طلب، عدالت جو و آماده فداكاري در راه آرمان هاي بلند ملت ايران و فرماندهي معظم كل قوا هستند.

( ارتش، فرزند برومند ملت خدايي ايران است.

( ارتش، تجلي عزت و اقتدار ملت ايران است.

( امروز ارتش، پشتوانه قوي ملت است و در دل ملت مؤمن و مهربان جاي دارد.

( امروز، ارتش قدرتمند ايران، نقشي بي بديلي در استقرار امنيت و برقراري تعادل در منطقه دارد.

( امروز، ارتش ايران به سرعت در حال پيشرفت است و تجهيزات دفاعي و نظامي كشور را تأمين مي كند.

( حماسه هاي نيروي زميني، دريايي و هوايي ارتش، براي ملت ايران، افتخارآميز و غرورآفرين است.

( امروز، ارتش نماد توانستن است.

( فداكاري و ايثار ارتش در طول هشت سال دفاع مقدس، مثال زدني است.

( 29 فروردين، روز اقتدار و سربلندي فرزندان ملت ايران، روز ارتش جمهوري اسلامي را گرامي مي داريم.

( نام گذاري 29 فروردين به عنوان روز ارتش، درايت و دورانديشي خميني كبير بود كه روح اتحاد و سرافرازي را در كالبد ملت ايران دميد.

( ارتش، نماد قدرت و ايستادگي ملتي است كه سال هاي سخت دفاع مقدس را با سرافرازي تمام به روزهاي آرامش و امنيت بدل كرد.

( برادر ارتشي! حضورت حماسه است و گام هايت دل كفر را مي لرزاند، روزت مبارك!

ص: 48

( حضور مقتدر و حماسي دلاوران ارتشي را در صحنه هاي مختلف جهاد و شهادت اين سرزمين، پاس مي داريم.

( سروقامتان ارتشي!

آسمان و زمين، شاهد ايستادگي تان بودند وقتي كه پرصلابت و غيور، ستون هاي نظامي دشمن را با عزم پولادين به سخره مي گرفتيد. روزتان مبارك!

ص: 49

ص: 50

ص: 51

ص: 52

( گذشته از جنبه هاي ظاهري نوشته هاي ارزنده سعدي، عطر جنبه هاي معنوي كلام او كه حاوي بهترين راهنمايي هاي واقع گرايانه براي برخورداري از زندگي سعادتمندانه است، مشام جان عالميان را خوشبو ساخته است.

( سعدي را به حقيقت بايد يك حكيم بزرگ اجتماعي دانست.

( ويژگي هاي ظاهري و معنوي كلام سعدي، طي چند قرن موجب دوام تسلط انديشه او بر عقل و روان فارسي زبانان جهان گرديده است، به نحوي كه بايد او را معلّم و مربّي تمامي قرون و اعصار بناميم.

( دعوت به شناخت حق تعالي و فراخواندن مخاطبان به بندگي و اطاعت كامل از پروردگار، از ويژگي كلام سعدي است.

( سعدي همواره مي كوشيد كه آثارش صحيفه معرفت و شناخت الهي و نمودار نشانه هاي حقّ تعالي باشد.

( سعدي در آثار گرانسنگ خود، از روش قرآن كريم استفاده نموده و با توجه دادن مخاطبان به مظاهر شگفت انگيز هستي، نظم جهان آفرينش و هدفداري پديده هاي خلقت، اين رسالت ارزنده را انجام داده است.

( تسبيح كائنات و آمد و شد خورشيد و پويايي و كارگري باد و ابر و باران، شكوه كوهساران و درياها و درختان، مرغان نغمه خوان و... ، آرمان شعر سعدي را در شناخت خداوند تشكيل مي دهد.

( آفرينش همه تنبيه خداوند دل است

هر كه فكرت نكند نقش بود بر ديوار

اين همه نقش ازل بر در و ديوار وجود

نه همه مُسْتمعي فهم كند اين اسرار

( كوه و دريا و درختان همه در تسبيح اند

حيف باشد كه تو در خوابي و نرگس بيدار

تا كي آخر چو بنفشه سر غفلت در پيش

يا كه داند كه برآرد گل صد برگ از خار

( در نظر بسياري از استادان ادبيات فارسي، درگذشته و حال زيباترين نثر فارسي در بيان مسائل اجتماعي و اخلاقي كتاب گلستان سعدي است كه در عين شيوايي و رسايي، هيچ گونه كلام زايدي ندارد.

ص: 53

( به گفته جامي، شاعر نامدار ايراني، آن را «نه گلستان، كه روضه اي ز بهشت» بايد دانست.

( در كتاب گلستان كه تصويري از دنياي واقعيت هاست، چهره عاطفي و اخلاقي انسان ها، آن چنانكه هستند، در قالب داستان هايي دل نشين و مزين به آيات قرآني و احاديث نبوي، همراه با اشعار فارسي، عربي و در نهايت بلاغت و شيوايي به نگارش در آمده است.

( ز گلستان من ببر ورقي

به چه كار آيدت ز گل طبقي

وين گلستان هميشه خوش باشد

گل همين پنج روز و شش باشد

( منظومه بوستان كه زاده خيال و جهان آرماني و مطلوب سعدي است، آكنده از نيكي، ايمان، پاكي و صفاست.

( در گلزار بوستان، سعدي با گشودن ده باب به روي كساني كه قصد سير و سياحت در اين فضاي معنوي دارند، آنان را به شهر آرماني اي رهبري مي كند كه در چشم انداز زيباي آن، انسان بر اوج قلّه آدميت بر مي آيد و از هر چه پستي و نامردمي است، پاك مي شود.

( سعدي در بوستان خويش مي كوشد كه هر چه زشتي و بدي را از عرصه اين جهان بزدايد و در همه جهان، جز نيكي و زيبايي چيزي باقي نگذارد.

( در ديدگاه سعدي، حتي ستمكاران از گرايش به نيكي خالي نيستند.

( سعدي بسياري از انديشه ها، باورها، عقايد و احساسات خود را در قالب غزل بيان كرده است و عواطف دروني خود را، صاف و صميمي با خوانندگان در ميان مي گذارد.

( غزل هاي سعدي، حاكي از سوز و گُداز او در عشق است. عشق سعدي، هم به خالق و هم به آفريدگان او اظهار مي شود؛ چنانكه خود او مي گويد:

عاشقم بر همه عالم كه همه عالم از اوست

به جهان خرّم از آنم كه جهان خرّم از اوست

( از غزل هاي سعدي برمي آيد كه او مرد عشق است... و تار و پُودِ وجودش با عشق بافته شده است. سخن بيرون از عشق را قيل و قال مي خواند و عشق ورزي را هنر خود.

ص: 54

( دكتر عبدالحسين زرين كوب درباره عشق سعدي مي گويد: عشق او در حقيقت اخلاق و تقواست، درد و سوز و گذشت و تسليم است.

( سعدي در دو كتاب گلستان و بوستان از قرآن، اين منبع عظيم و پربها، گاه به صورت اشاره به مضامين قرآني و گاه به صورت نقل آيه ها، به خوبي استفاده نموده است.

( بعد از قرآن مجيد، نهج البلاغه، به صورت كلامي نافذ و پرمعنا و گنجينه اي از علم و معرفت، بر بزرگان و رهروان مكتب، تأثير بسزايي داشته، و سعدي هم از اين رهگذر بي بهره نمانده است.

( سعدي از كلام دل نشين حضرت علي عليه السلام در نهج البلاغه به صورت هاي مختلف بهره برده است.

( سعدي معتقد است انسان را مي توان از نحوه سخن گفتنش شناخت و به عالِم يا جاهل بودن وي پي بُرد.

تا مرد سخن نگفته باشد

عيب و هنرش نهفته باشد

( امام علي عليه السلام نيز در اين باره فرموده است: «سخن بگوييد تا شناخته شويد، كه مرد زير زبانش نهفته است».

( اُستاد سخن، سعدي، پس از سفري طولاني كه حدود 34 سال به طول انجاميد، به زادگاه خويش، شيراز بازگشت و با جهاني از دانش و تجربه، به راهنمايي مردم همّت گماشت. او در سال 691 ه .ق، پس از عمري پربركت، در زادگاه خويش به ديدار معشوق شتافت.

( گارسين دِتاسي خاورشناس غربي مي گويد: «سعدي از مهم ترين نويسندگان ايراني است كه نزد عموم مردم اروپا شهرت دارد».

(سعدي در مقايسه با ديگر شاعران كهن فارسي اين اقبال را داشته است كه از 400 سال پيش و حتي يك قرن پيشتر از همشهري خود _ حافظ _ در سرزمين هاي ديگر معرفي و شناخته شود.

( بي گمان، سعدي، يكي از نامدارترين سخن سرايان جهان است كه بسياري از انديشمندان را به ستايش واداشته است.

ص: 55

( گستردگي و تنوع آثار سعدي و چيره دستي مسلم او در ميدانهاي گونه گون سخن، نام او را به عنوان سخنوري توانا و انديشه ورز در سراسر دنيا مطرح نموده است.

( بزرگ داشت سعدي، بزرگ داشت انديشه هاي بلند انساني است.

( سعدي، اختري است تابناك كه نور انديشههاي او همواره روشني بخش راه رسيدن به زندگي سعادتمندانه است.

( سعدي، شاعري فراتر از مرزهاي ايران است.

( آثار سعدي ذهن بشر را حول محور انديشه هاي بشر دوستانه مي چرخاند.

( بي ترديد حيات گسترده و بقاي زبان و ادبيات فارسي را سعدي بيمه كرده است.

( سروده هاي سعدي در واقع پرستار و مداواگر روح زخم ديده همه فارسي زبانان است.

( آثار ارزشمند سعدي، روح بخش انديشه اي زلال انسان متعالي است.

( انسان دوستي، محور انديشه ها و آرمان هاي شيخ اجل سعدي شيراز است.

( با تفكر در انديشه هاي سعدي، روح خسته بشر جلا مي يابد.

( با آثار سعدي، قله هاي انساني را بپيماييم.

( روح انسان با حكايت هاي آموزنده سعدي، بزرگ مي شود.

( سعدي، معلم جغرافياي انساني است.

( تولد سعدي، تولد آرمان هاي بزرگ بشري است.

( با مطالعه آثار سعدي، جهان را مرور كنيم.

( سعدي، مردي براي همه قرن ها و مرزها.

( ادبيات گرانسنگ فارسي، مرهون انديشه هاي والاي شاعراني بزرگ، چون سعدي است.

( روز بزرگ داشت سعدي، روز ستايش افكار بلند انساني سعدي است.

( در روز بزرگ داشت سعدي، جهان در ستايش انديشههاي سعدي است.

( عشق، بزرگ ترين آموزه سعدي براي دنياي امروز است.

( هنر سعدي دو بخش دارد: يكي بعد آموزگاري و معلمي و ديگري عشق.

ص: 56

( سعدي، فاتح قله هاي ارزشمند انساني است.

( سعدي، نقطه عطف در تاريخ ادبيات فارسي است. روزش مبارك.

( سعدي، بزرگ ترين مربي و مرشد جامعه ايراني و انساني است.

( روز بزرگ داشت سعدي بر جامعه ادبي ايران مبارك باد.

ص: 57

( علم مورد تأييد سعدي، علم همراه عمل است. اين مطلب با عبارات گوناگون مورد توجه او بوده است. «هر كه علم خواند و عمل نكرد، بدان ماند كه گاو راند و تخم نيفشاند».

(«يكي را گفتند: عالم بي عمل به چه ماند؟ گفت: به زنبور بي عسل». اين برداشتي است از كلام امام علي عليه السلام كه رابطه علم و عمل را بيان مي كند.

( در نگرش سعدي، عالم بر عابدي كه تنها به فكر نجات خويش است، برتري دارد. پيامبر صلي الله عليه و آله در اين باره فرموده است: «برتري عالم بر عابد، مانند برتري ماه شب چهارده است بر ستارگان ديگر...».

( دو گوهر نظم و نثر سعدي چون خورشيد روشني بخش در آسمان ادب فروزنده مي ماند.

(آثار باقي مانده از سعدي، بهترين گواه بر اين واقعيت است كه او نه تنها شاعر و نويسنده اي است توانا و كم نظير، بلكه فرزانه اي است خردمند كه در علوم ديني و اخلاقي و حكمت عملي و عرفان و سياست و شناخت اجتماع، صاحب نظر است».

( اِرنِست رِنان، زبان شناس و نويسنده فرانسوي درباره سعدي مي گويد: «سعدي، واقعاً يكي از نويسندگان ماست. ذوق سليم و تزلزل ناپذير او، لطف و جذبه اي كه به رواياتش روح و جان مي بخشد، لحن سُخريه آميز و پرعطوفتي كه با آن، معايب و مفاسد بشريت را گوشزد مي كند، اين همه اوصاف كه در نويسندگان شرقي به ندرت جمع مي آيد، او را در نظر ما عزيز مي دارد».

( باريه دومنار، مترجم بوستان سعدي به زبان فرانسوي، درباره نفوذ سعدي در اروپا مي گويد: «از تمام گويندگان شرقي، سعدي تنها شاعري است كه مورد درك و دريافت اروپاييان قرار گرفته است... و علت اين افتخار و اعتبار او اين است كه سعدي در گلستان، جامع تمامي صفاتي است كه جمال شناسي نوين خواستار آن است».

ص: 58

ص: 59

( مقوله ديگري كه ما در آن كم كاري داريم كه شايد باوركردني هم نباشد كتابهاي ديني است! مثل اينكه ما روي كتابهاي ديني و مسائل اسلامي متأسفانه كم كار مي كنيم! اين متون اسلامي بسيار ارزشمند است.

( ما به كتابهايي در رديف كتابهاي شهيد مطهري احتياج داريم كه مسائل اساسي اسلام را با يك بينش صائب و به دور از كج روي و افراط و تفريط، با زباني قابل فهم براي قشرهاي متوسط جامعه كه نه دانشمندان و نه انديشمندان را ملاك مي گيريم، نه سطوح خيلي پايين تر را ... تبيين كند.

( آثار سياسي كه آگاهي دهنده به ملت ما باشد و بتواند قشرهاي مختلف را داراي مغز سياسي و قدرت تحليل بكند، خيلي كم داريم؛ و اين چيزي است كه انقلاب به آن نياز دارد.

( من در دوران جواني زياد مطالعه مي كردم. غير از كتابهاي درسي خودمان مطالعه مي كردم و مي خواندم، هم كتاب تاريخ، هم كتاب ادبيات، هم كتاب شعر و هم كتاب قصه و رمان مي خواندم.

( به كتاب قصه خيلي علاقه داشتم و خيلي از رمانهاي معروف را در دوره نوجواني خواندم. شعر هم مي خواندم. من در دوره نوجواني و جواني، با بسياري از ديوانهاي شعر آشنا شدم.

( واقعاً آماري بگيريد، ببينيم كتاب خواني چه قدر رشد مي كند. بياييد كاري كنيد كه مردم كتاب خوان بشوند!

( در دنيا «كتاب جيبي » اساساً براي اين به وجود آمد كه مردم كتاب خوان بشوند؛ يعني كتاب را در جيبشان بگذارند و مثلاً هنگامي كه به قطار زيرزميني يا اتوبوس سوار مي شوند، آن را باز كنند و بخوانند. اين كاري است كه اگر باب شود، بسياري از وقتهاي مرده، زنده خواهد شد.

( با تلخي بايد اعتراف كنيم كه رواج كتاب و روحيه كتاب خواني در ميان ملت عزيز ما كه خود يكي از مشعل داران فرهنگ و كتاب و معرفت در طول تاريخ پس از ظهور اسلام بوده است بسي كمتر از آن چيزي است كه از چنين ملتي انتظار مي رود.

ص: 60

( كتاب، مقوله بسيار مهمي است. البته من به كارهاي هنري و تصويري تلويزيون، سينما، يا از اين قبيل چيزها خيلي اعتقاد دارم، اما كتاب نقش مخصوصي دارد. جاي كتاب را هيچ چيزي پر نمي كند.

( كتاب را بايد ترويج كرد.

( مردم بايد به كتاب خواني عادت كنند و كتاب وارد زندگي بشود.

( كتاب خواني چيزي است كه براي يك ملت، فريضه و لازم است.

( انس با كتاب، چيز بسيار باارزشي است و من خواهش مي كنم كه همه و همه با كتاب انس پيدا كنند.

( موضوع كتاب و كتابت در رشد حيات اجتماعي تأثير بسزايي دارد.

( همه همت اولياي دين اسلام بر اين بوده است كه بندگان خدا را به سوي روشنايي كتاب رهنمون شوند. چنانكه كلام الهي با توجه به قلم آغاز شده: (علم بالقلم) و در جايي ديگر مي فرمايد: (ن و القلم و ما يسطرون)

( كتاب از ديرباز، حافظ و احياكننده تفكر و انديشه هاي والا و منبع عظيمي بوده است كه طالبان علم، انديشه و حقيقت را سيراب نموده.

( ارزيابي شرايط و امكانات موجود فرهنگي مبين اين نكته است كه امروزه كتاب مي تواند به عنوان يك وسيله مطمئن و كار آمد در بهينه سازي فضاي فرهنگي جامعه مورد استفاده قرار گيرد.

( تجربه جهاني نشان مي دهد كه رشد و توسعه تمدن ها، ريشه در رشد فكري و فرهنگي هر جامعه دارد و بدون رشد فرهنگ كتاب خواني در جوامع، نمي توان به رشد هيچ تمدني دل خوش كرد.

( بايد تأكيد كرد كه علي رغم رشد رسانه هاي گوناگون جمعي تاكنون هيچ رسانه اي نتوانسته است نقشي را كه كتاب در رشد تمدن ها داشته است، ايفا نمايد.

( نقش كتاب خانه در انتقال علوم به افراد، بسيار سازنده است. از اين رو، كتاب خانه را مي توان به عنوان كانون همايش صاحب نظران و موزه پرطراوت انديشمندان در نظر گرفت.

ص: 61

( كسي كه در كتاب خانه قدم مي نهد، به گلگشت دل انگيز در مجمع دانشمندان و دانايان قدم نهاده است.

( نخستين جلوه باشكوه چنين ارزشي را مي توان در ابتداي برنامه هاي پيامبر عظيم الشأن اسلام يافت، كه رسالتش را با فرمان ِ «خواندن» از سوي خداوند آغاز مي كند و پي مي گيرد.

( در همين فرهنگ مقدس است كه خداوند يگانه، به قلم و حرمت آن سوگند ياد مي كند و معجزه جاودانه آخرين سفير الهي را يك كتاب آسماني تشكيل مي دهد.

( وقتي جهل و بي خبري، جامعه اي را از پاي درآورد، يا شبهه ها ذهن جوانان را فلج كند، بدون شك يكي از مهم ترين كارهايي كه مي تواند آفت جهل را بزدايد، مطالعه است.

( آنچه مي تواند شبهه هاي ذهني را دفع كند و ايمان و اطمينان را به قلب ها باز آورد، كتاب خواني است.

( گرفتاران در چنبره پرسش ها و محاصره شدگان در ميان انبوه شبهه ها، مي توانند براي استمداد فكري به كتابخانه مراجعه كنند و از آن جا نيرو گيرند و به جنگ شبهه ها بروند.

( دانش اندوزي و كتاب خواني در اسلام، از جايگاه والا و شأن عالي برخوردار است.

( روايت هاي گوناگوني از پيامبر خدا و ائمه معصومان عليهم السلام ، موجود است كه پيروان دين مبين اسلام را به دانش ورزي و كتاب خواني توصيه و سفارش فرموده اند.

( پيشوايان ديني ما هم مسلمانان را به حفظ و نگه داري كتاب ها توصيه فرموده و از اين رهگذر، اهميت فرهنگ مكتوب را به مردم يادآور شده اند.

( در حديثي مي خوانيم كه امام حسن مجتبي عليه السلام فرزندان و برادرزادگان خود را جمع كرد و درباره حفظ دانش و نوشتن آن، چنين سفارش فرمود: «شما كوچك ترهاي قوم هستيد و به زودي بزرگان قوم خواهيد شد. پس دانش بياموزيد. هر كس از شما نتواند علم را حفظ كند و به خاطر بسپارد، آن را بنويسد و در خانه اش قرار دهد».

ص: 62

( كتاب، كانون پر طراوت و شاداب انديشمندان و اهالي معرفت است.

( همان گونه كه در باغ و بوستان، خاطر آدمي شاد و پر نشاط مي شود، سفر به بوستان كتاب و مطالعه ژرف آن نيز مشام جان را شاداب و خرم مي سازد.

( آدمي وقتي به مطالعه مي پردازد، احساس نشاط مي كند و روحش بالنده مي شود.

( هيچ ميراثي، سودمندتر و باارزش تر از كتاب نيست؛ زيرا كتاب، مايه آرامش روحي انسان است و به او حكمت هاي جان پرور مي آموزد و ايمان و اطمينان را به قلب وي هديه مي كند.

( در احاديث اسلامي، از كتاب، به عنوان بوستان دانشمندان ياد شده و همدم و سخنگويي شايسته به شمار آمده است.

( بياييد هر روز كتابي بگشاييم و ارزش لحظه هاي انس با اين همدم و رفيق صميمي را به نيكي درك كنيم.

( كتاب، معلمي ساده و صميمي و همواره در دسترس است كه بيادعا و بي تكلف، آنچه دارد، در اختيار ما مي گذارد.

( مطالعه، چنانچه با قصد خالص صورت پذيرد، عبادتي بزرگ به شمار مي آيد.

( انس با كتاب، در حقيقت، حضور در پيشگاه انديشمندان و فرزانگان زمان هاي گوناگون است.

( صفحات كتاب، معابد اهل علم و محراب هاي پاك دانشجويي و دانش آموزي است.

( هركس با كتاب و مطالعه بيگانه است، غريب و بيمونس است.

( كتاب، مي تواند در راه شكوفايي و بالندگي افراد و جوامع، نقش بنيادين ايفا كند و به مطالعه كننده، در شناخت سره از ناسره، كمك رساند.

( به خاطر همين نقش سازنده كتاب در امور فردي و اجتماعي است كه حضرت امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «كتاب هايتان را خوب نگه داريد كه در آينده به آنها نياز خواهيد داشت».

( كتاب، دربردارنده انديشه ها و تفكرات انديشه ورزان و نخبگان ملت ها و امانت دار عقلانيت و خردورزي است.

ص: 63

( كتاب، بسان باران رحمتي است كه هر انسان تشنه اي مي تواند از آن سيراب گردد، جرعه جرعه بنوشد و مزرعه حيات سياسي، اجتماعي و فرهنگي خود را با آن، خرم، آباد و شادان سازد.

( بجاست كه همه با هم، قدردان كتاب و مطالعه باشيم، با كتاب انس بگيريم، از جام اندرزها، تجربه ها و معرفت آن بنوشيم تا سرمست دانايي و آگاهي شده و به سوي شاهراه حقيقت، رهنمون شويم.

ص: 64

( روز كتاب و كتاب خواني، روز تجليل از حقيقتجويي و كمالطلبي، بر اهالي مطالعه گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز ترفيع علم و دانش عمومي جامعه با ترويج كتاب و كتاب خواني، بر اهالي بينش و انديشه گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز ستودن آفرينشهاي ادبي و علمي مؤلفان، بر تلاشگران عرصه ارتقاي آگاهي جامعه گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز بزرگ داشت اهل قلم و جستوجوگران دانش و حقيقت، گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز ارج نهادن به جايگاه رفيع عالمان مؤلف و مخاطبان آنان، اهالي مطالعه و كنكاشگران دانش و بينش، گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز نكوداشت محقّقان خستگيناپذير و مؤلفان و مصنفان آثار علمي و ادبي كشور، بر اين رادمردان متعهّد و كوشا گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز پاس داشت علم و دانش و جست وجوگري، بر محقّقان پرتلاش و اهالي مطالعه در اين سرزمين دانايي گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز قدرداني از جهادگران علمي و فكري ايرانزمين بر مؤلفان و ناشران آگاه اين آب و خاك گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز تبيين ارزش و جايگاه مطالعه و تلاش خستگيناپذير در راه اعتلاي علمي و فكري همه مردم آگاه ايران، گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز تجليل از دانش و دانايي، بر اهل مطالعه و آگاهي گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني بر دوستان و دوستداران كتاب و آگاهي و دانش و بينش در ايران سربلند گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز تبيين جايگاه والاي مطالعه و كسب آگاهي در چشمانداز پيشرفت علمي و فرهنگي كشور، بر جستوجوگران دانش و بينش گرامي باد.

ص: 65

( روز كتاب و كتاب خواني، روز ارج نهادن به نقش بيبديل مطالعه و برشمردن آثار كسب آگاهي از منابع مستند مكتوب، بر اهالي دانش و مطالعه گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز آشنايان كتاب و مطالعه بر جهادگران علمي و فكري ايران سرفراز، و مأنوسان با كتاب در ميان اقشار گوناگون مردم گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز تأمّل و تأكيد دوباره بر ارزش و جايگاه مطالعه كتاب و جستوجوهاي بيوقفه علمي و فكري براي تمامي اقشار جامعه گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز پاس داشت دانش و بينش روزافزون و كمالگرا، بر دوستان كتاب و اهالي بوستان مطالعه گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز قدرشناسي از توسعهدهندگان دانش و بينش جامعه بشري در قالب منابع مكتوب، بر مؤلفان و مصنفان در رشتههاي گوناگون ادبي، فكري و علمي كشور گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز بازانديشي در جايگاه و ارزش مطالعه كتاب در زندگي فردي و اجتماعي هركدام از ما و نقش آن در پيشرفت و سربلندي كشور، بر جهادگران فكري اين سرزمين و بر همه اهالي مطالعه گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز گراميداشت شأن والاي ناشران و مؤلفان كوشا و متعهّد، بر رادمردان سنگرهاي علمي و فكري اين آب و خاك گرامي باد.

( روز كتاب و كتاب خواني، روز تأكيد بر لزوم گسترش فرهنگ كتاب خواني و توسعه كتاب خانههاي كشور، بر همه اهالي علم و فرهنگ گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز تجليل از مطالعه و آگاهي، و تبيين نقش آن در رشد فرهنگي جامعه، بر مردم كتابدوست و كتابخوان ايران اسلامي گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني بر اهالي مطالعه، و مؤلفان، اين مجاهدان علمي و فكري كشور پُرغرور و سربلندمان گرامي باد.

( همزمان با فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، براي ارج نهادن به كنكاشهاي بيوقفه مؤلفان و اصحاب فكر، بياييد تصميم بگيريم كه ميزان مطالعه خود را افزايش دهيم.

ص: 66

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني بر توسعه دهندگان دانش و بينش و تفكّر پويا در قالب كتاب و محصولات فرهنگي مكتوب گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز تأكيد بر دانشافزايي متعهّدانه و جستوجوگري منتقدانه، بر مؤلفان و مخاطبان كتاب گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، بر مؤلفان و ناشران، اين ارتقاءدهندگان علم و فكر و بينش آحاد جامعه در قالب كتاب، گرامي باد.

( فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، روز گراميداشت فرهنگ مطالعه و كسب علم و دانش روزافزون در جهت اعتلاي معنوي و مادي جامعه، بر نويسندگان سرزمين پاك ايران گرامي باد.

( يكي از بركات مطالعه و انس با كتاب، پرسشگري، خلاقيت و رسيدن به جهانبيني صحيح است.

( با فرا رسيدن روز كتاب و كتاب خواني، بياييد به سهم خود در بالا بردن سطح آگاهيهاي فردي و جمعي و افزايش سرانه مطالعه جامعه خود شريك باشيم.

( كتاب، بهترين دوست، داناترين همدم و بيدريغترين مشاور ما انسان هاست.

( بياييد با اختصاص دادن بيست دقيقه از وقت روزانه خود به مطالعه كتاب، مثلاً دقايقي پيش از خواب، تأثير معجزهآساي كوتاهمدّت و بلندمدّت آن را در زندگي خود مشاهده كنيم.

( مولا امير المؤمنين عليه السلام مي فرمايد: «كسي كه با كتابها آرامش مي يابد هرگز آسايش از او سلب نمي شود».

( كتاب، بهترين گوينده و سخن ران است.

( كتاب، بوستان دانشمندان است.

( كتاب وسيله اي است كه دانش بشري به مدد آن از تباه شدن مصون مي ماند و به آيندگان منتقل مي شود.

( وليور كولد اسميت، يكي از نويسندگان سرشناس غربي، درباره كتاب مي نويسد: «وقتي كه دفعه اول، يك كتاب خوب مي خوانم، مانند آن است كه با يك دوست

ص: 67

جديد آشنا شده ام. وقتي كه همان كتاب را دو مرتبه مي خوانم، مانند آن است كه با دوست قديمي، مجدداً ملاقات كرده ام».

( جاحظ، يكي از اديبان مشهور و دانشمند معروف جهان اسلام است. وي درباره كتاب، سخنان جالبي دارد. ايشان در اين باره مي گويد:

«كتاب، درختي است كه هميشه پربار و پرميوه و ثمر است.

كتاب، هم نشيني است كه تو را خسته و ملول نمي سازد.

كتاب دوستي است كه تو را فريب نمي دهد. رفيقي است كه به تو آزار نمي رساند.

اگر مطالعه كتاب هيچ فايده اي نداشته باشد، جز همين كه تو را از ايستادن بيهوده در منزل و نگاه كردن به عابران باز دارد، كفايت مي كند».

( اسمايلز، در مورد فايده هاي كتاب مي گويد:

«كتاب، براي طبقات مختلف مردم مفيد است.

چه بسيار كساني كه قواي افسرده و خاموش آنان، پس از خواندن تاريخ حيات بعضي رجال بزرگ، شعله ور شده است و در خود، استعداد كافي احساس نموده، از تنگناي بطالت به شاهراه كار و سعادت افتاده و رشته زندگي را به كلي تغيير داده اند.

كتاب انسان را سراپا شعله و همت و غيرت و نشاط مي كند».

( بعضي كتاب ها را بايد چشيد، برخي را بايد بلعيد و معدودي را بايد جويد تا قابل هضم شود.

( كتاب، بزرگ ترين اختراع بشر است.

( كتاب خوب، كتابي است كه به انتظار و توقع گشوده و با سود و رضايت بسته شود.

( تو در يك شب اين كتاب را مي خواني و من موي خود را براي نوشتن آن سپيد كرده ام.

( هنگام مطالعه كتاب، طرف صحبت فقط دانشمندان هستند.

( كتابي كه مي خواني، نبايد به جاي تو فكر كند، بلكه بايد تو را به انديشيدن وادارد.

( اگر يكي از مشتاقان كتاب هستيد، بزرگ ترين خوش بختي جهان را داريد.

ص: 68

(به وجود آوردن فرهنگ مطالعه در جامعه، مستلزم تدوين و اجراي برنامه هايي است كه عادت به مطالعه را رونق مي بخشد.

( كتاب بايد والاترين جايگاه را در گستره هاي فردي و اجتماعي دارا باشد.

( كتاب ابزار انتقال پيام فرهنگ و تمدن از نسلي به نسل ديگراست.

( كتاب ابزار كمال و تفكر است .

( فيلسوف انگليسي فرانسيس بيكن در مقاله تحصيل و مطالعه مي گويد:

«ابتدا مطالعه ذات آدمي را به كمال مير ساند بعد ها خود انسان با تجربه و تمرين به مرحله كمال مي رسد».

«مردم حقه باز مطالعه را حقير مي شمارند ساده دلان آن را مي ستايند و تنها خردمندان هستند كه مطالعات خود را به كار مي برند».

«كتاب را بخوان تا مايه تامل سنجش و انديشيدن تو باشند».

( براي آن كه از كتاب خواني لذت و فايده ببريدكتاب را متناسب با درك و فهم و دانش خود انتخاب كنيد و سير مطالعاتي داشته باشيد.

( سامرست موام ميگويد: تلاش براي اينكه كتاب خواندن براي تو عادت شود، درواقع همانند پناه بردن به قله اي است كه تماماً از رازهاي زندگي ساخته شده است.

( كتاب خوب مي تواند درباره هر چيزي در فراسوي افق ديد روزمره تو، به تو آگاهي بدهد.

( كتابي پيدا كن كه واقعاً دوستش داشته باشي.

( بياييد رفتن به كتابفروشي ها را عادت منظم خود كنيم.

( در بين روزهايتان يك روز كتاب خانه براي خود داشته باشيد.

( راه ارزان تر براي دست يابي به كتاب هاي مورد علاقه رفتن به كتاب خانه است.

( كتاب ميراثي ماندگار، پديده اي باشكوه و باارزش و عنصري رشدآفرين و روشنگر در پهنه زندگي بشر است.

ص: 69

ص: 70

( حضرت امام خميني رحمه الله با صدور پيامي فرمود: «اشتباه كارتر در آن است كه گمان مي كند با دست زدن به اين مانورهاي احمقانه، مي تواند ملت ايران را كه براي آزادي و استقلال خويش و براي اسلام عزيز از هيچ فداكاري روي گردان نيست، از راه خودش كه راه خدا و انسانيت است، منصرف كند.

(واقعه شكست امريكا در طبس، آن قدر مهم و سرنوشت ساز بود كه حتي مشهورترين چهره هاي سياسي را در امريكا وادار به اعتراف به شكست كرد.

( واقعه طبس، يكي از بزرگ ترين شكست هاي دولت امريكا درقرن حاضر بود.

( برژينسكي، مشاور امنيت ملي كارتر، احساس نااميدي ملي را در امريكا، از پي آمدهاي مهم شكست اين كشور در طبس مي داند و مي گويد: «ماجراي مفتضح ايران، يكي از سه عامل مهم شكست كارتر بود و اين ماجرا، احساس نااميدي ملي را برانگيخت».

( ويليام سوليوان، سفير سابق امريكا در تهران از اين واقعه، با عنوان دوران تحقير ملي امريكا ياد مي كند و مي نويسد: «روش سست و بي قيد حكومت كارتر و اقدامات نامعقول او، به گروگان گيري اعضاي سفارت امريكا انجاميد و دوران تحقير ملي كه در تاريخ امريكا نظير آن ديده نشده است، آغاز شد».

( يكي از خبرنگاران روزنامه امريكايي نيويورك تايمز مي نويسد: «داغ شكستي كه امريكاييان در ايران خوردند، تا مدت ها آنها را رها نخواهد كرد؛ به ويژه بدين دليل كه اين شكست، ضربه دوباره اي به احساس آنهايي بود كه شديداً به فن آوري معتقدند و به آن ايمان دارند».(1)

( حضرت امام خميني رحمه الله در پي شكست امريكا در طبس، در پيام كوبنده اي چنين فرمود: «كارتر بايد بداند كه با اين عمل بسيار ناشيانه، حيثيت سياسي خود را به صفر رساند و از رياست محوري بايد قطع اميد كند.

( بيابان طبس، راوي معجزه اي در قرن حاضر است.

( بيابان طبس كه در شمال شرقي مركز استان يزد قرار دارد، مصداقي براي سوره فيل است كه دانه هاي ريز شن، بر نيرومندترين سپاه عصر حاضر چيره شد و آنان را كه از پيشرفتهترين وسايل و تجهيزات بهره مي بردند، به ذلت كشاند.

ص: 71

( بيابان طبس، بهترين راوي معجزه اي است كه دل تاريخ را به لرزه درآورد.

( تفسير آيه «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَاللّه وَاللّه ُ خَيرُ الْماكِرينَ» را بايد از كوير تفتيده طبس پرسيد.

( بيابان خشك طبس، تبلور كمين گاه الهي شد براي گرگ هاي در كمين نشسته اي كه راوي سياه مرگ بودند.

( طبس، براي مردم ايران فراتر از نام بياباني در دوردست هاي كوير است.

( طبس، يك خاطره است؛ خاطره اي از محافظت الهي از سرزمين و مردمي كه نميتوانند زور و زورگويان را تحمل كنند.

(خاطره پنجم اردي بهشت سال 1359، براي مردم ايران فراموش نشدني و به ياد ماندني است؛ روزي كه يكي از پيچيده ترين عمليات هاي نظامي امريكا با شكست روبه رو شد.

(عبرت گرفتن از تاريخ كه در قرآن به آن سفارش شده، ضروري است. تاريخ، عرصه پيروزي حق بر باطل است و قرآن كريم، هدف از بيان سرگذشت پيشينيان را اين مي داند كه در مورد نتايج آنها انديشه شود. ازاين رو، رويداد طبس مي تواند عظمت الهي و امدادهاي غيبي را براي مردم آشكار كند.

( ماجراي طبس، يكي از رسواترين توطئه هاي امريكا بر ضد انقلاب اسلامي است.

( بدون شك، ماجرايي كه در طبس روي داد، يكي از معجزه هاي بزرگ قرن بيستم به شمار مي آيد؛ زيرا شيطان بزرگ با تمامي توان و بهره گيري از دقيق ترين و پيچيده ترين امكانات نظامي و با تدارك همه جانبه و هماهنگي همه عوامل داخلي و خارجي به ايران آمده بود.

( آنچه در طبس گذشت، مصداقي ديگر براي سوره فيل بود و پنجم اردي بهشت سال 1359، يوم الفيل ديگري و كارتر، مظهر استكبار جهاني و ابرهه اي ديگر.

( آنچه در ماجراي طبس گذشت، رويدادي ساده، زودگذر و فراموش شدني نبود، بلكه نمادي ماندگار براي هميشه تاريخ است.

ص: 72

ص: 73

( به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خليج فارس و سواحل آن، اين آبراهه در سطح بين المللي، منطقه اي مهم و راهبردي بشمار مي آيد.

( زمين شناسان معتقدند كه در حدود پانصدهزار سال پيش، صورت نخستين خليج فارس در كنار دشت هاي جنوبي ايران تشكيل شد و به مرور زمان، بر اثر تغيير و تحول در ساختار دروني و بيروني زمين، شكل ثابت كنوني خود را يافت.

( خليج فارس، نامي است به جاي مانده از كهن ترين منابع، زيرا كه از سده هاي پيش از ميلاد سر بر آورده است، و با پارس و فارس _ نام سرزمين ملت ايران _ گره خورده است.

( سازمان ملل متحد در چندين نوبت در بيانيه ها، اصلاحيه ها و مصوبه هاي گوناگون و با انتشار نقشه هاي رسمي، نه تنها بر رسمي بودن نام «خليج فارس» تأكيد كرده، بلكه از هيئت هاي بين المللي خواسته است در مكاتبات رسمي به ويژه در اسناد سازمان ملل از نام كامل «خليج فارس» استفاده نمايند.

( قدمت خليج فارس با همين نام چندان ديرينه است كه عده اي معتقدند: «خليج فارس گهواره تمدن جهان يا خاستگاه نوع بشر است».

( در تاريخ آمده، ساكنان باستاني منطقه خليج فارس، نخستين انسان هايي بودند كه روش دريانوردي را آموخته و كشتي اختراع كرده و شرق و غرب را به يكديگر پيوند داده اند.

( دريانوردي ايرانيان در خليج فارس، قريب پانصد سال پيش از ميلاد مسيح و در دوران سلطنت داريوش اول آغاز شد. داريوش بزرگ، نخستين ناوگان دريايي جهان را به وجود آورد.

( در سفرنامه فيثاغورث 570 قبل از ميلاد تا سال 1958 در تمام منابع مكتوب جهان نام خليج فارس و يا معادل هاي آن در ديگر زبان ها ثبت شده است.

( داريوش در كتيبه اي از خليج فارس به نام «دريايي كه از پارس مي آيد» نام برده است.

( يوناني هاي باستان اين خليج را «پرسيكوس سينوس» يا «سينوس پرسيكوس» كه همان خليج فارس است، ناميدند.

ص: 74

( استرابن جغرافي دان سده نخست ميلادي نيز به كرات در كتاب خود از خليج فارس نام برده است. وي محل سكونت اعراب را بين درياي سرخ و خليج فارس عنوان مي كند.

( فلاريوس آريانوس مورخ ديگر يوناني در كتاب تاريخ سفرهاي جنگي اسكندر از اين خليج به نام «پرسيكون كيت» كه چيزي جز خليج فارس نيست نام مي برد.

(جست وجو در سفرنامه ها يا كتاب هاي تاريخي بر حجم سندهاي خدشه ناپذيري كه خليج فارس را «خليج فارس» گفته اند، مي افزايد.

( تا قرن 19 ميلادي، تقريبا در تمامي اسناد موجود، اين آبراهه در فارسي با نام خليج فارس يا درياي فارس، در عربي با نام هاي الخليج الفارسي يا بحرالفارسي يا بحرالعجم، و در زبان هاي اروپايي با نام هايي مانند Persian Gulf، Sinus Persicus، Persische Golf، و Golfo di Persia ناميده مي شده است.

( آثار عرب زبان نيز بهترين و غني ترين منابعي هستند كه براي شناسايي و توجيه وجه تسميه اين دريا مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

( در تمام منابع عربي تا قبل از سال 1958 خليج فارس با نام بحر فارس و يا خليج فارس ثبت شده است. در اين منابع و آثار از درياي فارس و چگونگي آن بيش از آثار فرهنگي موجود در هر زبان ديگري گفت وگو شده است.

( در آثار ابن بطوطه، حمدالله مستوفي، ياقوت حموي، حمزه اصفهاني، ناصرخسرو قبادياني، ابوريحان بيروني، ابن بلخي و ديگراني كه اكثر آنان كتاب هاي خود را به زبان عربي نيز نوشته اند، و همچنين در آثار نويسندگان جديد عرب از نام «خليج فارس» بدون كم و كاست ياد شده است.

( بحر فارس نامي است كه عرب ها در قرون اوليه اسلام به جاي درياي پارس به كار مي بردند و اين مفهوم شامل خليج فارس و درياي عرب نيز مي شد.

( به شهادت تاريخ، گستره نيلگون خليج فارس همواره تحت حمايت حاكميت پارسيان بوده، و ايرانيان نه تنها بر اين قلمرو آبي، بلكه بر فرسنگ ها دورتر از آن _ در زمانه اي كه هنوز نامي از بسياري از كشورهاي تازه رسميت يافته امروزي در بين نبوده _ حكمروايي داشته اند.

ص: 75

( در سفرنامه ها و نقشه هاي كهن جغرافيايي از خليج فارس تحت عنوان «بحر الفارس» و Persian Gulf ياد شده است كه رجوع به اين آثار جاي هيچ گونه شك و شبهه اي را در اصالت اين واقعيت باقي نمي گذارد.

( با عنايت به واقعيات و اسناد غير قابل انكار تاريخي اصرار بر تغيير نام خليج فارس به هر عنوان ديگري يا ناشي از جهل و بي سوادي تاريخي و جغرافيايي و يا حركتي گستاخانه به تحريك كشورهاي استعمارگر خارجي است كه همواره سعي در ايجاد شكاف و اختلاف و فتنه انگيزي در بين مسلمانان منطقه داشته اند.

( خليج فارس يكي از مشهورترين درياهاي جهان است كه از دير باز به عنوان يكي از مهم ترين مراكز تبادل فرهنگي شناخته شده است و همچنين اين دريا از جايگاه والايي به عنوان تجلي گاهي از تمدن شكوهمند ايران به شمار مي آيد.

( از آثاري كه در سواحل خليج فارس، در نتيجه حفاري هاي باستان شناسان به دست آمده، تاريخ مدنيت در اين منطقه به هزاره سوم پيش از ميلاد مي رسد.

( قديمي ترين نام خليج فارس، پيش از مهاجرت آريايي ها، «نارموتو» به معناي رود تلخ بوده است.

( از زمان آغاز حكمراني قوم ايراني «پارس» اين دريا به عنوان خليج فارس نام گذاري و آثاري كه از آن روزگار باقي مانده است، گواه اين مدعاست.

( مورخ يوناني فلاويوس آريا نوس (قرن دوم ميلادي) و همزمان با وي بطلميوس و مورخان رومي نيز از اين دريا با عنوان «درياي پارس» ياد كرده اند.(1)

( در دوره اسلامي، از شروع فتوحات تا عصر حاضر تمامي جغرافي دانان و مورخان مسلمان نيز از اين دريا با عنوان «بحر الفارس» يا «خليج الفارسي» ياد كرده اند كه فهرست مفصلي از اين موضوع در تحقيقي كه دكتر محمد جواد مشكور در اين زمينه انجام داده، ذكر شده است.(2)

( نام خليج فارس در سفرنامه ها و آثار مورخان و جغرافي دانان ديگر ملل جهان نيز آمده است.

ص: 76

( در نقشه هاي جغرافيايي بسياري كه از زمان هاي بسيار دور تا امروز در نقاط مختلف جهان ترسيم شده است، اين دريا با عنوان پارس يا فارس معرفي شده است.(1)

( در سال 1958 سرهنگ عبدالكريم قاسم با كودتايي در عراق به حكومت رسيد. وي، از گرد راه نرسيده، داعيه رهبري جهان عرب را طرح كرد. در راستاي اين انديشه بود كه وي از تاكتيك «دشمن تراشي براي تحريك احساسات عمومي ملي» سود جست و براي نخستين بار خليج فارس را به نام جعلي «خليج عربي!» خواند.

( در برخي از منابع آمده است كه جعل نام خليج فارس، تقلبي بود كه سر چارلز بلگريو، از عوامل انگلستان، با هدف ايجاد تفرقه بين ايرانيان و اعراب در منطقه بر سر زبان سران وابسته عرب انداخت.(2)

( در آن كران به حرمت نام خليج فارس

از عمق جان به لحن خروشان من، سلام...

( ابرهايي سياه مي آيند، بادها مي وزند از هر سو

يك خليج هميشه فارس مي ماند، جزر و مدهاي ساده بي اثرند(3)

( ... وطن يعني خزر، صياد، جنگل

خليج فارس، رقص نور، مشعل

وطن يعني ديار عشق و اميد

ديار ماندگار نسل خورشيد(4)

( ... اي عشق آفتاب و زمين اي خليج فارس

چشم آبي هميشگي قصه هاي من(5)

( اي هميشه نيلگون، اي خليج فارس

نام نامي ات هماره جاودانه است

ص: 77

نام نامي ات هماره بر زبان موج

جاودان ترين سرود عاشقانه است...(1)

( اي خليج فارس، اي در دانه مرواريدها

دشمنان بر نام تو كردند بس ترديدها

نام نيكت در جهان بوده است، هم درياي پارس

پارس ها، بس سال ها دارند بر نامت سپاس...(2)

( اي خليج فارس بام گنبد دوار ما

نام تو منقوش در قلب و دل بيدار ما...(3)

( ... اي وارثان پاكي! من آخرين نگاهم

بر آسمان آبي اين خاك

و خليج هميشگي فارس، فارس، فارس خواهد بود.

( اي شب از مهتاب تو روشن شده

روي خاك از آب تو گلشن شده

اي خليج فارس، اي نام بلند

اي شكوهت مثل الوند و سهند

اي غرورت مظهر پايندگي

نام تو ديباچه بالندگي...(4)

( ... نام تو زيباست

موج هايت

مهربان با ماست

در حريمت پا اگر بيگانه بگذارد

طعمه ناب نهنگان تو خواهد بود

تاكنون ماندي

بعد از اين هم نيز مي ماني...(5)

ص: 78

( نمي فهمد رقيب گول و گيجت

كه بي مرگند ياران بسيجت

و ما تا زنده ايم و زندگي هست

هميشه فارس مي ماند خليجت

( ... وطن يعني سراي ترك تا پارس

وطن يعني خليج تا ابد فارس(1)

( از خطه جنوبم و چشمان نيليام

دارد دليل هاي قشنگ از خليج فارس

بالاترين نشان لياقت براي ماست

اين حرمت هميشه سه رنگ از خليج فارس(2)

( ... كه موجهاي جهانگرد مي كنند زيارت

خليج آبي پر آفتاب فارس زبان را

چه سال هاي درازي كشانده است به كشتي

روايتش دل دريانوردهاي جوان را...(3)

( اي مرز آب و آبي

بر سرزمين روشن مهتابي

فانوس ياد تو

در كيش و قشم و هرمز و هنگام

در كوچه هاي لارك و لاوان

در سنگلاخ تنب و ابوموسي

در خاطرات خارك

پيوسته روشن است

ما با تو اي خليج شقايق

خليج فارس

چون صخره هاي تو تا به ابد جاودانه ايم.(4)

( خليج فارس

رو به ماندن مي وزد

ص: 79

و همين كه مه بر پشت

با نسيم پگاهان

بپراكند

از تاري تا روشناي

نرگس ايراني مي دمد

در سورناي بودن خويش.(1)

( ... هر صبحدم

سجاده مي گشايم

از خزر تا خليج فارس(2)

( ... خليج فارس چگونه شود خليج عرب؟

كه هر كه گفت چنين، مبتلا به هذيان است

چگونه منكر نام بلند فارس شود

بر اين خجسته لقب، صد دليل و برهان است...(3)

( ... از شرم، رودهاي زمين خشك مي شوند

يك روز اگر خليج، خليج عرب شود!(4)

( ... تو تا ابد تنها خليج فارس خواهي ماند

مي بوسمت از دور اي پهناور آبي

( خليج فارس ندارد هويت عربي

نه با دسيسه و آژير سرخ و رنگ بنفش

بپرس از همه عالم، خليج آينه پوش

چگونه فارس عرب شد به يك درنگ بنفش؟

( غروب و ساحل و توفان، خروش رستاخيز

خليج فارس! الا سرزمين حادثه خيز

چگونهات بسرام؟ هميشه آبي من!

ص: 80

شكوه جاري اين نقشه هاي بي پاييز...(1)

( سوداگران خيره سر و رهزنانِ باد

گم مي شوند در شكم موج هاي تو

درياي تو هميشه خروشان خليج فارس

تاريخ پر حماسه ايران بهاي تو(2)

( نام خليج فارس، يك نام بي نظير، يك نام سربلند

رنگ خليج فارس، همرنگ آسمان، ناب و شكوهمند چون پرچم سه رنگ، اين نام آشنا، در قلب من نشست

نام خليج فارس، مفهوم زندگي، آينه من است... .

ص: 81

ص: 82

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله درباره جايگاه و ارزش كار و كارگري و تلاش براي تأمين مخارج زندگي مي فرمايد: «هركس از همت و دسترنج خود مخارج زندگي اش را تأمين كند روز قيامت در صف پيامبران قرار مي گيرد و از عناياتي كه شامل پيامبران مي شد بهره مند مي گردد».(1)

( در حديثي گران بها از پيامبر آمده است:

«هركس نهالي را بنشاند يا نهري را حفر كند يا زمين مرده اي را احيا كند اگر ديگري در آبادي بر او سبقت نگرفته باشد پس به حكم خدا و رسولش براي اوست».(2)

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله در حديثي زيبا مي فرمايد:

«هركس از دست رنج حلال خويش بخورد، درهاي بهشت برايش گشوده مي شود كه از هر دري مي خواهد وارد شود».(3)

( در سيره نبوي به محكم كاري تأكيد شده است و در حديثي از ايشان مي خوانيم: «هر كاري انجام مي دهيد آن را محكم انجام دهيد و در اتقان و استحكام آن بكوشيد».(4)

( كار و تلاش متعهدان و خداجويان، نه تنها بازدارنده انسان از سير و سوي كمال مطلق نيست؛ بلكه عبادتي والا و امري آخرتي است، در حديثي از امام صادق عليه السلام آمده است: «جوينده روزي حلال چون مجاهد در راه خداست».(5)

( از نظر اسلام كارها امري مبارك و مقدس است. حضرت علي عليه السلام در اين باره مي فرمايد: «و آنكه به حرفه و كاري مشغول است محبوب خداست».(6)

( امام علي عليه السلام در هشداري، بي كاري و تن پروري را نكوهش كرده و فرموده است: «با اراده سست، ضعف پيشگي، و گرايش به بي كاري بعيد است انسان به سعادت برسد».(7)

ص: 83

( اتلاف وقت، يكي از بزرگ ترين گناهان است و از نظر اسلام بسيار مذموم شمرده شده است. امام علي عليه السلام در نكوهش وقت گذراني مي فرمايد: «بي كاري دايمي فسادآور است».(1)

( انسان بي كار، علاوه بر رنج خود، خانواده و اطرافيانش را هم در فشار و سختي نگه مي دارد و به آنها آسيب مي رساند. امام علي عليه السلام در اين باره مي فرمايد: «سهل انگاري و تنبلي به از بين رفتن حقوق ديگران مي انجامد».(2)

( امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «اگر تمام نيازمندي هاي مردم [بدون كار و تلاش] برايشان تأمين مي شد، هرگز زندگي شان گوارا نمي شد و لذت آن را درنمي يافتند».(3)

( امام علي عليه السلام مي فرمايد: «براي من سنگ كشيدن از قله كوه گواراتر و آسان تر است از اينكه منت ديگران را به دوش كشم. ننگ است كه انسان بي چيز باشد و از ديگري درخواست كند».(4)

( امام صادق عليه السلام در روايتي مي فرمايد:

«از تنبلي و بي حوصلگي بپرهيز! چه اينكه اين دو تو را از دست يافتن به نصيبت از دنيا و آخرت باز خواهد داشت».(5)

( كار، يكي از عوامل ايجاد و حفظ سلامت انسان است. امام علي عليه السلام مي فرمايد: «هركس كار كند نيرويش افزون تر مي شود و هركه در كار كردن كوتاهي نمايد سستي او افزايش مي يابد».(6)

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايد: «هرگاه مي خواهي كاري انجام دهي آن را از روي اطلاع و دانش انجام بده و از آن بپرهيز كه كاري را ندانسته و بدون آگاهي انجام دهي».(7)

ص: 84

ص: 85

( من به كارگران سفارش مي كنم در هر بخش و هر جايي مشغول كار هستند، اين روزها را روز كار بدانند. اين دوران را دوران كار جدي تلقي كنند و كار را هم عبادت بدانند.

( به مسئولان سفارش مي كنم كه پاس طبقات كارگر و محروم و مستضعف و اين مردم مؤمن را بدانند. آنها را در قوانين، در مراجعات اداري و ساير مراجعات گوناگوني كه با دستگاه هاي دولتي دارند مور توجه قرار بدهند.

( [كارگران] قدر خودشان را بشناسند و بفهمند كه وجود آنها چقدر در سرنوشت يك ملت مؤثر است.

ص: 86

شما نوشته اند آن گاه در پاسختان خواهم گفت: پيشاني نوشته تان را هيچ چيز جز عرق پيشاني كه حاصل كار شماست نخواهد شست...».(1)

( ارسطاطاليس را پرسيدند كه: «كاهلان هميشه به اندوه جسد اندر بوَنْد». گفت: «از بهر آنكه ايشان اندوه خويش نخورند. اندوه نيكي مردمان خورند».(2)

( ولتر مي گويد: «هر وقت احساس مي كنم كه درد و بيماري مي خواهد مرا از پاي درآورد به كار پناه مي برم. كار، بهترين درمان دردهاي دروني من است».(3)

( بنيامين فرانكلين هم تعبير زيبايي درباره كار و ارزش آن دارد. او گفته است: «عروس زندگي كار نام دارد. اگر شما بخواهيد داماد اين عروس بشويد، فرزند شما سعادت نام خواهد داشت».(4)

( ثورو مي گويد: «در مدينه فاضله هركسي بايد خود، خانه خود را بسازد. در اين حال دل هاي مردم از نغمه و سرور پر مي گردد. همانند مرغان كه به هنگام ساختن لانه هاي خود مي خوانند و چهچهه مي زنند».(5)

( جبران خليل جبران در كتاب پيامبر خود مي نويسد: «شما كار مي كنيد و با كارتان، با آهنگ خاك هماهنگ و با روح زمين همنوا مي شويد؛ زيرا بي كاري و بي ثمري، غريبگي است با فصل ها و نيز جا ماندن است از كاروان زندگي، كارواني كه با شكوه و سرافرازي، عازم ابديت است».(6)

ص: 87

( شرافت و عزت كارگري، به حدّي است كه رسول گرامي اسلام و ائمه هدي عليه السلام در مقام و عظمت اين قشر زحمتكش، كلمات قصار بسياري را بر زبان جاري ساخته اند، پس قدردان آنها بايد بود.

( كار مايه حيات زندگي است، چشمه سارِ زلال زندگي با كار جلا و روشني مي يابد و كارگران، پيشگامان اين حياتِ بديع و نشاط آفرينند.

( انسان براي زندگي كردن و زنده ماندن، بايد در تلاشي مداوم و جدالي مستمر باشد و كار، ثمره اين تلاش و كوشش مداوم است.

( كارگران ما عزيزند؛ زيرا اگر همّت و اراده آنها نباشد گسست و شكاف در زندگي را نميتوان جبران نمود و تنها آنها هستند كه پيوند دهنده زندگي همه طبقات با يكديگرند.

( حضرت علي عليه السلام عرقِ جبين ميريخت و در كِشتزار كار ميكرد تا كارگران برخود ببالند كه رهبر آزاده شان نيز بر كارگري افتخار مي كرد.

(كار و عمل، نشانه پرهيزگاري و مسلماني است؛ زيرا شعار مؤمن همراه با عمل اوست، هر چه كار مؤمن بيشتر و بهتر باشد، شعار او جان مايه تر خواهد بود.

( هر عملي در دنيا به كالايي مي ماند كه خريداراني دارد. در اين دنيا بايد بازرگاني كرد و اعمالي را به بازار فروش گذاشت تا در دنيايي ديگر از تجارت آن سود جست.

( كار و عمل، نتيجه حيات آدمياند، به ميزاني كه اعمال آدمي سنگينتر و وزينتر باشد؛ پاداش و تأثير آن بيشتر خواهد بود، پس به كارهايي روي آوريم كه پاداش بيشتري داشته باشد.

( بيكاري، آفت خطرناكي است كه ميتواند زندگي آدمي را به خطر سقوط بكشاند. پس بكوشيم تا با اعمالِ شايسته به مبارزه با بي كاري برويم.

( كار جوهره زندگي است، آنانكه بر اين پايه استوار و با نگاهي جدّي به كار مي نگرند از دو جهت سود خواهند برد يكي آنكه روح و روان خود را ارضاء خواهند نمود و ديگر اينكه «كار» آنها خدمت كردن به ديگران قلمداد خواهد شد.

ص: 88

( كار بدون آگاهي، بسان گفتار بدون ثمر است، آنكه در صدد انجام كاري برمي آيد لاجرم بايد بر مدار آگاهي، عملي را به انجام رساند، زيرا اگر چنين نكند به نتيجه اي نخواهد انجاميد.

( انسان با اعمال خويش، سرنوشت خود را رقم ميزند. پس بايد به دنبال بهترين اعمال بود تا بهترين سرنوشتها براي آدمي رقم بخورد.

( عملي ارزشمند و تأثيرگذار خواهد بود كه رضايت دروني و حظّ باطني به همراه داشته باشد و كساني داراي اين رضايت و التذاذ خواهند بود كه به تناسب علاقه منديها و توانمنديها به كاري دست بزند.

( اشتغال به كار و فعاليتهاي اقتصادي يكي از آموزههاي مهم و اساسي براي پيشرفت و سعادت فرد و اجتماع است.

( مكتب حيات بخش اسلام، جهت نيل به اهداف مادي و معنوي، انسان را به تلاش مفيد و سازنده ترغيب مي نمايد و ميفرمايد: «انسان بدون كار و كوشش از چيزي بهرهاي نميبرد». (نجم: 39)

( با نگاهي به سيره معصومين عليهم السلام درمي يابيم كه تلاش و پرداختن به فعاليت هاي اقتصادي از برجسته ترين ويژگيهاي آن بزرگواران عليه السلام است.

( سيره عملي پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و امامان معصوم عليهم السلام اين بوده است كه بار زندگي خود را شخصاً به دوش مي كشيدند و هيچ گاه براي تأمين ضروريات زندگي، خود را وابسته به ديگران نمي كردند.

( وقتي ابعاد گوناگون شخصيتي همچون حضرت علي عليه السلام را مورد مطالعه و بررسي قرار مي دهيم، مي بينيم كه ايشان در عين حال كه زاهدترين فرد زمان خود است، پركارترين آنها نيز است.

( پيشوايان معصوم عليهم السلام با تمام مشكلات و مسئوليت هاي طاقت فرساي اجتماعي، سياسي و فرهنگي در عرصه كار و تلاش هاي اقتصادي كوشا و فعّال بودند و در كنار كارگران و غلامان به كار و توليد مي پرداختند.

ص: 89

( بررسي زندگي امام علي عليه السلام نشان مي دهد كه آن حضرت در دوران 25 سال فاصله از امور حكومتي، بيشتر وقتش را به باغ داري و كشاورزي و كارهايي مربوط به آن نظير حفر چاه و قنات مي گذراند.

( اخبار و روايات متعدد تاريخي نشان مي دهد كه مهم ترين و اصلي ترين منبع مالي امام موسي كاظم عليه السلام كشاورزي بود.

( علي بن ابي حمزه ميگويد: امام كاظم عليه السلام را ديدم كه در زمين كشاورزي خود كار مي كرد و عرق مي ريخت. عرض كردم: قربانت گردم! پس كارگران كجا هستند؟ فرمود: اي علي! بهتر از من و پدرم در اين زمين با بيل كار مي كردند. عرض كردم: آنان را معرفي نما! حضرت فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله ، اميرالمؤمنين عليه السلام و پدرانم همه با دست خود كار مي كردند.(1)

( پيشوايان معصوم عليه السلام علاوه بر اينكه خود در عرصه توليد و تلاش هاي اقتصادي پيش گام بودند، از توليدكنندگان و كشاورزان حمايت مي كردند.

( امام علي عليه السلام به توليدكنندگان و كشاورزان عنايت ويژه اي داشت. امام صادق عليه السلام در اين باره مي فرمايد: «اميرمؤمنان هميشه به عمال و كارمندانشان سفارش كشاورزان را مي نمود».(2)

ص: 90

( يازدهم اردي بهشت ماه، روز جهاني كار و كارگر بر تمام تلاشگران عرصه توليد مبارك باد!

( پيامبر بر دستان پينه بسته ات بوسه مي زند كه تلاشت جهادي ديگر است و شعله هاي پويايي و كار با حضور مردانه ات هرگز خاكسترنشين نمي شود.

( مي بينمت كه تلاشگر و استوار، ميدان هاي كار و توليد را چون مبارزي نستوه، پشت سر مي گذاري و كوچه هاي وطن را ترانه خودكفايي و سربلندي فرا مي گيرد.

( اراده اي آهنينت را پاس مي داريم كه به پاسداري از سنگرهاي سازندگي ايستاده اي و طمع ورزان به اين آب و خاك را با عزم خلل ناپذيرت نااميد كرده اي.

( مي آيي! خستگي ناپذير و پرتوان و روح بلندت ديوارهاي رشد و توسعه ايران اسلامي را بالا مي برد. روزت مبارك!

( آسمان خوداتكايي با خورشيد چشمان تو روشن مي شود و وطن هر روز، پايان شب هاي وابستگي را با دستان توانمند و ايثارگرت آذين مي بندد.

( روز جهاني كار و كارگر بر صنعتگران توانمند ايران اسلامي مبارك باد!

( كارگر! اي شكوه استقامت و ايمان، همه آبادي هاي وطنم بازتابي از همت والاي توست، روزت مبارك!

( شكوه سازندگي ها، دست رنجِ گران قدر ِتلاشِ شما كارگران شريف است؛ روزتان پرشكوه باد!

( كارگران عزيز! دستانتان را گرم مي فشاريم و بر پينه هايشان بوسه مي زنيم، آنچنانكه پيامبر بوسه زد. روزتان خجسته باد!

( اي كوه خلوص و صفا! اي اقيانوس جنبش و حركت! در هر نقطه از وطنم به تلاش ايستاده اي، روزت مبارك باد!

( روز كار و كارگر، روز ارج گذاري روح استقامت بر تمام كارگرانِ پرتلاش مبارك باد!

( روز جهاني كار و كارگر بر تمامي تلاشگران عرصه اقتصادي مبارك باد!

( روز كار و كارگر، روز سپاس از نيروهاي خستگي ناپذير و تلاشگران عرصه سازندگي ايران اسلامي است.

ص: 91

( گرامي باد روز همت هاي بلند و تلاش هاي خالصانه بر تمامي كارگران زحمت كش ايران عزيز!

( كارگران عزيز! بر دستانتان كه همواره در راه آباداني ايران اسلامي در تلاش است بوسه مي زنيم.

( روز كار و كارگر بر رشيدمردان دريادل و سخت كوش مبارك باد!

( خجسته باد بر تو كه چرخه هاي اقتصادي با دستان سبزت به شكوفه مي نشيند.

( كارگر عزيز! خورشيد بوسه باران مي كند دستان پينه بسته تو را كه ايران اسلامي را به شكوفايي رساندهاي!

( روز جهاني كار و كارگر ، بر تمامي بازوان پر تلاش و همتهاي ارجمند و مردانه مبارك!

( كارگران بزرگوار! كليد سعادت و شقاوت يك ملت در دستان توانمند شما است. تلاشتان همواره گرامي باد!

( كارگر عزيز! درود بر تو كه مقام والاي آزادگي و انسانيت در شغل پر افتخار تو گنجانده شده است.

( روز جهاني كار و كارگر ، روز پاس داشت دستان پينه بسته است كه آتيه كشور اسلامي ايران را تأمين مي نمايند.

( پر شكوه باد درخت تنومند تلاش تو كه انديشهات، آزادگي و افتخارت توانمندي و همت مردانه است.

ص: 92

ص: 93

( «بياموزيد و در آموزش خود سخت گير نباشيد؛ زيرا معلم (با حلم و بردبار) از انسان سخت گير و مستبد با ارزش تر است».(1)

( «خداي تبارك و تعالي و مورچگان در لانه هايشان و ماهيان دريا، بر كسي كه بر مردم خير بياموزد، درود مي فرستند».(2)

( «آيا مي خواهيد شما را از بهترين بهترين ها خبر دهم؟ خداوند، بهترين بهترين هاست و من بهترينِ فرزندان آدمم و بهترينِ شما پس از من، كسي است كه علمي را ياد بگيرد و آن را به ديگران بياموزد».(3)

( «آفت دانش، فراموشي است و هدر دادنش اين است كه آن را به نااهل بياموزي».(4)

( «كسي كه دانشش را در اختيار نااهل بگذارد، مانند كسي است كه گردنبد گوهر و مرواريد و طلا به گردن خوكان آويزد».

( «به دست آوردن دانش بر هر مسلماني واجب است. همانا خدا دانشجويان را دوست دارد».(5)

( «هركه در پي دانش باشد تا بدان وسيله مردم به او روي كنند، بوي بهشت به مشامش نخواهد رسيد».(6)

( «هركس مدتي را بر ذلت يادگيري صبر نكند، براي هميشه در ذلت ناداني خواهد ماند».(7)

( «در پي دانش باشيد گرچه در چين باشد».(8)

امام علي عليه السلام

( «به احترام پدر و معلمت از جاي برخيز، گرچه فرمان روا باشي».(9)

( «اي مردم! بدانيد همانا كمال دين، به دست آوردن علم و عمل به آن است».

( «به راستي، طلب دانش بر شما از طلب مال واجب تر است؛ زير مال و دارايي بر شما قسمت و تضمين شده است و عدل خدا آن را ميان شما قسمت كرده و

ص: 94

بي گمان، آن را به شما مي رساند، ولي علم نزد اهلش نگه داري شده است و شما مأموريد آن را از اهلش طلب كنيد، پس آن را بطلبيد!»(1)

( «دانش ندارد آن كه بردباري و حلم ندارد».(2)

( «با آسايش تن نمي توان به دانش رسيد».(3)

امام سجاد عليه السلام

( «حق استاد تو اين است كه بزرگش داري و محضرش را محترم شماري و با دقت به سخنانش گوش بسپاري و روي خود را به او كني و با او بلند سخن نگويي».(4)

( «اگر مردم بدانند كه در علم آموزي چه فايده اي است، در پي آن مي روند، گرچه با ريختن خون دل و فرو رفتن در گرداب ها باشد».(5)

امام باقر عليه السلام

( «زكات دانش، ياد دادن آن به بندگان خداست».(6)

امام صادق عليه السلام

( «در پيشگاه كسي كه از او دانش مي آموزيد، فروتن باشيد».(7)

( «هركه دانش را براي خدا بياموزد، براي خدا عمل كند و براي خدا به ديگران ياد بدهد، در آسمان ها بزرگ شمرده مي شود و گفته مي شود براي خدا ياد گرفت و براي خدا عمل كرد و براي خدا به ديگران ياد داد».(8)

( «طلب علم كنيد و با وجود آن (علم)، خود را با حلم و وقار و خويشتن داري بياراييد و در برابر شاگردان و استاد خود فروتن باشيد و از دانشمندان متكبر نباشيد كه [با تكبر و] رفتار باطلتان، حق دانش شما از بين مي رود».(9)

ص: 95

( «صبح كن، در حالي كه يا عالم باشي يا دانشجو يا دوستدار اهل علم، ولي چهارمي (دشمن اهل علم) مباش كه به سبب دشمني با آنها (سه گروه اول) هلاك مي شوي».(1)

( «هرگاه از آنچه نمي داني مورد پرسش قرار گرفتي، بگو: نمي دانم».(2)

( «دانش آموختن در هر حالي واجب است».(3)

امام جواد عليه السلام

( «شرافتمند كامل و حقيقي كسي است كه دانش او، وي را شريف سازد».(4)

ص: 96

( معلم اگر خوب باشد، مملكت خوب مي شود؛ معلم اگر منحرف باشد، مملكت خراب مي شود. پس شماييد كه مي توانيد يك مملكتي را به پيش برانيد؛ هم معنوياتش را و هم مادياتش را و بنماييد كه مي توانيد يك مملكتي را خداي نخواسته به عقب برانيد؛ هم معنويتش را و هم مادياتش را.(1)

( شما معلمان و مربيان هستيد كه فردا را مي سازيد.(2)

( امريكا به رغم تمام امكانات مادي، تبليغاتي، نظامي و سياسي، براي رسيدن به اهداف خود، به برخي كشورهاي منطقه، براي تغيير كتاب هاي درسي فشار مي آورد و اين نشانگر تعليم و تربيت است كه قدرت هاي بزرگ نيز در خصوص آن متمركز شده اند.(3)

( سرلوحه و محور برنامه هاي آموزش و پرورش در تنظيم كتاب، در تربيت معلم، در نظارت بر كار بخش هاي مختلف آموزش و پرورش، در نظارت بر كار آموزش دهندگان و داخل مدارس، بايد بر اين باشد كه ببيند آيا تفكر اسلامي منتقل مي شود.(4)

( آموزش و پرورش از روزمرگي بيرون بيايد.(5)

( عزيزان من! معلمان و معلمات عزيز! شما سر كلاس، نه فقط درس كه مي دهيد، بلكه نگاهي كه مي كنيد، اشاره اي كه مي كنيد، لبخندي كه مي زنيد، اخمي كه مي كنيد، حركتي كه انجام مي دهيد، لباسي كه مي پوشيد، بر روي دانش آموز اثر مي گذارد.(6)

( در اسلام، معلم يك مقام حقيقتاً والاست.(7)

( بايد مقام معلم در جامعه به گونه اي باشد كه اگر از يك جوان بپرسند شما مي خواهيد در آينده چكاره شويد، بگويد معلم.(8)

( بايد براي تربيت دانش آموزان هم خيلي اهميت قايل شد. بنده هم معتقدم كه معلم فيزيك، معلم زيست، معلم رياضي يا هر معلم ديگري، مي تواند با يك كلمه و تلنگر، چنان تأثيري روي ذهن دانش آموز بگذارد و تربيت كند كه گاهي با يك كتاب نشود.(9)

ص: 97

( من به شما فرهنگيان عزيز مي گويم كه مسئله فرهنگ و تعليم و تربيت، مسئله اول در نظام ماست.

( در بلندمدت، هيچ چيز به اندازه تعليم و تربيت اهميت ندارد. نقش معلم و مربي در جامعه ما، نقش طراز اول است.

( قدر تعليم و تربيت و معلمي و سنگر فرهنگي را بدانيد!(1)

ص: 98

( «انسان هاي كامل از نظر اخلاق، يعني انسان هايي كه خود را بهتر از ديگران شناخته اند، شرف و كرامت را در ذات خودشان بيشتر از ديگران احساس كرده اند».(1)

( «تربيت يعني پرورش دادن استعدادهاي واقعي انسان و استعداهاي دروني. به عبارت ديگر، تربيت يعني رشد دادن و پرورش دادن و اين، مبني بر قبول كردن يك سلسله استعدادها و به تعبير امروز يك سلسله ويژگي ها در انسان است».(2)

( «تقواي ديني و الهي يعني اينكه انسان خود را از آنچه از نظر دين و اصولي كه دين در زندگي معين كرده، خطا و گناه و پليدي و زشتي شناخته شده، حفظ و صيانت كند و مرتكب آنها نشود».(3)

( «حيات يك ملت به داشتن ثروت زياد نيست، حتي به علم هم نيست. علم به تنهايي كافي نيست كه يك ملت را زنده بكند، بلكه حيات ملت به اين است كه آن ملت شخصيتي را در خودش احساس بكند».(4)

( «قلب سالم، يعني دلي كه هيچ نوع بيماري از قبيله كينه و حسادت و ساير صفات مذموم نداشته باشد؛ دلي كه منور باشد به نور معرفت خدا و در آن شكي و شركي وجود نداشته باشد».(5)

( «نهضت خدايي بايد براي خدا آغاز و بايد براي خدا ادامه يابد و هيچ خاطره و انديشه غير خدايي در آن راه نيابد تا عنايت و نصرت الهي شامل گردد».(6)

( «زهد اسلامي، مستلزم انتخاب زندگي ساده و بي تكلف است و بر اساس پرهيز از تنعم و تجمل و لذت گرايي است».(7)

( «انسان كامل، آن انساني است كه همه ارزش هاي انساني در او رشد كنند و هيچ كدام بي رشد نمانند و همه هماهنگ با يكديگر رشد كنند و در رشد هر يك از اين ارزش ها به حد اعلي برسد».(8)

ص: 99

( «اگر بخواهيم روح امر به معروف و نهي از منكر را با ترجمه و تعبير فارسي خودمان بيان كنيم، بايد بگوييم لزوم استفاده از هر وسيله مشروع براي پيشبرد هدف هاي اسلامي».(1)

( «ريشه بيشتر انحرافات ديني و اخلاقي نسل جوان را بايد در لابه لاي افكار و عقايد آنان جست. فكر اين نسل از نظر مذهبي چنان كه بايد راهنمايي نشده است و از اين نظر فوق العاده نيازمند است».(2)

( «صبر و حوصله، دوست قديمي ظفر و موفقيت است. بر اثر صبر و حوصله است كه نوبت ظفر مي رسد».

( «اگر صبر و استقامت و حوصله باشد، بي استعدادترين افراد هم ولو در يك زمان طولاني به هدف خواهند رسيد».(3)

( «هر كاري را كه در نظر بگيريم، اگر با علم و شناسايي و معرفت توأم گردد، اثر و ارزش بيشتري پيدا مي كند».(4)

( «مديريت صحيح، از ضعيف ترين ملت هاي دنيا، قوي ترين ملت ها را مي سازد، آنچنان كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله كرد و اين معجزه رهبري بود».(5)

( «هر علمي كه به حال مسلمين مفيد باشد و گرهي از كار آنان باز كند، آن علم، فريضه ديني و علم ديني است».(6)

( «مردان حقيقت، خود مي ميرند، اما مكتب و عشقي كه برمي انگيزند، با گذشت قرون تابنده تر مي شود».(7)

( «غلط ترين فكر اين است كه ما همه اصلاحات جزئي و كلي را از مصلح و ظهور غيبي بخواهيم».(8)

( «جامعه اي كه در آن، ميان افراد عواطف و هم دردي نباشد، جامعه ايماني نيست».(9)

ص: 100

( «ما عادت كرده ايم كه با حمل به فساد كردن كارهاي ديگران، پرده بر كوتاهي ها و تحقيرهاي خود بكشيم».(1)

( «فلسفه انفاق در اسلام، صرفاً سير كردن شكم گرسنگان نيست، بلكه فلسفه انفاق، «انسان سازي» است؛ يعني شخصي كه مي تواند داشته باشد، نبايد بگويد قانع هستم و به يك لقمه نان اكتفا كند، بلكه بايد به دست آورد و با بخشيدن مال، خود را تكميل كند».(2)

( «سخن گفتن انسان، بهترين مظهر و نيكوترين نماينده تعقل و فكر انسان است».(3)

ص: 101

ص: 102

( معلم حقيقي، چگونه انديشيدن، چگونه انتخاب كردن و چگونه زيستن را مي آموزد.

( معلم، محرم اسرار شاگردان، طبيب بيماري ناداني و شريك اندوه و شادي شاگردان است.

( معلمي موفق است كه بتواند افكار صحيح را با نسيم بهاري، روانه ذهن و انديشه دانش آموزان سازد.

( معلم، ايمان را بر لوح جان و ضميرهاي پاك حك مي كند و نداي فطرت را به گوش همه مي رساند.

( معلم، معمار روح انسان هاست.

( معلمي هنر است؛ هنر آموختن هر آنچه سال ها با سعي و تلاش اندوخته است.

( معلمي عشق است، عشق الهي و آسماني كه پروردگار مهربان به انسان عطا كرد تا با همت بلند خويش، روشنايي شب هاي تار جهالت و ناداني باشد.

( معلمي، مهري است كه از روز ازل با گل آدمي سرشته شد تا مردم از ظلمات جهل به نور دانايي رهنمون شوند.

( معلم، سياهي جهل را از دل ها مي زدايد و نادان دانايي را در روان بشر جاري مي سازد.

( معلم، مهم ترين ركن تربيت است.

( معلم وارسته، وجودش همواره سرشار از گيراترين جاذبه هاست.

( معلم صبور و مهربان، كلامش محبت آميز، بيانش منطقي و نگاهش رحمت است.

( همان گونه كه طبيب، بيماري را درمان مي كند، معلم نيز ناداني را از بين مي برد.

( معلم، انسان ساز است.

(روز معلم، روز بزرگ داشت سنت هاي پسنديده خدا و تعظيم علم و معرفت است.

( معلم نمونه را در تقاطع عشق و عقل مي توان يافت.

( معلمي تلاش است براي تغيير دادن و تغيير يافتن.

( معلم، وام دار رسولان نور است.

( معلم، دنباله رو جاده پرنور هدايت بندگان است.

( زيربنايي ترين عنصر پيشرفت انسان، بهره گيري از علم و دانش است.

ص: 103

( معلم، ماندگارترين واژه است كه نام او براي هميشه با ديروز و امروز و فرداي اهل خرد و انديشه همراه است؛ زيرا اساس عالم هستي بر تربيت انسان قرار دارد و معلم هدايت كننده انسان هاست.

( خداوند، آدم را به خاطر فراگيري اسماي الهي بر فرشتگان برتري داد. پيامبران را معلم انسان ها قرار داد.

( اين همه تجليل و رفعت جايگاه معلم به خاطر نقش انسان سازي و تربيتي اوست.

( علم و دانش براي جوان، به منزله بالي است كه عمل، بال ديگر اوست.

( جواني كه از دانشش بهره نبرد، از كوششش زيان بيند.

( دانش وقتي ارزش دارد كه جوان آن را با كردارش درآميزد.

( جواني كه از علم خويش سود نبخشد، همان بهتر كه در جاي خويش نشيند.

( علم و عمل دو بازوي توانمند و دو وجود قدرتمندند كه جوانان را به قله سعادت مي رسانند.

( جوان بايد همچون ماهي در اقيانوس علم غوطه خورد و بهره گيرد.

( علم براي جوانان، چراغ راهي است كه خود بايد رهرو آن راه باشند.

( جوان آراسته به دانش، همانند درخت پربار است.

( جوان چون علمي آموزد، چون شمعي مي افروزد.

( جوان مؤمن، آموخته هايش را با اخلاص درمي آميزد.

( جوان جوياي دانش، چونان خورشيد در ميان ديگر جوانان مي درخشد.

( دانش براي جوان، چراغ راهنماست و عمل به آن، راه رسيدن به آرزوهاست.

( جوانِ عالم، امروز و فردا را مي بيند و جوانِ جاهل در حسرت گذشته مي نشيند.

( گفت وگوي علمي ميان جوانان، به زنده شدن دل هاي مرده مي انجامد.

( گفت وگو براي جوان همچون آب بر نهال دانش در دل خاك است.

( چه زيباست افزوني دانش جوان بر گفتارش و خردش بر زبانش.

( هم نشيني با جوانان دانشمند، به انديشمندي هم نشينان مي انجامد.

( ندانستن، براي جوان عيب نيست، به دنبال دانستن نرفتن عيب است.

( جوان ندانسته ها را مي آموزد و آموخته ها را مي آموزاند.

( تا جواني هست بايد با جهالت جنگيد و توشه اي از علم براي پيري برچيد.(1)

ص: 104

ص: 105

( خشم و شهوت جمال حيوان است

علم و حكمت كمال انسان است(1)

(سنايي)

( ز گيتي هر آن كس كه داناتر است

ورا پايه و مايه بالاتر است(2)

(فردوسي)

( قيمت هر كس به قدر علم اوست

همچنين گفته است اميرالمؤمنين(3)

(ناصر خسرو)

( زيور و زيب زنان است حرير و زر و سيم

مرد را نيست جز از علم و عمل زيور و زيب(4)

(ناصر خسرو)

( به دانش بوَد مرد را ايمني

ببندد ز بد دست اهريمني(5)

(فردوسي)

( ز دانش بِهْ اندر جهان چيز نيست

تن مرده و جان نادان يكي است(6)

(اسدي)

( چنين گفت داننده دهقان پير

كه دانش بوَد مرد را دستگير(7)

(فردوسي)

( درخت تو گر بار دانش بگيرد

به زير آوري چرخ نيلوفري را(8)

(ناصر خسرو)

( نهالي است مردم كه علمش بَرْ است

بها جز به بارش نگيرد نهال(9)

(ناصر خسرو)

ص: 106

( جمله تاريكي است اين محنتْ سراي

علمْ در وي چون چراغي رهنماي(1)

(عطار)

( زماني مياسايْ ز آموختن

اگر جان همي خواهي افروختن(2)

(فردوسي)

( هيچ شنيدي كه چه گفته رسول

بار خدا(3) و شرف المرسلين

گفت ببايد كه بجويي تو علم

ور نبود جايگهش جز به چين(4)

(ناصر خسرو)

( تن به دانش سرشته بايد كرد

دل به دانش فرشته بايد كرد(5)

(اوحدي)

( بار درخت علم نباشد مگر عمل

با علم اگر عمل نكني شاخ بي بري(6)

(سعدي)

( بپرس آنچه نداني كه ذلّ پرسيدن

دليل راه تو باشد به عزّ دانايي(7)

(سعدي)

( علم بي حلمْ خاك كوي بود

علم با حلمْ آبروي بود(8)

(سنايي)

( علم بهر كمال بايد خواند

نه به سوداي مال بايد خواند(9)

(اوحدي)

( علم را دام مال و جاه مساز

بر رَهِ خود ز حرص چاه مساز(10)

(اوحدي)

ص: 107

( علم كز بهر باغ و راغ بُوَد

همچو مَرْ دزد را چراغ بُوَد(1)

(سنايي)

( هر آن كس كه گويد كه دانا شدم

به هرگونه علمي توانا شدم

يكي از نغز باري كند روزگار

كه بِنْشانَدَش پيش آموزگار(2)

(فردوسي)

( دانشت هست كار بستن كو؟

خنجرت هست صف شكستن كو؟(3)

(سنايي)

( علم كز اعمال نشانيش نيست

كالبدي دارد و جانشين نيست(4)

(امير خسرو)

( علم چندانكه بيشتر خواني

چون عمل در تو نيست ناداني

نه محقق بُوَد نه دانشمند

چاروايي(5) بر او كتابي چند(6)

(سعدي)

( ز گفتارِ گويا تو دانا شوي

بگويي از آن پس كزو بشنوي(7)

(فردوسي)

( والا نگشت هيچ كس و عالم

ناديده مَرْ معلم والا را(8)

(ناصر خسرو)

( هيچ قنادي نشد استادكار 

تا كه شاگرد شكرريزي نكرد(9)

ص: 108

ص: 109

( نام و آوازه فردوسي در همه جاي جهان شناخته شده و ستوده شده است. شاهنامه فردوسي به بيشتر زبان هاي زنده جهان برگردانده شده است.

ص: 110

( قهرمانان واقعي «نامه باستان» افرادي هستند كه خود را معيار انديشيدن قرار مي دهند و چون خردمند همه چيز دارند و در زندگي موفقند.

( حكيم توس به دادگري و عدالت نيز چون پرستش و خرد اهميت فوق العاده اي مي دهد و در بسياري از ادبيات مخاطبان اشعارش را دعوت به عدالت مي كند.

( فردوسي، به جنبه هاي مختلف رعايت اعتدال و دادگري و عدالت در بين مردم اشاره مي كند و توجه ويژه اي به آ يات شريفه قرآن و احاديث نبوي دارد كه در باب عدالت آمده است.

( فردوسي، همچون ديگر يكتاپرستان عادل و دادگر مطلق را خدا مي داند و باور دارد كه پروردگار همه را به دادگري رهنمون مي شود.

( از جمله مسائلي كه در نامه باستان حكيم توس به چشم مي خورد، نعمت و ستايش علي بن ابي طالب عليه السلام و خاندان گرامي رسول خداست.

( اين دهقان زاده دانشمند بزرگوار گرچه اشعار زيادي در مدح علي عليه السلام و آل او ندارد ولي در لابه لاي همين ابيات اندك علاقه و ارادت كامل خود را نسبت به خاندان نبوت و ولايت ابراز نموده است و نشان داده است شيعي مذهب، معتقد و متعهد بوده است.(1)

( براي نشان دادن علاقه و ميل وافر حكيم توس به خاندان رسالت و ولايت، كافي است بگوييم وقتي محمود متعصب و دشمن علي عليه السلام و آل او فردوسي را بد دين و بد كيش مي خواند با حرارت و قدرت وصف ناشدني جوابش را در قالب شعرمي دهد.

( فردوسي، دشمنان علي عليه السلام را بدبخت ترين و بيچاره ترين افراد در دنيا و آخرت معرفي مي كند و در اين باره اين گونه مي گويد:

هر آنكس كه در جانش بغض علي است

ازو زارتر در جهان زار كيست

( فردوسي، ناخداي كشتي نجات انسان را علي عليه السلام مي شمرد و به پيروي از او مباهات مي كند؛ زيرا معتقد است آن كشتي كه ناخدايش فرزند ابي طالب باشد با خطر مواجه نمي شود.

( نامه باستان فردوسي، همچون درياي بيكراني است كه در آن توجه خاصي شده است به تهذيب اخلاق و رسيدن به سعادت.

ص: 111

( فردوسي، در بسياري از ابيات اين اثر بي نظير، نگرشي حكيمانه به كردار و رفتار خداپسندانه و اخلاق نيك داشته است.

( حكيم طوسي بارها و بارها مخاطبان را دعوت به نيكي و تلاش، براي ايجاد مدينه فاضله انساني مي كند و به همگان گوشزد مي كند:

بيا تا جهان را به بد نسپريم

به كوشش همه دست نيكي بريم

( راست كرداري و درست كرداري، همان چيزي كه به اتفاق، همه اديان آسماني بدان تأكيد داشته اند و آن را ستوده اند. در گفته حكيم توس نيز به فراواني يافت مي شود.

( بسياري از مسائل اخلاقي در لابه لاي داستان هاي شورانگيز شاهنامه آمده است گاهي به زبان هشدار، گاهي تعريف و گاهي كنايه و... .

( حكيم طوس، همه دانش ها را از خدا و او را علام الغيوب مي داند و همگان را به فراگيري دانش و حقيقت آن دعوت مي كند:

... همه دانش او را راست ما بنده ايم

كه كاهنده و هم افزاينده ايم

( بزرگ داشت فردوسي، بزرگ داشت خرد و پرستش است.

( 25 ارديبهشت روز تجليل از مقام شاعر حماسه سرا و تجليل از شاهنامه مبارك باد!

( رستمِ حكيمِ سرزمين كلمات! سيمرغ عرصه هاي بلند شعر! حكيم، دهقان بزرگ مرد توس! آستانه ادب تو را مي جويم، به كُرنشي بلند...

( آن روز كه دهقان ستمديده توس، پا به بارگاه محمود غزنوي گذاشت، هيچ كس نمي پنداشت كليد گنج فرهنگ پارسي در دست هاي خسته او باشد.

(دهقان توسي به تختگاه آمده بود كه دادش را از والي ظالم بستاند، امّا تقدير چنين رفته بود كه فردوسي، زبان ايرانياني باشد كه ايران و اسلام را توأمان مي خواستند.

( ابوالقاسم فردوسي، پلي شد تا ايراني از گذشته باستان به آينده اسلام رهنمون شود و در برهوت سرگرداني ميان گذشته و آينده راه گم نكند. و گفت:

منم بنده اهل بيت نبي

ستاينده خاك پاي وصي

منم بنده هر دو تا رستخيز

به اين زاده ام، هم به اين بگذرم

اگر شه كند پيكرم ريز ريز

چنان دان كه خاكِ پي حيدرم

( دميده از پگاهان عطرانگيز «توس»، چون خورشيدي كه از مشرق عشق برمي آيد تا مغرب وصال را با شكوه نامش پيوند بزند.

ص: 112

( فردوسي از پس ابرهاي تيره روزگار، روزگار «نابساماني»ها، همچو خورشيد، دميده بود تا با چشمك نور، حواس مردماني را به ضيافت آينه اي فرا خواند كه ميان غبار غم، در حال فراموشي بود:

منم بنده اهل بيت نبي صلي الله عليه و آله

سراينده خاك پاك وصي عليه السلام

بري___ن زادم و هم برين بگذرم

اگر چشم داري به ديگر سراي

چنان دان كه خاك پي حيدرم

به نزد علي عليه السلام و نبي صلي الله عليه و آله گير جاي»

( هشتاد سال، دل به كرم مولايش سپرد تا خداوند، عظمت هزارها سال جاودانگي را به نامش عنايت كند؛ نامي كه تندباد حوادث روزگار، كتيبه جاودانگي اش را نتوانست گزندي برساند و روز به روز به تسخير دل ها مي پردازد!

( فردوسي، نامي كه عظمت و شكوهش را نه تنها «شاهنامه»، بلكه تمامي «ديوان»ها مي ستايند.

( فردوسي، نامي كه حكمت جاودانه اش را آينه انديشه روزگاران كرده است.

( بزرگ داشت حكيم توس، سپاس از تلاشي است كه باعث عظمت ايران و ايراني شد.

( بزرگ باد نامت اي بزرگ مرد ايران زمين!

( بلند باد سايه سار انديشه نابت و شگرف باد وسعت باورت! اي بزرگمرد حماسه هاي اساطيري.

( حكيم توس! تمام لحظات و ثانيه هاي تاريخ، گواهي مي دهد كه تو افتخار بزرگ سرزمين بزرگان هستي، كه هر چه زمان از تو دور مي شود، تو تازه تر مي شوي.

( فردوسي، شاعري است كه با خنده هر مظلومي، شاد مي شود و با اندوه آنها، جامه سياه بر تن مي كند.

( فردوسي، از هنر و شعر و احساس، بناهايي ساخته است كه هيچ توفان سختي، نمي تواند خرابش كند و هيچ حادثه اي نمي تواند از يادها و خاطره ها پاكش.

( زنده باد ياد فردوسي و درخشان باد نامش بر فراز تاريخ.

( ده قرن است تاريخ گواه بزرگ فردوسي است، و اگر صد قرن هم بگذرد از ارزش او كاسته نمي شود.

ص: 113

ص: 114

ص: 115

ص: 116

( واقعه خرمشهر از دور، منتظر يك حادثه تاريخي است كه براي امت ايران هيجان آور و افتخار آميزست ولي از نزديك اين قصه شبيه يك معجزه بزرگ بود. (مقام معظم رهبري)

( خرمشهر به پرچم سرافرازي و پايداري ملت ايران بدل شده است. حماسه مقاومت و آزدي خرمشهر حادثه اي بي نظير در تاريخ جهان اسلام است.

( حماسه خرمشهر بايد جاي خود را در دنيا باز كند. خاطره اين روز تاريخي و فراموش نشدني همواره بر شما برادران عزيز و دلاوران گرامي باد!(1)

( فتح خرمشهر، روز مقاومت و پيروزي بر تمام فتح آفرينان ايران اسلامي مبارك باد!

( نخل ها قد كشيدند تا دوباره شانه هايشان را پر از پرنده و پرواز ببينند. خرمشهر روزت مبارك!

( خرمشهر، حال كودكي گم شده را دارد كه ناگهان با بهار، در آغوش مادرش سبز شده باشد؛ گم شده اي نافراموش كه به آغوش مهرباني برگشته است.

( شهر، آغوش گشود تا صداي پاي جمع مستاني كه اندك اندك مي رسيدند، مرهم زخم هايش شود؛ زخم هايي كه بر پيكرش، ستم زياده خواهيهاي نااهلان را فرياد مي زد.

( تو مانده بودي و مادران سراسيمه. تو مانده بودي و كودكان وحشتزده و مرداني كه سلاح غيرت در كف، ايستادند تا غروبت را نبينند. خرمشهر قهرمان! روزت مبارك!

( خرمشهر قهرمان! سال روز رهاييات مبارك باد!

( نه! نبايد شانه هاي استوارت، نفس هاي خاك را حس مي كرد! بايد مي ايستادي و از سلول سلول هستي ات، از زنان و مردانت، از كودكان و نخل هايت حمايت مي كردي.

( خرمشهر، اي شهر اسطوره هاي بزرگ! بغض هايت را در گلو مچاله كردي تا غروري جاويدان را به شهادت بنشيني.

( اي شهر سينههاي فراخ و روح هاي سترگ! دست هاي آزاده ات را مي فشارم و بر چهره بي زوالت بوسه مي زنم. بلند باد آوازه ملتي كه كارنامه اش، سرشار از فتح قله هاي بلند رشادت و پايمردي است!

ص: 117

( خرمشهر! باز كن ديدگان خونبارت را به آيندهاي روشن از اين پس، تو با كوله باري سنگين از حماسه و رشادت، قدم در مسير آينده خواهي گذاشت.

( مقابل دوربين ها بايست! لبخند بزن تا دنيا بر بام هاي پيروزي، شادي ات را شاهد باشد، در مقابل حيرت و ناباوري جهان بايست و با همان لهجه شيرين بندري سخن بگو؛ خونين شهر!

( خدا نخواست طهارت خاك خرمشهر، مقهور قدم هاي ناپاك بماند. خدا نخواست سربازان شيطان، ريشه گنديده شان را در اين سرزمين محكم كنند. _ خدا نخواست قطعه ديگري از اين خاك، از مادر جدا شود و به خاطره ننگين «گلستان و تركمنچاي» بپيوندد.

( خدا نخواست خرمشهر، ويران شهر شود؛ براي همين، «خرمشهر را خدا آزاد كرد.» براي همين، ما اين جمله نوراني را كاشتيم در باغ ذهنمان، حك كرديم در دلمان.

( آينه و آب مهرباني كردند

با جنگل عشق، همزباني كردند

شب را ز حريم باغ گل تاراندند

تشريف سپيده را جهاني كردند

( كس چون تو طريق پاكبازي نگرفت

با زخم، نشان سرفرازي نگرفت

زني پيش دلاورا! كسي چون تو شكفت

حيثيت مرگ را به بازي نگرفت

( اي نخل! زوال، دامنت را نگرفت

زخم تو غرور كهنت را نگرفت

هرچند بريدند سرت را اما

بي سر شدن، ايستادنت را نگرفت

( خون تو وراي همه چيز است هنوز

ياد تو براي ما عزيز است هنوز

هرچند كه پيكر تو را آوردند

روح تو كنار خاكريز است هنوز

( رازي كه خطركنندگان مي دانند

در بازي خون، برندگان مي دانند

با بال شكسته، پركشيدن هنر است

اين را همه پرندگان مي دانند

( گلبرگ لطيف لاله، تن پوشش بود

بيدارترين ستاره، چاووشش بود

وقتي كه ستار بر تنش مي روييد

خورشيد در آرزوي آغوشش بود

( خرمشهر شقايقي خون رنگ است كه داغ جنگ بر سينه دارد، داغ شهادت.

ص: 118

( مسجد جامع خرمشهر قلب شهر بود كه مي تپيد و تا بود مظهر ماندن و استقامت بود. چونان مادري كه فرزندان خويش را در آغوش گرفته است.

( خرمشهر، از آن آغاز خونين شهر شده بود تا طلعت حقيقت از افق غربت و مظلوميت رزم آوران و بسيجيان غرقه در خون ظاهر شود.

( شهر زميني خرمشهر در دست دشمن افتاد اما شهر آسماني خرمشهر همچنان در تسخير شهدا باقي ماند.

( خرمشهر مظهر همه تجاوز دشمن و مظهر همه استقامت رزمندگان اسلام بود.

( با اينكه هزار بار ويران شده اي

در خاطر ما هنوز خرمشهري

( ياران چه غريبانه رفتند از اين خانه

همه سوخته شمع ما هم سوخته پروانه

( شهري كه مي گويند شهر خورشيدست اينجاست

شهري كه يوسف در آنجا ترس از برادر ندارد

( سوم خرمشهر يادآور دلاوري هاي رزمندگان اسلام در فتح غرورآفرين خرمشهر قهرمان مبارك باد.

( خرم آن شهر كه در كشور دل جا دارد

كوچه اي پر ز گل لاله حمرا دارد

( مژده فتح خرمشهر

در ساعت چهار بعدازظهر

در خيابان آزادي غريو شادي در توفان حنجره ها و اشك زلال شوق

در سپيده چشمان شهر.

( الا شهر حماسه

شهر خرم

تو را دست خدا آزاد كرده است.

( اي شهر خرمشهر، اي خاك گهرخيز

اي سينه پر آذرت از غصه لبريز

روزت خجسته و مانا باد!

( مقاومت مردم خرمشهر، حماسه اي از ياد نرفتني است؛ چراكه مردم اين شهر در حالي به مبارزه با دشمن پرداختند كه از پيش براي اين تهاجم و تجاوز آمادگي نداشتند.

ص: 119

( مردم خرمشهر، با سلاح عزم و ايمان به مكتب و عشق و علاقه به ميهن اسلامي شان، با دست خالي چنان مقاومت كردند كه در تاريخ، بي نظير ماند.

( خرمشهر براي ملت ما تنها يك شهر نيست، بلكه تاريخ گوياي پايداري، ايثار و جاودانگي انقلاب است.

( سوم خرداد و فتح خونين شهر، آينه گويايي از تاريخ و جغرافياي دفاع مقدس و جهاد آگاهانه و شجاعت مظلومانه اين امت است.

( روز سوم خرداد ماه، سالگرد حماسه آزادي و فتح خرمشهر پس از يك سال و نيم اشغال آن به دست بعثيان است.

( فتح خرمشهر، موجب برانگيختگي احساسات و عواطف پاك ملت ايران شد و هم دلي و وحدت را ميان اقشار ملت پديد آورد.

( حماسه شگرف آزادسازي خرمشهر، پيروزي سروقامتاني را پديد آورد كه با فتح آفريني خود، نهايت ايثار، اوج مظلوميت، و منتهاي توكل را رقم زدند.

( فتح خرمشهر موجب سرشكستگي صدام و نيز تلخ كامي حاميان قدرتمند وي شد.

( فتح خرمشهر، مهم ترين نتيجه عمليات بيت المقدس بود، ولي تنها نتيجه آن به شمار نمي آيد. در اين نبرد كه يكي از مهم ترين و گسترده ترين عمليات ها در دوران جنگ تحميلي است، حدود 5400 كيلومتر مربع از خاك كشور آزاد شد.

( مقاومت 43 روزه مردم خرمشهر، فصل مهمي در هشت سال دفاع مقدس است.

( بسياري از كارشناسان نظامي معتقدند، اگر خرمشهر مقاومت نمي كرد و متجاوزان به آساني آنجا را اشغال مي كردند، شايد سرنوشت جنگ اين گونه رقم نمي خورد.

( پايداري سترگ مردان و زنان كشورمان در خرمشهر، يكي از باشكوه ترين و زيباترين جلوه هاي جنگ تحميلي است.

( آزادسازي خرمشهر در عمليات شگفت انگيز بيت المقدس، از قدرتي حكايت مي كرد كه همت و ايمان رزمندگان اسلام آن را پديد آورد.

( آزادي خرمشهر، چنان در سطح بين المللي تأثير گذاشت كه پس از پيدايش وضعيت جديد و بيرون راندن متجاوزان از خرمشهر، برتري سياسي _ نظامي ايران در برابر عراق مطرح شد و مسير جنگ نيز تغيير يافت.

ص: 120

( بي ترديد فتح خرمشهر، يك مسئله عادي نبود؛ بلكه معجزه الهي و امداد غيبي بود كه به دست تواناي رزمندگان اسلام رقم خورد.

( دشمنان نظام و انقلاب با تكيه بر محاسبات غلط مادي و غفلت از قدرت الهي، خرمشهر را تسخيرناپذير و فتح آن را ناممكن مي دانستند. بدين جهت، وقتي خبر فتح خرمشهر در رسانه ها و مطبوعات پخش شد؛ دشمنان اسلام را بهت زده و حيرت زده ساخت.

( امام خميني رحمه الله : «فتح خرمشهر، يك مسئله عادي نبود. اينكه پانزده الي بيست هزار نفر به صف براي اسارت بيايند و تسليم شوند، مسئله عادي نيست، بلكه مافوق طبيعت است».

( خرمشهر، معبر ملكوتي مردان باصفاست؛ جواناني كه در آرزوي رسيدن به كربلا، آرام و قرار نداشتند.

( خرمشهر، جايگاه شاهدان گم نامي است كه گواهشان نام حسين بود و حضور هميشگي و سرافرازانه شان تجلي عاشورايي ديگر.

( خرمشهر، سرفرازترين خاك اين ديار مردپرور است.

( خرمشهر، شهر شكوه و شكوفايي است؛ شهري كه سرگذشت اسارت و رهايي اش را سخن سرايان سرودند و آزادانديشان، از قيام سرخش قصه ها آموختند.

( خرمشهر، جايگاه شيرمرداني است كه جنگاور ميدان رزم بودند و لبيك گوي نداي شهادت.

( خرمشهر با تاريخي خون بار و حماسه اي جاويد، نماد رشادت ها و دلاوري هاي رزمندگان و مردمي است كه خاطرات كم نظير آنان، براي هميشه به عنوان برگ زريني در قلب تاريخ ثبت شده است.

( خرمشهر، سرزمين خرمي است كه سرچشمه طراوت و جاودانگي اش، سرخي شبنم گون قطرات خون رزمندگان اسلام است.

( سوم خردادماه، در حقيقت به عنوان يكي از ايام اللّه فراموش نشدني و خاطره آفرين در تاريخ گران بار انقلاب اسلامي به ثبت رسيده است.

ص: 121

( آفرينندگان حماسه پيروزي خرمشهر، نه در حد آزادكنندگان و فاتحان يك شهر، بلكه به عنوان فاتحان قلب هاي مشتاق مسلمانان و آزادي خواهان جهان مطرحند.

( در روز سوم خردادماه، نه فقط خرمشهر آزاد شد و به آغوش گرم ميهن اسلامي بازگشت، بلكه رؤياي خود فروختگان و دشمنان اسلام نقش برآب شد و انديشه تسلط بر ايران، به زباله دان تاريخ پيوست.

( با فتح خرمشهر، دنيا به ايمان، قدرت، صلابت، عزم، شجاعت، عشق و ايثار رزمندگان اسلام آفرين گفت و استكبار چون برگ بيد به خود لرزيد.

( اينك ياد آنها را كه براي هميشه در نگاه خرمشهر خاطره شدند و ياد رزمندگاني كه خاطره فتح خونين شهر را پديد آوردند، گرامي مي داريم.

( سوم خرداد، روز سلام به شهيدان و فاتحان خونين شهر گرامي باد!

( سوم خرداد، روز زيارت شهيدان خرمشهر است.

( فتح خرمشهر، فتح پيروزمندانه رزمندگان سربلند و سرو قامتان رشيد مبارك باد!

( شهر لاله هاي سرخ! اگر خورشيد بر خانه هاي مردان مردت فرود آيد و بر دستان زنان و مردانت بوسه زند سزاوارست.

( شهر من هنوز نخلهايت ايستادهاند تا مقاومت تو و مردانت را به رخ جهانيان بكشند.

( خرمشهر عزيز! سلام بر شهيدانت كه درس ايثار و مقاومت را به مردم جهان آموخت.

( امروز ديوارهاي مسجد خرمشهر خاضعانه در برابر صبوري مردانش سر تعظيم فرود ميآورد.

( فتح خرمشهر، جاودانهترين نماد مقاوت مردمي است كه در برابر تمام قدرتهاي جهاني ايستاده است.

( سوم خرداد، روز سلام به تمام شقايقهاي سرخ ايران عزيز است.

ص: 122

ص: 123

( خداخواهي، سعه صدر مي آورد و سعه صدر، تواضع و عزت نفس مي آورد.(1)

( قلب انسان، مانند آينه صاف و روشن و بر اثر توجه فوق العاده به دنيا و كثرت معاصي، كدر مي شود.(2)

( دلبستگي به رحمت حق، منشأ تربيت نفوس و نرم شدن قلوب مي شود.(3)

( غير حق تعالي نور نيست، همه ظلمتند.(4)

( ميزان باز ماندن از حق متابعت هواي نفس است.(5)

( ما بايد اين را بفهميم كه همه چيز هستيم و از هيچ كس، كم نداريم.(6)

( توكل به خداي تعالي، يكي از فروع توحيد و ايمان است.(7)

( يأس از جنود شيطان است و اميد، از جنود خداست؛ هميشه اميدوار باشيد.(8)

( عزت نفس، مبدأش توكل علي الله و اعتماد بر حق تعالي است.(9)

( صبر در معاصي، منشأ تقواي نفس است.(10)

( جز به خالق يكتا، به احدي توجه نداشته باشيد.(11)

( لازمه فراموشي حق تعالي آن است كه انسان خود را فراموش كند.(12)

( توجه به او (خدا) را از ياد نبريد؛ توجه به او منشأ خيرات است.(13)

( خداي تعالي دوست دارد كه در وقت ذكر او، بنده، منقطع به سوي او متضرع و خالص باشد.(14)

ص: 124

( آنچه كه در عالم آخرت واقعي مي شود، چيزي است كه در اين دنيا تهيه گرديده است.(1)

( مقاصد وقتي كه عالي شد، زحمت هاي در راه آن مقصد، بايد در نظر انسان نباشد.(2)

( علم نور است، ولي در دل سياه و قلب فاسد، دامنه ظلمت و سياهي را گسترده تر مي سازد.(3)

( حزب الله باشيد و از زرق و برق زندگي و جلوه هاي ساختگي آن بپرهيزيد.(4)

( براي هركسي، هركاري كه بكند، باز جاي توبه هست؛ در توبه باز است و رحمت خدا واسع است.(5)

( طبقه اي كه مي خواهند مردم را ارشاد كنند، بايد اقوالشان با اعمالشان موافق باشد.(6)

( در درس و بحث، اخلاص داشته باشيد تا شما را به خدا نزديك كند.(7)

( گمان نمي كنم عبادتي بالاتر از خدمت به محرومين وجود داشته باشد.(8)

( قبل از آنكه عنان اختيار از كف شما ربوده شود، خود را بسازيد و اصلاح كنيد.(9)

( راه مستقيم الهي است كه مي تواند انسان را از نقص، رو به كمال ببرد.(10)

( دلبستگي به هرچه كه غير حق است، خار طريق سلوك الي الله است.(11)

( آن چيزي كه دارد اين سياره ما را در سراشيبي انحطاط قرار مي دهد، انحراف اخلاقي است.(12)

ص: 125

( با خلق خدا حسن سلوك داشته، نيكو معاشرت كنيد و با نظر عطوفت و مهرباني به آنان بنگريد.(1)

( علمي كه انسان را به خدا نزديك مي كند، در نَفس دنياطلب، باعث دوري بيشتر از درگاه ذي الجلال مي گردد.(2)

( تقويت روح، به اين است كه توجه تان به خداي تبارك و تعالي زياد باشد.(3)

( مهم ترين عامل در كسب خودكفايي و بازسازي، توسعه مراكز علمي و تحقيقاتي و تمركز و هدايت امكانات و تشويق همه جانبه نيروهاي متعهد و متخصص است.(4)

( اهل آخرت با هم در صلح و صفا هستند و قلب هايشان مملو از محبت خدا و بندگان خداست.(5)

( انبياي خدا براي اين مبعوث شدند كه آدم تربيت كنند؛ انسان بسازند؛ بشر را از زشتي ها، پليدي ها، فسادها و رذايل دور سازند و با فضايل و آداب حسنه آشنا كنند.(6)

ص: 126

( اين كلام عميق امام بزرگوار كه مي فرمود: «ما براي تكليف كار مي كنيم، نه براي نتيجه»، نشئت گرفته از همين مكتب است و بر همين اساس در همه امور، هدف، خداوند متعال است و بايد در راه او مبارزه كرد و در صورت پيروزي، مغرور نشد و در صورت شكست، مأيوس نگرديد.(1)

( عزت و امنيت پايدار، رشد و توسعه و اعتلاي معنوي و اخلاقي ملت ايران در گرو عمل مسئولان و مردم به توصيه ها و وصيت نامه امام خميني رحمه الله است و اين واقعيت نبايد هيچ گاه فراموش شود.(2)

( او [امام رحمه الله ] اهل خلوت، اهل عبادت، اهل گريه نيمه شب، اهل دعا، تضرع، ارتباط با خدا، شعر و معنويت و عرفان و ذوق و حال بود؛ آن مردي كه چهره او دشمنان ملت ايران را مي ترساند و به خود مي لرزاند.

( ... آن سدّ مستحكم و كوه استوارش وقتي كه مسائل عاطفي و انساني پيش مي آمد، يك انسان لطيف، يك انسان كامل، يك انسان مهربان بود.(3)

( ويژگي هاي بشري او [امام رحمه الله ] كمتر در افراد عادي پيدا مي شود. اگر يكي از آن خصوصيات در فردي مشاهده شود، او انسان بزرگي به شمار مي رود؛ چه رسد به آنكه همه ويژگي هاي ممتاز را يك جا در خود جمع كرده باشد.

( امام، انساني بسيار عاقل، دورانديش، حكيم، آدم شناس، تيزبين، متين و آينده نگر بود كه هركدام از اين صفات، كافي بود كه شخصي را در مرتبه والا جاي دهد و احترام همگان را جلب كند.(4)

( ياد و نام امام بزرگوارمان، كاخ قدرت هاي طاغوتي و نيز دل آنها را مي لرزاند؛ زيرا او خادم به اسلام و مسلمين بود كه با مجاهدت خود و ملتش به اسلام و مسلمين عظمت بخشيد.

ص: 127

( او كه جوهره درخشان وجودي اش در سايه ربوبيت پروردگار آشكار شد، بارها و بارها سياست هاي جهاني را جا به جا كرده و تغيير داد.

( ايشان [امام رحمه الله ] عصر گرايش و احترام به ارزش هاي انساني و احترام به عدالت و حرّيت انسان و اصل احترام به آراء مردم را بنيان گذاشتند.(1)

( امام عزيز با رحلت خود امت اسلام را يتيم كردند و شايد در دل ها، محيط زندگي و در جهان اسلام نتوان تا سال هاي متمادي اين خلأ عظيم را پرساخت.(2)

( طنين صداي او كه نداي حق و عدل بود، در دل هاي امتش و در فضاي جهان هست و خواهد بود. او نمرده است و نخواهد مرد.(3)

( اگر امام نيست، خدا[ي] او، راه او، رهنمودهاي او و انگشت نوراني اشاره هاي او كه ما را به راه راست هدايت مي كرد هست و مهم اين است كه ما كار بزرگ امام را بشناسيم و قدر بدانيم.(4)

( بزرگ داشت امام براي ما جنبه اعتقادي، ايماني، انقلابي، عاطفي و ملي دارد.(5)

( اين عصر را بايد عصر امام خميني ناميد و ويژگي آن عبارت است از پيدايش و جرئت و اعتماد به نفس ملت ها در برابر زورگويي ابرقدرت ها و شكستن بت هاي ظالمانه و بالندگي نهان قدرت واقعي انسان ها و سربرآوردن ارزش هاي معنوي و الهي.(6)

( اين جانب خود را شاگردي متواضع و فرزندي مطيع و مديري دل باخته روح الله مي دانم.(7)

آيت الله العظمي اراكي

ص: 128

( ... من در اين مدت بيش از 50 سالي كه با اين شخصيت بزرگ آشنايي پيدا كردم جز تقوا، ديانت، سخاوت و شجاعت، شهامت ، بزرگي نفس... و مقامات عالي و... در او نديدم. مردي به فداكاري و تقواي او هرگز نديدم... اين ابرمرد در مقابل كفر ايستاد و يد غيبي هم با او همراهي كرد به طوري كه محيرالعقول بود.(1)

آيت الله بهاءالديني

( ... او [امام خميني رحمه الله ] نور چشم زهراي مرضيه و نور چشم پيامبر است و پيامبر و فاطمه عليه السلام از داشتن چنين فرزندي خرسندند... فرزندي كه به شيعه و اسلام حيات داد... .(2)

ص: 129

بشر است.

( پيروي از راه و خط امام، در گرو حركت در مسير اهداف انقلاب و تقويت روح اخلاص و همبستگي است.

( امام خميني رحمه الله به نسل ما، چگونه زيستن را آموخت.

( امام خميني رحمه الله به جهانيان ثابت كرد كه مكتب و دين، منشأ تحولات بزرگ در جهان و اجتماع است.

( امام خميني رحمه الله شخصيت تاريخ ساز اسلام بود؛ گرچه آفتاب عمرش غروب كرد، ولي نور حيات و چراغ انديشه اش همواره روشن است.

( امام خميني رحمه الله منبع الهام و هدايت براي حقيقت جويان جهان بود.

( چهاردهم خرداد ماه، سال روز رحلت جانگداز معمار بزرگ انقلاب اسلامي و پير و مراد ملت بزرگ ايران، حضرت امام خميني رحمه الله بر ملت شريف ايران تسليت باد!

( سال روز رحلت جانسوز حضرت امام خميني قدس سره را بر پويندگان راه هميشه جاويدش، ملت قدرشناس ايران اسلامي و همه آزادگان جهان تسليت مي گوييم.

( شربتي از لب لعلش نچشيدم و برفت

روي مه پيكر او سير نديدم و برفت

گويي از صحبت ما نيك، به تنگ آمده بود

بار بر بست و به گردش نرسيديم و برفت

( چهاردم خرداد ماه، سال روز عروج ملكوتي حضرت امام خميني رحمه الله تسليت باد!

( اي پير فرزانه! تا هميشه دل هامان داغدار توست و چهاردهمين روز خرداد را هر سال در سوگ نبودنت مويه كنان و اشك ريزان به مرثيه مي نشينيم.

( اماما! رفته اي، اما آرمان هاي بلندت همچنان سرلوحه زندگي مردان و زناني ست كه انقلاب 1357 را با رهبري ات به سرانجام رساندند و همواره رهروان پيوسته ارزش هاي انقلابند.

( كوچه هاي جماران سياهپوش رفتن مردي است كه استوارتر از كوه برخاست و ملتي ستمديده را از اسارت زنجيرهاي ظلم و وابستگي رهاند.

( رحلت حضرت امام خميني را بر ملت نستوه ايران تسليت عرض مي كنيم.

ص: 130

( اماما! شكوهمند آمدي و در استقبالت قلبمان باند فرودگاهت شد و حالا كه مي روي بار ديگر دل هاي مجروحمان را بدرقه راهت مي كنيم.

( اماما! با آرمان هاي خدشه ناپذيرت پيمان مي بنديم كه لحظه اي از سنگر مستحكم انقلاب عقب نشيني نمي كنيم.

( اي پير جماران! وطن در فراقت سوگوار است و نوحه خوان و آسمان چهاردهمين روز خرداد بغض كرده، مي بارد.

( رفته اي اما پيروانت مصمم تر از هميشه به آفاق هاي دور نظر دارند و آزادي و آبادي وطن را با كلام ملكوتي ات به سازندگي برخاسته اند.

( اماما! تو روح خدا را در كالبد زمان بودي و امروز جاودانه تر از پيش به ملتي نظرداري كه آمدنت را به شور نشستند و رفتنت را به سوگ، اماما! همچنان صدايت ماندگارترين صداهاست.

( هرگزم نقش تو از لوح دل و جان نرود

هرگز از ياد من آن سرو خرامان نرود

( ياد و خاطره بزرگ معمار انقلاب اسلامي حضرت امام خميني رحمه الله را در سال روز رحلت جانگدازش گرامي مي داريم و بار ديگر با آرمان هاي بلندش تجديد ميثا ق مي كنيم.

( اماما! اين ملت قدرشناس و مصمم، رفتنت را سوگوارند و بيقرار، از پله هاي روشن ملكوت نگاهمان كن و چشمان ابري مان را در سوگ پروازت پذيرا باش!

( اي پدر مهربان ملت! وصاياي رهگشا و ارزشمندت را سرلوحه كار خويش قرار مي دهيم و با حضور در صحنه هاي انقلاب، خواب طمع ورزان به اين آب و خاك را آشفته مي سازيم!

ص: 131

ص: 132

( درود بر عاشورا، درود بر پانزده خرداد و بيست و دوم بهمن درود بر ايام اللّه و بر ملت شريف و ارزشمند ايران.

ص: 133

( اگر نبود خونهاي پاك جوانان و جوانمردان مسلمان و خداجوي ايران، امروز اثري از اصل اسلام و نظام اسلامي نبود. خون شهيدان 15 خرداد 1342 بيمه كننده انقلاب و تضمين كننده حيات سبز و شكوهمند اين نظام اسلامي و الهي بود.

( قيام انقلابي و مردمي 15 خرداد 1342، داراي يك پيام بزرگ براي همه نظام هاي سياسي بود و آن اينكه «الملك يبقي مع الكفر و لا يبقي مع الظلم»، هيچ حكومتي با ظلم نمي ماند.

( قيام پانزده خرداد، حركتي الهي بود از سوي مردم موحد و خدا جو و در كجا مي توان چنين حركت نماديني را سراغ گرفت كه جامعه اي در اعتراض بر دستگيري رهبر و مقتداي خود، اين چنين از جان و هستي خود دست شسته و در برابر آماجِ رگبار رژيم ستم شاهي سينه سپر كند.

( قيام 15 خرداد يك روز نيست، يك تاريخ است، يك تاريخ سراسر شكوهمند كه براي هميشه بايد جاودانه نگه داشته شود.

( قيام 15 خرداد گذشته از حماسه آفرين، رستاخيزي فرهنگي بود. رستاخيزي برخاسته از بلوغ شعور و ادراك مردمِ بيداري كه ديگر جور و ظلم رژيم را تحمّل نمي كرد و نمي خواست در يوغ ظلم و ستم گرفتار باشد.

( واقعه پانزده خرداد ننگ بزرگي براي هيئت حاكمه به بار آورد. اين واقعه فراموش شدني نيست.

( بايد «پانزده خرداد» و «نوزده دي » جاويد و زنده نگه داشته شود تا جلادي شاه از خاطره ها نرود، و نسل هاي آتيه جرايم شاهان سفاك را بدانند.

( اولين و مهمترين فصل خونين مبارزه، در عاشوراي پانزده خرداد رقم خورد.

( ملت عظيم ايران لازم است شكر نعمتهاي غير متناهي الهي را در سال روز پانزده خرداد به جان و دل به جا آورد.

( در حقيقت دستاورد 15 خرداد 1342، پيروزي 22 بهمن 1357 بود.

( قيام 15 خرداد، نمونه بارزي از تجلي اراده آهنين مردمي بود كه بي هيچ سازماندهي و برنامه ريزي مدوّني قادر به براندازي رژيم حاكم بودند.

ص: 134

( يكي از مواردي كه رفته رفته منجر به قيام 15 خرداد شد و در نهايت اعتراض عمومي را در پي داشت، تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي بود كه در پس آن روند مرسوم سوگند به قرآن كريم، حذف مي گرديد و به جاي آن سوگند به كتاب آسماني جاي گزين مي گشت كه واكنش علماي عصر، باعث بيداري مردم و قيام خونين 15 خرداد سال 1342 گرديد.

( قيام 15 خرداد 1342، بي ترديد برجسته ترين تحول نهضت اسلامي در دهه 1340 بود كه اقشار وسيعي از توده هاي ملت را به صحنه مبارزه عليه رژيم كشاند.

( قيام 15 خرداد، خيزش مذهبي _ سياسي را در سطحي گسترده به نمايش گذاشت و با حكومت وقت درافتاد. اين حركت را به طور مشخص، نيروهاي مذهبي هدايت مي كردند، اما در آفرينش آن، غالب طيفها و گرايشهاي سياسي _ اجتماعي نقش داشتند.

( به گفته ناظران سياسي، عمق و گستردگي قيام، به ويژه از صبحدم 15 خرداد تا حوالي ظهر، هم شاه و هم سفارتخانههاي امريكا و انگليس را به اين باور رسانده بود كه تظاهرات و قيام، حركتي سازمان يافته به منظور سرنگوني رژيم است.

( قيام 15 خرداد 1342 سه روز به طول انجاميد، صدها و شايد هزاران كشته برجاي گذاشت و نه تنها تهران و قم، بلكه اصفهان، شيراز، مشهد و تبريز را هم در برگرفت.

( شدت تظاهرات و شعارهاي مطرح شده در 15 خرداد 1342 كه مستقيماً متوجه سقوط شاه بود، رژيم را به وحشت انداخت و متوجه شد اين مذهب است كه مي تواند برنامه براندازي را به اجرا گذارد.

( امام خميني در يكي از اعلاميه هاي خود اظهار مي دارد: نسل ما به خاطر دارد كه مردم ايران در شهريور 1320 از اينكه قدرت هاي خارجي اشغالگر، شاه را ساقط كردند، واقعاً خوش حال شدند. من نمي خواهم اين شاه هم به سرنوشت شاه قبلي دچار شود، به همين خاطر به شاه نصيحت مي كنم كه به علماي دين احترام بگذارد، به اسراييل كمك نكند و از اشتباهات پدرش عبرت بگيرد.

( منشأ و خاستگاه قيام پانزده خرداد انديشه هاي روحانيت مبارز شيعه، به رهبري حضرت امام خميني رحمه الله بود. در انديشه ها و تفكر آن حضرت، تشكيل حكومت اسلامي و اجراي احكام اسلام جايگاه خاصي داشت.

ص: 135

( امام خميني در مرحله اول مبارزه خود، درصدد پيشگيري و كنترل حركتهاي ضد مذهبي رژيم شاه برآمد. اما هنگامي كه اين رژيم تهاجم همه جانبه خود را بر عليه حضرت امام و پيروانش آغاز كرد، شيوه ديگري براي مبارزه برگزيده شد كه همانا رويارويي با اصل نظام شاهنشاهي بود.

( با توجه به اينكه، ماهيت اصلي سياست ها و برنامه هاي رژيم شاه، مبارزه با فرهنگ مذهبي مردم ايران بود و اين مسئله با روحيه مذهبي مردم سازگار نبود، به طور طبيعي، قيام پانزده خرداد داراي ماهيت اصيل ديني و مذهبي بود.

( قيام 15 خرداد براي دفاع از فرهنگ اسلامي و ارزشها و هنجارهاي مذهبي مردم ايران به وقوع مي پيوست.

( ايدئولوژي و تفكر قيام 15 خرداد، همانا انديشه هاي ناب مذهبي بود.

( قيام پانزده خرداد 1342، داراي ويژگي هايي بود كه هيچ يك از جنبش هاي سياسي _ اجتماعي پيشين ايران، واجد همه اين خصوصيات نبودند. اين مسئله، قيام پانزده خرداد را يك حركت سياسي _ اجتماعي و فكري _ فرهنگي منحصر به فرد مي سازد كه نقطه عطفي در سير تحولات سياسي _ اجتماعي ايران پديد آورد و سمت و سوي مذهبي بدان بخشيد.

( ويژگي اصلي قيام پانزده خرداد، جنبه مذهبي آن بود كه با حضور رهبران مذهبي و روحانيت معظم شيعه، توده هاي مختلف مردم ايران نيز در آن مشاركت جستند.

( اولين شعله هاي آتش مخالفت با سياست هاي ضداسلامي و غيرمردمي رژيم شاه، پس از تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي برافروخته شد.

( قيام پانزده خرداد، اگرچه در ظاهر با شكست روبهرو شد، اما تأثيرات بلندمدت خود را بر روند سياسي و اجتماعي ايران باقي گذاشت. اين تأثيرات عميق، ناشي از ويژگيهاي ناب اين قيام بود كه عبارتند از: فراگيري نهضت و حضور همه گروهها، قشرها و طبقات اجتماعي در روند مبارزه؛ مذهبي بودن نهضت و حضور نيروهاي مذهبي در آنكه موجب حضور گسترده مردم در جريان مبارزه شد.

ص: 136

ص: 137

ص: 138

ص: 139

ص: 140

( «آنان كه در ظلمت شب به سوي مساجد مي روند، مژده باد به نوري كه (از چهره شان) در روز قيامت مي درخشد».(1)

( «بدترين جاهاي زمين بازار و بهترين مكان هاي آن، مساجد است و محبوب ترين افراد نزد خداوند كسي است كه پيشتر از همه به مسجد وارد شود و ديرتر از همه از مسجد خارج شود».(2)

( «داخل مساجد مشو مگر با وضو».(3)

( «هر كس به هر جهت كه به مسجد آيد بهره اش همان است».(4)

( «مساجد را گذرگاه قرار ندهيد، مگر آن كه هنگام عبور دو ركعت نماز بخوانيد».(5)

( «هر كس در مسجد نداي نماز را بشنود و بدون علت خارج شود، منافق است مگر اين كه قصد برگشت )و خواندن نماز را) داشته باشد».(6)

( «براي همسايه مسجد نماز نيست، مگر اينكه در مسجد نماز بخواند».(7)

( «اي ابوذر! تا زماني كه در مسجد نشسته اي خداوند براي هر نفسي كه مي كشي، درجه اي از بهشت برايت پاداش مي دهد».(8)

( «وقتي همسرتان اجازه رفتن به مسجد خواست، مانع نشويد».(9)

( «در پيش درب مسجد، كفشهايتان را (نسبت به آلودگي) بررسي كنيد».(10)

( «مساجد خود را از ديوانگان، صداي بلند، خريد و فروش، اعلام پيدا كردن اشياي گم شده و اجراي حدود و احكام قضايي دور نگه داريد».(11)

( «هر كس در مسجدي از مساجد خدا چراغي روشن بيفروزد، تا زماني كه

ص: 141

روشنايي از چراغ در آن مسجد است، فرشتگان و حاملان عرش برايش استغفار مي كنند».(1)

( «هر كس دوست دارد قبرش تاريك نباشد، مساجد را نوراني كند».(2)

حضرت علي عليه السلام

( «هركس مي خواهد به مسجد داخل گردد، با آرامش و با طمأنينه وارد شود، چون مساجد خانه هاي خدا و محبوب ترين محل ها در نظر اوست».(3)

( امام علي عليه السلام در جواب عده اي كه به حضرت گفتند: «عده اي از همسايگان مسجد در نماز جماعت حاضر نمي شوند، فرمود: بايد در نماز جماعت ما حضور يابند، يا اينكه از ما دوري گزينند و همسايه ما نشوند و ما هم همسايه آن ها نشويم».(4)

( «حريم مسجد، چهل ذرع و همسايه آن، چهل خانه از چهار طرف است».(5)

( «در مسجد نشستن رو به قبله از سنّت و مستحب است».(6)

( «هركس حرمت مسجد را حفظ كند، خدا را در روز قيامت با چهره اي خندان و شادمان ملاقات مي كند و خداوند نامه اش را به دست راستش مي دهد».(7)

( «هركسي چيزي خورده است كه بوي آن مردم را مي آزارد، به مسجد نزديك نشود».(8)

حضرت فاطمه عليها السلام

( «هنگامي كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله وارد مسجد مي شد، مي گفت: «به نام خدا، درود خدا بر محمد و آل محمد، خدايا مرا بيامرز و گناهانم را ببخشا و درهاي رحمتت را به رويم بگشا».(9)

ص: 142

امام حسن عليه السلام

( «اهل مسجد زائر خدا هستند و بر صاحب خانه است كه به زائرانش هديه اي بدهد».(1)

امام باقر عليه السلام

( «بهتر آن است كه هنگام ورود به مسجد ابتدا پاي راست را بگذاري، و هنگام خروج ابتدا پاي چپ».(2)

امام صادق عليه السلام

( «هركس مسجدي بسازد، خداوند خانه اي در بهشت براي او مي سازد».(3)

( «هركس به طرف مسجد برود، پايش را بر هيچ تر و خشكي نمي گذارد، مگر اينكه زمين براي او تسبيح مي گويد».(4)

( «هرگاه داخل مسجد شدي، حمد و سپاس خداي را بگو و بر پيامبر صلوات بفرست».(5)

( «هركس در مسجد پس از نمازش در انتظار نماز ديگر بماند، ميهمان خداست و برخداست كه ميهمانش را گرامي دارد».(6)

( «سه چيز به خدا شكايت مي كنند: مسجد خرابي كه اهلش در آن نماز نخوانند، دانشمندي كه بين نادانان است، قرآن رها شده كه غبار بر آن نشسته و خوانده نمي شود».(7)

( «امر به تعظيم مساجد به خاطر اين است كه مساجد، خانه هاي خدا در روي زمين است».(8)

ص: 143

امام رضا عليه السلام

( «بهشت و حوريان بهشتي مشتاق كسي هستند كه مسجد را تميز كند يا آلودگي هاي آن را بگيرد».(1)

ص: 144

( مسجد! اي مقر تقوا، سنگر دل هاي مؤمنين، منبع زلال ذكر، حضور مستمر ايمان، تكيه گاه و پاسدار ارزش هاي والاي اسلامي!

( وقتي طنين طرب انگيز اذان، از گلدسته هايت به آسمان مي تراود، وقتي كبوتران از كنگره گلدسته هايت بال مي گشايند و افق «فلاح» را نشانه مي روند، وقتي كه با تمام اشتياق، در حريم تو داخل مي شوم، امنيتي مرا احاطه مي كند و شوقي زلال در من به جنب و جوش در ميآيد.

( سلام بر مدينه، شهر مساجد مقدسه كه دو ركعت نماز در «قبا»، ثواب عمره را بر نمازگزارش، نازل خواهد كرد!

( بوسه مي زنم بر آستانه مسجد رسولِ خدا صلي الله عليه و آله كه ركعتي نماز در آن، ذخيره ده هزار نماز در توشه آخرت است.

( تو را از دور سلام مي فرستم، اي مسجد شريف كه محل عبور قدم هاي مبارك رسول خدا بودي؛ آنجا كه موضع وحي و تنزيل و محل نزول جبرئيل و ملائكه است.

( سلام، اي مسجد «سهله» كه خانه حضرت ادريس و ابراهيم عليه السلام و محل ورود خضر عليه السلام و مسكن آن حضرت بوده اي و هيچ شب و روزي نيست، مگر آنكه ملائكه در آن مسجد عبادت مي كنند! قسم به فضاي آغشته به دعاي خود، مرا در سايه آبرومندي خويش پناه دهيد.

( مسجد، سهمي از باغ هاي بهشت است كه به زمينيان هديه شد.

( معماري قدسي، بيش از هرچيز در وجود مسجد متجلّي است كه به خاطر خصلت تقدس بخش و وحدت آفرين خويش، انسان را به رؤياي ازلي اش كه به پيش از هبوط وي از بهشت مربوط است، پيوند مي زند.

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله ، پيش از آنكه بر «فرش» نماز گزارد، در بارگاه الهي «عرش»، نماز اقامه كرده بود و با تقدس بخشيدن دوباره به فرش، به عنوان بازتابي از عرش، زمين را به جايگاه ديرين آن باز گردانيد. در واقع، زمين به واسطه سجده كامل ترين مخلوق خداوند، پاك و مطهر شد.

ص: 145

( مسجد، به تبعيت از خانه كعبه، قبله مسلمانان در هر شهر است كه همه نقاط پيرامون را به سوي مركز فرامي خواند.

( هر يك از عناصر مسجد، بر تصويري از عالم رباني و روضه رضوان اشاره دارد و حقايق متعالي را نمايان مي سازد.

( گنبد، به عنوان بالاترين نقطه مسجد، همه مراتب وجود را در عالم هستي با پروردگار يكتا، مرتبط مي كند كه رنگ سبز آن، سمبل اسلام و نفس مطمئنه است.

( مناره، جايگاهي است كه خداوند، كلام خود را در قالب اذان، از آنجا به گوش مردمان مي رساند؛ درست همان گونه كه قرآن، انسان را به سوي خداپرستي رهنمون مي شود.

( ديوارهاي مسجد، با ساحت مباركشان، زمينه عروج انسان را به سوي عالم بالا ميسر مي سازد و تزئينات داخلي، چون گچ بري، كاشي كاري و مقرنس كاري، با نقوش پايان ناپذير اسليمي و هندسي، عالم لايتناهي و جاوداني ملكوت را به ياد انسان مي آورد.

( مسجد، تبلور معنويت اسلامي بر زمين است؛ به گونه اي كه از طبيعت كه مي تواند بهانه غفلت و فراموشي آدمي شود، مكاني مي سازد كه حضور الهي را همواره طنين انداز شود.

( مأذنه هايش، دست هاي دعايند. گنبد فيروزه اش، سري است كه رو به آسمان بلند كرده است. روز مسجد مبارك!

( هر روز، درست رأس ساعت اذان، همه ستاره هاي جهان، در چهارگوشه آسمان تو تكثير مي شوند و درخت ها، با بوي اذان تو، گيسوانشان را شانه مي كنند.

( اي خانه دوست! در سايه تو، آرامشي جاري است كه پر از بوي بهشت است.

( اي خانه دوست! با تو، دل هاي مسلمانان، به هم نزديك تر مي شود؛ و دست هاي دعا، به خدا.

( روزي خواهد آمد كه صداي اذانت از همه بام هاي بلند جهان بگذرد و خورشيد تابيده بر گنبد فيروزه ايت، شب هاي بي ستاره را روشن، و عطر نماز جماعت تو، همه كوچه پس كوچه هاي غم زده را، راهي بقيع كند.

ص: 146

( روزي مي آيد كه هيچ نمازگزاري، ديگر در مسجدهاي الخليل و غزه و رام الله به خون نخواهد غلتيد.

( روزي مي آيد كه صف هاي به هم پيوسته نماز، دست هاي بيت المقدس را به گردنِ گرامي كعبه برساند.

( روزي مي آيد كه سر هر كوچه اي، از نيويورك تا هند و چين و از شرق تا غرب، يك مسجد باشد؛ در حالي كه صداي دل انگيز اذانش، تا آن سوي آسمان هفتم طنين انداز مي شود.

( مناره ها، با قامتي افراشته، به معراج مي روند تا پيام ملكوتي آفتاب را به شب هاي تاريك كفر، برسانند.

( اينجا مسجد است؛ خانه باصفاي آن دوست ديرآشنا؛ قطعه اي از بهشت خدا كه بر روي زمين جا مانده است؛ همان كعبه اي كه مي توان نفس شناور خدا را در هوايش بوييد.

( مسجد، حريم بهاري حضور آسمان است. سقف حرمش، از پيچك سبز مناجات پوشيده است و امتداد ستون هايش، به عقيق قلب هاي مؤمنين اتصال دارد.

( مسجد، حياطْ خلوت هستي است تا طفل معصوم روح، پاي از تنگناي دايره دنيا بيرون گذارد.

( گام ها براي بُريدن از تالابِ روزمرگي و عادت، به سمت نورانيت مسجد شتاب مي گيرند و در هر قدم، هفتاد هزار حسنه، از دستان پرخير خدا را، به ارمغان مي برند!

( نفس سجاده ها به هم آميخته مي شود و بارانِ «قد قامت الصّلوه»، عطشِ جان ها را براي پريدن، به اوج مي رساند. آن گاه، گُلِ تمام نگاه ها به سمتِ يك قبله نوراني مي چرخند و جانِ سالك نمازگزاران در صف هاي هماهنگِ جماعت، به اتحاد مي رسد.

( كتيبه هاي سرشار از ذكر خدا، مناسباتِ پوچِ دنيا را در خود حل مي كنند و هر نفس كه در فضاي مسجد به ملكوت مي رسد، پلكاني مي شود براي بهشتي تر شدن!

ص: 147

( اينجا كه آمدي، آسودگي خاطرت، تضمين است. تمامي شرايط پرواز و سلوك، فراهم است.

( مسجد، شكل كاملي از رواق هاي بهشتي است. آسمانش، بوي سطرهاي روشن قرآن مي دهد.

( مسجد، چشم اندازي بهاري است؛ درست در لحظه هاي خزان زدگي و نياز. از ابتدا، انسان يك درد قديمي داشت به نام جدايي. اينجا همان شفاخانه وصل است.

( اي مأمن عاشقان دلسوخته، اولين و آخرين پناه گروندگان به راستي و درستي! نواي حق كه بر گلدسته هايت فرياد مي شود، حس دل انگيز نياز، مرا مست مي كند.

( مسجد، نمادي استوار از تمدن اسلامي در طول تاريخ بوده و ارزش و اعتبار خود را ميان مسلمانان حفظ كرده است. در اين ميان، دوران صدر اسلام، درخشان ترين دوره در طول حيات مساجد است.

( يكي از عوامل كليدي در دست يابي به موفقيت ها و چشيدن طعم كام يابي، مشورت است. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله تقريباً در همه مواردي كه دستور مستقيم وحي وجود نداشت، از راه مشورت با مسلمانان تصميم گيري مي كرد و معمولاً اين مشورت ها در مسجد صورت مي گرفت.

( مسجد، محل گردهمايي مسلمانان و تجلي گاه پرشكوه انسجام و يك پارچگي ملت مسلمان است.

( مسجد، حافظ سلامت دين و جامعه است و نمايش وحدت و هم دلي نمازگزاران، بقاي اسلام را تضمين مي كند.

( حضور نمازگزاران در مسجد، اميد دشمنان اسلام را به نااميدي بدل مي سازد.

( در صدر اسلام نيز حضور مردم مسلمان هنگام نماز در مسجد، نشانه قدرت اسلام بود و توان مردمي، اجتماعي، سياسي و نظامي مسلمانان را اثبات مي كرد.

( مسجد، همواره نقش وحدت آفريني را در جامعه اسلامي ايفا كرده است و اگر مسجدي چنين نقشي نداشت، مورد سرزنش پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله قرار مي گرفت.

( مسجد، محل برافراشته شدن پرچم سپاه اسلام و اعزام آنان به جبهه هاي نبرد است.

ص: 148

( در صدر اسلام، مسجد، جايگاه گفت وگو و مشورت در مورد مسائل نظامي بود.

( در صدر اسلام، مسجد پناه گاه مظلومان و محل رسيدگي به شكايت هاي مردم بود. در اين دوران، تقريباً تمامي مسائل حقوقي و اختلاف هاي ميان مردم كه نيازمند رسيدگي بود، در مسجد حل و فصل مي شد.

( قضاوت هاي اميرمؤمنان علي عليه السلام در دَكّه القضاي مسجد كوفه و آغاز حكومت عدل گستر مهدي موعود از مسجدالحرام، نشان پيوند تاريخي مسجد و عدالت است.

( در صدر اسلام، مسجد افزون بر محل برگزاري مراسم عبادي، محل دانش آموزي نيز به شمار مي آمد. براي نمونه، پيامبر در مسجد، آيه هاي قرآن، احكام و معارف دين و حتي مسائل تاريخي را به مردم آموزش مي داد.

( مسجد از ابتدا جايگاه تحقق فريضه امر به معروف و نهي از منكر بوده است. جلوه روشن اين مسئله، جايگاه موعظه در عصر پيامبر گرامي اسلام و ابلاغ بايدها و نبايدهاي اسلامي به مردم است.

(مسجد، مقر حاكميت و پايگاه فرماندهي پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله در مدينه بود.

(پايه هاي اساسي حكومت اسلامي در زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله ، در مسجد، بنيان نهاده شد و اصول و مباني دين مبين اسلام از اين پايگاه مقدس به مردم جهان عرضه گشت.

( مسجد، نماد تلفيق دين و سياست و محل ملاقات، گفت وگو و مذاكره پيامبر با هيئت هاي سياسي بود.

( در زمان پيامبر انتصاب كارگزاران و سفيران در مسجد صورت مي گرفت و اعتراض به حكومت و بركناري كارگزاران در مسجد طرح مي شد.

( امام خميني رحمه الله در مورد نقش سياسي مسجد و جداناپذيري دين و سياست مي فرمايد: «اسلام از زمان پيغمبر حكومت تشكيل داده است. قواي نظامي و انتظامي داشته است. در سياست ها دخالت مي كرده و مسجدالنبي، مركز سياست اسلامي بوده و ثقل قدرت اسلامي».

( مسجد، پايگاه خيزش انقلابيان و مبارزان دين داري است كه با كژروي ها و كژرفتاري هاي جامعه به مقابله برمي خيزند و حركت هاي انقلابي را سازمان دهي مي كنند.

ص: 149

( مقام معظم رهبري، با اشاره به نقش انقلابي مسجد و احياي مساجد كشورهاي اسلامي پس از انقلاب ايران مي فرمايد: «تا قبل از انقلاب اسلامي، كسي جرئت نمي كرد دم از اسلام بزند. در اين كشورهاي اسلامي كه امروز مسجدها رونق پيدا مي كنند و كانون تحرك مي شوند، تا ديروز مسجدها متعلق به يك مشت پيرمرد از كار افتاده بود. امروز آن مسجدها جاي جوانان و كانون جنبش هاست».

( پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايد: «حق مساجد را بدهيد كه آن دو ركعت نماز است پيش از اينكه در آن بنشينيد».

( امام علي عليه السلام فرمود: «نشستن در مسجد در نزد من بهتر است از نشستن در بهشت؛ چرا كه در نشستن در بهشت خشنودي من است و در نشستن در مسجد، رضايت پروردگارم».

( هر كس مسجدي را بزرگ داشت و احترام كرد، در روز قيامت، پروردگار را خندان و شادان ديدار مي كند و نامه عملش به دست راستش داده مي شود.

ص: 150

ص: 151

ص: 152

ص: 153

ص: 154

( «به خدا سوگند كه اگر شب ها را بر بستر خارهاي پرگزند سعدان به صبح آرم و دست و پايم به غل و زنجير كشيده شود، بسي دلپذيرتر از آن است كه در قيامت خدا و رسولش را ملاقات كنم در حالي كه به بنده اي از بندگانش ستم روا داشته باشم و يا از حطام دنيا چيزي به ناحق گرفته باشم.

( امام علي عليه السلام اصحاب و مديران خود را مخاطب قرار داده فرمود: ... و بدانيد كه مرگ چنان چشم در چشم شما دوخته كه گويا هم اكنون چنگالهايش را در پوستتان فرو برده است... پس وابستگي هاي دنيا را ببريد و به توشه تقوا تكيه كنيد.

( يكي از آفات مهمي كه همه مردم، مخصوصاً مديران حكومتي، را تهديد مي كند، دنياگرايي است. در فرهنگ امام علي وابستگي به دنيا مورد نكوهش واقع شده است.

( امام علي عليه السلام دولت مردان خود را به زهد و پرهيز از دنياگرايي سفارش كرد تا آفات دنياگرايي آنان را تهديد نكند و هميشه به ياد قيامت باشند.

( فراخواني امام علي عليه السلام به آخرت گرايي به معناي ترك دنيا و رفع مسئوليتهاي سياسي و اجتماعي نيست.

( از منظر امام علي عليه السلام ، دنيا و آخرت مكمل يكديگرند و سرنوشت انسانها در دنيا شكل ميگيرد. از اين رو، حضرت دنيا را پل آخرت مي داند.

( امام علي عليه السلام ، علي محمد بن ابي بكر را به بهرهگيري از دنيا و آخرت فرا خواند و فرمود: ««فانه» لابدلك نَصيب مِن الدُّنيا وَ اَنت الي نَصيبكَ من الاخره اَحوَج».

( علي عليه السلام به نعمان زرقي، فرماندار بحرين، نوشت:

«... وَ لا تَكن من الغافِلين عَن امر مَعادِك...»

( حضرت خطاب به مالك اشتر فرمود: «بر نفس خود حاكم نخواهي بود، مگر آنكه همه هدفت روز قيامت و بازگشت به خدا باشد...».

( امام علي عليه السلام مديران خود را به معادباوري فرا ميخواند تا ناهنجاريهاي مالي در جامعه اسلامي به وجود نيايد.

( حضرت خطاب به دو تن از دولت مردان خود كه در بهرهگيري از اموال عمومي عدالت را رعايت نكرده بودند، نوشت: «... به من خبر داده اند كه تو كشت زمين را

ص: 155

برداشته؛ آنچه پايت بدان رسيده، براي خود نگاه داشته اي و آنچه كه در دستت بوده خورده اي. حساب خود را به من باز پس بده و بدان كه حسابرسي خدا از حسابرسي مردمان بزرگ تر است».

( حضرت علي عليه السلام در نهج البلاغه، خطبه 172 مي فرمايد: «اي مردم همانا سزاوارترين مردم به اين امر (خلافت و زمامداري) كسي است كه تواناترين آنها بر اجراي امور و داناترين به فرمان خداوند در فهم مسائل باشد».

( يكي از مؤثرترين عوامل موفقيت كارگزار و مدير در تشكيلات و سازمان، تجربه و سابقه كاري وي مي باشد. امام علي عليه السلام در نامه به مالك اشتر مي فرمايد: «افراد با تجربه را به عنوان كارگزار انتخاب نما».

( حسن تدبير، معياري ضروري براي زمامداران و مديران مي باشد. به بيان اميرالمؤمنين علي عليه السلام : «چهار چيز دليل برگشت روزگار و اوضاع و احوال دولت ها و حكومت هاست)، بدي تدبير و زشتي تبذير و كمي عبرت گرفتن و بسياري مغرور شدن».

( از ويژگي هاي مهم مسئولان و مديران سعه صدر است، سعه صدر آنقدر مهم است كه حضرت علي عليه السلام آن را ابزار حكومت مي دانند: (آله الرئاسه سِعَهُ الصَدر).

( اميرالمؤمنين در نامه به مالك اشتر، يكي از شرايط واگذاري مسئوليت ها را «كفايت» مي داند و مي فرمايد: «اي مالك در به كارگيري كارمندان و كارگزاراني كه بايد زير نظر تو كار كنند هيچ گونه واسطه و شفاعتي را نپذير مگر شفاعت «كفايت» و امانت را».

( نظم، برنامه ريزي و زمان بندي يكي از عوامل مؤثر در موفقيت مدير است. امام علي عليه السلام در بخشي از عهدنامه خود به مالك اشتر مي فرمايد: «كار هر روز را همان روز انجام بده، زيرا هر روز كاري مخصوص به خود دارد».

( امام علي عليه السلام سوابق كاري افراد را در گزينش مديران دقيقاً مورد توجه قرار مي داد. همچنين آن حضرت، كساني را كه قبلاً در حكومت ظلم و طاغوت داراي منصبي بوده اند و در گناهكاري شريك بوده اند، جهت تصدي جايگاه هاي مديريتي شايسته نمي دانند.

ص: 156

( امام علي عليه السلام در نامه 53 به مالك اشتر فرموده است: «بدترين وزيران تو كساني اند كه وزيران واليان بدكار پيش از تو بوده اند و با آنان در گناهان همكاري كرده اند. مبادا اينان صاحبان اسرار تو باشند؛ زيرا كه ياران گنهكاران و برادران ستمكارانند، تو مي تواني به جاي آنان بهتر از آنها را بيابي...».

( حضرت علي عليه السلام در نامه به مالك اشتر چنين فرموده است: «كسي را برگزين كه در رساندن نامه كارگزارانت به تو يا رساندن پاسخ هاي تو به آنان كوتاهي نكند و در آنچه براي تو مي ستاند يا از طرف تو به آنان تحويل مي دهد، فراموشكار نباشد».

( آن حضرت به مالك اشتر توصيه مي نمايد: «و از آنان كه گوهري نيك دارند و از خانداني پارسا و صالحند و از سابقه اي نيكو برخوردارند، فرماندهان را برگزين».

( امام علي عليه السلام در انتخاب مديران كشور، به مهارت ادراكي و تشخيص و تجزيه و تحليل مسائل آنان توجه كامل داشت و مديراني را برمي گزيد كه در بحران هاي پيش آمده خود راه حل مناسب را بيابند.

( «آينده نگري» و «دورانديشي» يكي از شرايط مديريت خردمندانه و منطقي است و مديريت بدون توجه به اين نكته مهم نمي تواند سازمان را به سر منزل مقصود برساند.

آن حضرت در خطبه 154 فرمود: «بينادل خردمند، پايان خويش مي بيند و پست و بلند و نشيب و فراز خود را مي شناسد».

( هر چه انسان از همت والاتري برخوردار باشد، فعاليت و كارهاي بيشتر و چشم گيرتري انجام مي دهد و كار گزار بلندهمت در كارها و مسئوليت هايي كه بر عهده گرفته است. حضرت علي عليه السلام در نامه 53 خطاب به مالك اشتر مي فرمايد: «با بلند همتان بپيوند».(1)

( مدير قدرتمند و توانمند مي تواند در جهت رسيدن به اهداف سازمان حركت نمايد و هر گونه مانع را از جا بردارد. امام علي عليه السلام در نامه 61 به كارگزار نالائق خود، عدم قدرت و توانايي او را تذكر مي دهد و مورد ملالت قرار مي دهد.

( حضرت علي عليه السلام در نامه 53 مالك اشتر فرموده است: «پس براي مشاغل كليدي از

ص: 157

سپاهيان و لشكريان خود كسي را انتخاب و مسئول بنما كه در برابر دشواري ها و پيش آمدهاي سخت و تلخ استوار باشد و مصيبت هاي بزرگ وي را از پا ننشاند».

( امام علي عليه السلام ، دولت مردان را از شك و ترديد بي مورد نهي كرده و مي فرمايد: «علم خود را به جهل و يقين خويش را به شك تبديل نكنيد، وقتي دانستيد عمل كنيد و زماني كه يقين كرديد، اقدام نماييد» .

( شجاعت يكي از صفات مهم براي مديران مي باشد تا بتوانند از حق دفاع نمايند و عليه خلاف و ناحقي مبارزه نمايند.

( حضرت علي عليه السلام در نامه اي به مالك اشتر مي فرمايد كه به اهل شجاعت بپيوندد و آنها را به عنوان كارگزار انتخاب نمايد.

( مدير و مسئولي كه خود را خدمت گزار مردم مي داند، به هيچ وجه در رفتارش با آنان برتري و سلطه گري وجود نخواهد داشت. اميرالمؤمنين عليه السلام در نامه اي كه به يكي از واليان خود نوشته، چنين فرموده است: «در برابر رعيّت فروتن باش».

( لازم است كه صاحبان مقام و منصب و مديران داراي قدرت تسلط بر خشم و كظم غيظ باشند. اميرالمؤمنين عليه السلام در نامه به مالك اشتر فرموده است: «آن كس را فرمانده لشگريان نما كه از همه در علم و بردباري بالاتر باشد و از كساني باشد كه خشم او را فرا نگيرد و به زودي از جاي خود بدر نرود».

( اميرالمؤمنين عليه السلام در جاي جاي نهج البلاغه مردم و كارگزاران خويش را به اجراي عدالت توصيه مي كند.

(حضرت در جاي ديگري از فرمان تاريخي خود به مالك اشتر مي فرمايد: «انصاف برقرار كن ميان خدا و مردم، و خويشتن و دودمان خاص خود و هر كس از رعيت كه رغبتي به او داري و اگر چنين انصافي را برقرار نكني، مرتكب ظلم گشته اي».

( حضرت در نامه اي به فرمانرواي حلوان، اسود بن قطب مي نويسد: «پس بايد كار مردم در حقي كه دارند در نزد تو يكسان باشد كه از ستم نتوان به عدالت رسيد».

( امام علي عليه السلام در نامه 46 به يكي از كارگزاران سياسي خود مي فرمايد: «پر و بالت را برابر رعيت بگستران، با مردم گشاده روي و فروتن باش و در نگاه و اشاره چشم،

ص: 158

در سلام كردن و اشاره نمودن با همگان يكسان باش تا زورمندان در ستم تو طمع نكنند و ناتوانان از عدالت تو مأيوس نگردند».

( امام علي عليه السلام در تبيين اخلاق مديريت و شيوه هاي برخورد مديران با مردم، عالي ترين رهنمود را دارند تا مديران بتوانند مردم را جذب كرده و رابطه صادقانه اي با مردم داشته باشند.

( «هر كس در هر جايگاه و مرتبه مديريتي، امانتدار مردم است و بايد اموال و حيثيت و شرافت ايشان را پاسداري كند». امام علي عليه السلام به مالك اشتر در اين باره سفارش مي كند كه درباره اشخاصي كه مي خواهد برگزيند بدين امر توجه نمايد و با بررسي سوابق و عملكرد گذشته شان ببيند آيا اهل امانتداري بوده اند يا خير.

( اميرالمؤمنين عليه السلام در نامه اي كه به برخي كارگزاران خود نوشته، چنين فرموده است: «كسي كه امانت را خوار شمارد و دست به خيانت آلايد و خويشتن و دينش را از آن منزه نسازد، درهاي خواري و رسوايي را در دنيا به روي خود گشوده است و در آخرت خوارتر و رسواتر خواهد بود».

( اميرالمؤمنين عليه السلام به كارگزاران خود توصيه مي فرمود كه در ادراه امور جامعه و تعامل با مردم، اصل رفق و مدارا و مهرباني را ملاك قرار دهند و حتي الامكان از برخورد شديد و تند بپرهيزند.

( حضرت علي عليه السلام در نامه 46 به يكي از كارگزاران خود مي فرمايد: «در آنجا كه مدارا كردن بهتر است مدارا كن، اما آنجا كه جز با شدت عمل كارها پيش نمي رود، شدت عمل به خرج ده و پر و بال خود را براي مردم بگستر و با چهره گشاده با آنان رو به رو شو و نرم خويي با آنان را نصب العين خود قرار ده».

( آن حضرت در خطبه 190 خطاب به لشگريان چنين فرموده است: «بر جاي خود محكم بايستيد و در برابر بلاها و مشكلات استقامت كنيد».

( يكي از مواردي كه باعث لغزش مديران مي شود، سخن چيني و بدگويي سخن چينان مي باشد، حضرت علي عليه السلام در اين مورد مي فرمايد: «در قبول سخن بدگويان شتاب مكن كه سخن چين فريبنده است گرچه در جامه خيرخواهان درآيد».

ص: 159

( حضرت علي عليه السلام در نامه 53 خطاب به مالك اشتر مي فرمايد: «... بپرهيز از اين كه دلبسته آن باشي كه در ستايش تو از اندازه بگذرند همانا كه بهترين فرصت شيطان در اين احوال است تا نيكوكاري نيكوكاران را بر باد دهد».

( آن حضرت در جاي ديگري از نامه 53 فرموده است: «و بايد كساني نزد تو برگزيده تر باشند كه بيش از همه در روي تو سخن تلخ بر زبان آورند و تو را در آنچه خداي بر دوستان خود نپسندد، كمتر ياري كنند... چه زياده روي در ستايش، در دل خود بيني پرورد و آدمي را به تكّبر در آورد».

( امام علي عليه السلام در نامه 53 به جناب مالك اشتر مي فرمايد: «هيچ عاملي بهتر و قوي تر از نيكي به رعيت و سبك ساختن هزينه هاي آنان و ترك تحميل بر دوش آنان نيست. پس بايد در اين باب كار كني كه خوش بيني به رعيت را به دست آوري».

( امام علي عليه السلام در نامه به مالك اشتر مي فرمايد: «و بايد كه دورترين افراد رعيت از تو و دشمن ترين آنان در نزد تو، كسي باشد كه بيش از ديگران عيب جوي مردم است».

( امام علي عليه السلام به مالك اشتر دستور مي دهد كه با مردم ارتباط مستقيم داشته باشد و از نزديك به حرف ها و ديدگاه هاي آنها گوش سپارد و از فاصله گرفتن از آنها بپرهيزد: «مبادا به مدت طولاني خود را از مردم دور نگه داري».

( حضرت علي عليه السلام در عهدنامه مالك اشتر به او توصيه نموده است افرادي را براي كارهاي كليدي و مهم انتخاب كن كه هنگام معذرت خواهي از وي با سينه باز و بزرگواري عذر طرف را بپذيرد.

( اميرالمؤمنين علي عليه السلام در نامه 40 نهج البلاغه كه به سران سپاه خود نوشته، فرموده است: «آگاه باشيد حق شما بر من اين است كه جز اسرار جنگي، هيچ سرّي را از شما پنهان نسازم و در اموري كه پيش مي آيد، جز حكم الهي، بدون مشورت شما كاري انجام ندهم».

( اميرمؤمنان عليه السلام هيچ حامي و پشتيباني را در اداره امور چون مشورت نمي دانست و در اين باره فرموده است:

«هيچ پشتيبان استوارتر از مشورت كردن نيست». (نهج البلاغه: نامه 53)

ص: 160

( اميرالمؤمنين عليه السلام در عهدنامه مالك اشتر به او چنين نوشته است: «بخيل را در مشورت خود دخالت مده؛ زيرا كه تو را از احسان منصرف مي كند و از نيازمندي مي ترساند و نيز با اشخاص ترسو مشورت مكن؛ زيرا در كارها روحيه ات را تضعيف مي كند».

( در سفارش هاي اميرمؤمنان علي عليه السلام بهترين مشاوران، اشخاص امين و مجرب، خردمند و دورانديش معرفي شده اند.

( از مهم ترين هدف هايي كه دولت اسلامي دنبال مي كند و برنامه هاي خود را بر آن بنا مي نمايد، برپا داشتن حق است كه اميرالمؤمنين عليه السلام در سخني با ابن عباس حكومت را وسيله اقامه حق و دفع باطل معرفي كرده است.

( يكي از صفات ضروري براي مديران، خيرخواهي مي باشد. اميرالمؤمنين عليه السلام در نامه به مالك اشتر در اين مورد چنين فرموده است: «براي فرماندهي سپاه، كسي را برگزين كه خيرخواهي او براي خدا و پيامبر و امام بيشتر باشد».

( امام علي عليه السلام در نامه 27 خطاب به محمد بن ابي بكر وقتي كه اداره مصر را به او سپرد، فرمود: «نماز را به هنگامي كه براي آن مقرر شده است، به جاي آور، نه وقت آن را به علت فراغ از كار پيش انداز نه به سبب اشتغال به كار به تأخير افكن و آگاه باش هر كار تو وابسته به نماز توست».

( اميرالمؤمنين عليه السلام كارگزاران خويش را همواره از «استيثار» و «امتيازخواهي» برحذر مي داشت. آن حضرت در بخشي از عهدنامه خود به مالك اشتر مي فرمايد: «از امتيازخواهي و اختصاص دادن چيزي كه [بهره] همه مردم در آن يكسان است بپرهيز».

( زماني كه يكي از كارگزاران حضرت علي عليه السلام دست تعدي به اموال مردم گشود، امام عليه السلام طي نامه اي به او نوشت: «پس، از خدا بترس و اموال اين مردم را به آنان باز گردان كه اگر اين كار را نكني و خدا تو را در اختيار من قرار دهد وظيفه ام را در برابر خدا نسبت به تو انجام خواهم داد و با اين شمشيرم كه هيچ كس را با آن نزدم مگر اين كه داخل جهنم شد، بر تو خواهم زد».

ص: 161

ص: 162

( كشور شما امروز يكي از قدرت مندترين كشورهاي جهان است، بايد سعي كنيم، اين قدرت را حفظ كنيم.

( اسلام پيشرفته ترين حكومت را دارد.

( به هيچ وجه حكومت اسلام با تمدن مخالفتي نداشته و ندارد.

( نظام جمهوري اسلامي ايران با سرافرازي و قدرت، راه خود را يافته و با استواري به پيش مي رود.

سخنان مقام معظم رهبري(1)

( «هفته دولت، يك فرصت مغتنم ديگري هم هست براي نقد و اصلاح عملكردها به شكل صحيح».

( «اگر دولتي نتواند تشكيلاتش را در خدمت مردم قرار دهد، دولت ناموفقي است».

( «مديران و مسئولان حكومت از دل و متن مردم جوشيده اند و از طبقات ممتاز و بالانشين جامعه نيستند، به همين دليل خلق و خوي آنها خلق و خوي عامه مردم است».

( «شهيد رجايي هيچ گاه در برابر مقام و قدرت جذب نشد و توانست ملاك كار را براي خدا بر همه ارزش ها حاكم كند».

( «مبادا در ميان كارگزاران دولتي غرض ها و انگيزه هاي شخصي و بيماري هاي اخلاقي موجب شود كه چيزي را برخلاف حق و مصلحت انجام بدهند و وضع بكنند».

( «مسئولان كشور، امروز از حمايت ملت فداكار برخوردار هستند و اين چيزي است كه در هيچ نقطه اي از دنيا وجود ندارد».

( زمامدار مسلمان وظايفش را در مقابل مردم انجام مي دهد و امت مسلمان وظايفشان را در قبال زمامدار انجام مي دهند. آن وقت است كه دولت و ملت يك پارچه به سوي هدفي كه اسلام و قرآن ترسيم كرده است، به پيش مي تازند.

( هيچ دولتي بدون كمك و همياري مردم نمي تواند موفق نشود.

ص: 163

( توصيه من به مردم و تمامي دستگاه هاي دولتي آن است كه نيروي مردم را قدر بدانند.

( اين مناسبت هفته دولت ما يكي از تصادف هاي پرمعناست. هفته دولت اين كشور يادبود شهادت دو شخصيت دولتي برجسته است.

( ... ما آمديم و هفته دولتمان را يادبود شهادت قرار داديم. اين چيز خيلي پرمعنا و مهمي است؛ اين معنايش آن است كه راه ما ...، همين خصوصيات است.

( ذخيره معنوي شما (دولت مردان)، يكي توكل به خداست و يكي اعتماد به اين مردم مؤمن و صادق، فداكار، علاقه مند به مسئولان، علاقه مند به اسلام و علاقه مند و قدردان نظام جمهوري اسلامي كه هرجا از طرف مسئولان نظام از اين مردم كمكي خواسته شد، آنچه در اختيارشان بوده در اختيار ما قرار دادند و حجت را بر ما تمام كردند.

( علت نام گذاري چنين هفته اي اين است كه دولت شهيد رجايي، نخستين دولت مكتبي بود كه در آن دوره بحراني، حداكثر تلاش و كوشش خود را براي خدمت به اهداف مقدس انقلاب، صادقانه اعمال كرد تا آنجا كه جان خويش را بر سر آن نهادند. روحشان شاد.

ص: 164

( مولي الموحدين، امام علي عليه السلام در قالب نامه اي به مالك اشتر، خطاب به همه دولتمردان اسلامي درباره تكبر و غرور رياست چنين هشدار مي دهد: «اگر با مقام و قدرتي كه داري، دچار تكبر و يا خودبزرگ بيني شدي، به بزرگي حكومت پروردگار كه برتر از توست بنگر كه تو را از آن سركشي نجات مي دهد و تندروي تو را فرو مي نشاند و عقل و انديشه ات را به جايگاه اصلي باز مي گرداند».(1)

( دوم شهريور هر سال، آغاز هفته دولت است كه روز پاياني آن سال روز شهادت محمدعلي رجايي، رئيس جمهور و محمدجواد باهنر، نخست وزير وقت ايران در سال 1360 است.

( هفته دولت، فرصتي است تا لَختي تأمل كنيم و به آنچه درگذر شتاب زده زمان پنهان مانده، نظر افكنيم.

( بايد رنج و تلاش مسئولان متعهد كشور را ارج نهيم، خدمت هاي ناديدني دولت مردان خدمت گزار و صاحب منصبان دردآشنا را سپاس گوييم و به همه تلاش گران و زحمت كشان نظام جمهوري اسلامي خسته نباشيد بگوييم.

( يكي از مهم ترين ويژگي هاي دولت اسلامي، پشتوانه عظيم مردمي آن است. كارگزاران دولت اسلامي، از ميان مردم برخاسته و براي خدمت گزاري به مردم وارد عرصه سياست شده اند.

( عيد غدير را مي توان نماد و تبلور تشكيل حكومت اسلامي دانست. واقعه غدير نشانه اين است كه جامعه اسلامي بايد دولت اسلامي داشته و داراي مشروعيت الهي باشد.

( هفته اول شهريور ماه، مصادف با سال روز شهادت شهيدان رجايي و باهنر، هفته دولت ناميده شده است. دولت مكتبي اين دو شهيد بزرگوار الگويي براي تمام دولت مردان است.

( هفته دولت، فرصت مناسبي است تا دولت مردان، خدمات خود به مردم را گزارش دهند و مردم قدرشناس ايران نيز از زحمات دولت مردان قدرداني كنند.

ص: 165

( يكي از خصوصيات كارگزاران نظام اسلامي عيب پوشي است. حضرت علي عليه السلام به فرماندار خود مالك اشتر، مي نويسد: «خدا را، خدا را، طبقه پايين جامعه را مد نظر قرار داده و از ناتوانان و درماندگان حمايت كن».

( هفته دولت يادآور فداكاري هاي فرزندان پاك نهاد و گران قدر انقلاب و احياكننده روزهاي پرشور خدمت گزاري، شهيدان بزرگ، رجايي و باهنر است.

( در كارنامه دولت هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، يادگارهاي ارزشمندي از تلاش ها و فداكاري ها ثبت شده است كه وظيفه همگي ما قدرداني از اين نيروهاي مخلص است.

( يكي از انتظارات بجاي مردم از دولت اسلامي، ايجاد سيستم اقتصادي سالم است كه سرمايه ها را به گونه صحيح به كار گيرد و پايه هاي اقتصادي استوار را بنا نهد.

( جامعه مطلوب، جامعه اي است كه دولت مردانش با مردم هم دل و هم نوا باشند و خواسته مردم از دولت اسلامي، ريشه كن كردن بي عدالتي است.

( ايجاد بستر سالم براي تقسيم عادلانه امكانات و فرصت ها و اجراي عدالت اجتماعي در عرصه هاي گوناگون، از انتظارات به جاي مردم از دولت مردان است.

( شهيدان رجايي و باهنر توانستند عشق و ايمان را به مردم ارزاني كنند و خدمات شاياني به همه مردم به ويژه محرومان ارائه دهند كه بركات آن تاكنون نيز ادامه دارد.

( امام علي عليه السلام به حاكم آذربايجان مي نويسد: «مبادا بپنداري حكومتي كه به تو سپرده شده، شكاري است كه به چنگت افتاده؛ امانتي بر گردنت گذاشته شده و بالا دست تو، از تو حفظ حقوق مردم را مي خواهد».

(حضرت علي عليه السلام ضمن بخش نامه اي به مأموران مالياتي خود مي فرمايد: «به عدل و انصاف رفتار كنيد. به مردم درباره خودتان حق بدهيد. پرحوصله باشيد كه شما خزانه داران رعيت، نمايندگان ملت و سفيران حكومتيد».

( هر حكومتي كه اساس كارش بر اقامه دين خدا نباشد، علوي نيست. اولين شاخصه حكومت اسلامي، اقامه دين الهي است.

( هفته دولت بر خدمتگزاران جمهوري اسلامي ايران مبارك باد!

ص: 166

( هفته دولت بر دولت خدمتگزار گرامي باد!

( يكي از اهداف دولت دهم، خدمتگزاري صادقانه به آحاد ملت شريف ايران است. در هفته دولت، اين خدمتگزاري را ارج مي نهيم!

( عدالت، سيره پسنديده امام اول شيعيان، حضرت علي عليه السلام است و بحق كه دولت، عدالت محوري را سرلوحه كار خود قرار داده است، هفته دولت را به دولت مردان عدالت محور تبريك مي گوييم!

( در هفته دولت ، همه با هم تلاش براي جهاد و سازندگي / دست در دست هم دهيم به مهر / ميهن خويش را كنيم آباد.

( در هفته دولت اتحاد و همبستگي را زير لواي پرچم مقدس جمهوري اسلامي يادآور شويم!

( هفته دولت بر تلاشگران عرصه فعاليت هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي گرامي باد!

( هفته دولت، روز سلام و سپاس به همه دولت مردان خدمت گزار و عاشق ايران سربلند است.

ص: 167

ص: 168

( تظاهرات عيد فطر زمينه اي براي اجتماع شانزده شهريور و آن روز نيز مقدمه اي براي حركت عظيم و ايثارگرانه صبح روز جمعه، هفده شهريور در ميدان ژاله گرديد.

(خبرنگاران خارجي، جمعه هفده شهريور را «جمعه سياه» خواندند و مردم تهران به پاس خون شهيدان، اين قتل عام دردناك، ميدان ژاله، قتلگاه آنان را «ميدان شهدا» ناميدند.

( به دنبال فاجعه ميدان شهدا و قتل عام مردم در هفدهم شهريور و اعلان حكومت نظامي، جمعي از روحانيان در تهران و شهرستان ها دستگير و زنداني شدند. مسئول اين جنايت بزرگ، ارتشبد غلام علي اويسي، فرمانده نيروي زميني شاهنشاهي و فرماندار نظامي تهران و حومه بود كه وقايع خونين پانزده خرداد 1342 تهران هم به رهبري و هدايت او صورت پذيرفته بود.

( واقعه هفدهم شهريور 1357، نقطه عطفي در تاريخ انقلاب بزرگ مردم مسلمان ايران است كه اهميت فاجعه آن، هرگز فراموش نخواهد شد.

( قتل عام مردم مسلمان تهران در ميدان ژاله، يكي از بزرگ ترين حوادث نهضت اسلامي ملت ايران به شمار مي آيد.

( هفده شهريور، تسريع كننده سقوط رژيم بود.

( كارتر در خاطرات خود مي نويسد: «دو ماه پس از ملاقاتي كه بين من و شاه صورت گرفت، او در سراسر ايران حكومت نظامي اعلام كرد و در نتيجه، بين پليس و عده كثيري از مسلمانان كه دست به تظاهرات زده بودند، برخوردي خونين روي داد. كشته شدن صدها نفر توسط پليس، نه تنها كمكي به شاه نكرد، بلكه موجب شد تا هم قدرت و هم جمعيت و تعداد تظاهركنندگان افزايش يابد».(1)

( قتل عام مردم در ميدان ژاله يكي از بزرگ ترين فجايع تاريخ انقلاب به شمار مي رود.

( به تعبير امام رحمه الله، هفدهم شهريور از ايام اللّه است؛ روزي كه حق بي پرده و بي نقاب، بي ترس و بي پروا به مقابله باطل آمد.

ص: 169

( هفده شهريور، ترسيم دوشادوشي شيعيان حسين و پيروان زينب، در يك انقلاب اسلامي و حركت آگاهانه اجتماعي بود.

( هفده شهريور، تكرار سر نهادن پسران بر زانوي پدران انقلابيشان بود. ( هفده شهريور، روز پيام رساني خواهران زينب گونه، از خون علي اكبرها به گوش خفتگان بود.

( هفده شهريور، تابلوي سرخ و خونين از شهادت طلبي بود.

( هفده شهريور، نمايشگاهي مجّسم بود از ارزش هاي انساني و فداكاري در راه اسلام.

( سلام بر حماسه سازان 17 شهريور؛ بزرگ مرداني كه عاشقانه شربت شهادت نوشيدند و مشتاقانه به ديدار پروردگارشان شتافتند.

( درود بر جوانان پاك دل و سبزسيرت كه روز خونين كربلاي 17 شهريور 1357 را، به روز سقوط كامل رژيم سفّاك ستم شاهي تبديل كردند.

( در 17 شهريور، غريو خونين عاشقان شهادت، طاغوت شكن شد و تاريخ ساز.

( در روز17 شهريور، خون شهادت طلبان ايثارگر، چونان صاعقه اي سهمگين، نعره هاي مستانه دژخيمان رژيم مستكبر را محو كرد و كاخ ستم يزيدصفتان را لرزاند.

( يوم اللّه 17 شهريور، حماسه جاويد كربلا و نويد پيروزي خون بر شمشير را ديگر بار تجسم عيني بخشيد. اينك برماست كه اين روز را گرامي بداريم و خاطرات جمعه سياه و لاله هاي سرخ را هرگز فراموش نكنيم.

( 17 شهريور از ايام اللّه است؛ روزي كه شهدا سند «استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي» را با خون خويش امضا كردند و با خروش سرخ تكبير، كاخ سياه استكبار را سرنگون ساختند.

( در 17 شهريور، مرزهاي بيگانگي و جدايي در هم شكست و مردمْ يك پارچه به پا خاستند و به رهبري امام بت شكن، در زير لواي توحيد گرد آمدند و عاشقانه راه حسيني را برگزيدند.

( جمعه خونين 17 شهويور سال 1357، يكي از روزهاي خون بار و مهم در تاريخ انقلاب شكوه مند اسلامي ايران است.

ص: 170

( حضرت امام خميني رحمه الله ، در 18 شهريور سال 1357، با ارسال پيامي به ملت شريف و شجاع ايران، ضمن ابراز هم دردي با ملت، كشتار وحشيانه رژيم شاه را محكوم و دولتِ آشتي ملي را، دولتي تحميلي و غير قانوني اعلام كرد. ايشان فرمود: «... چهره ايران امروز گلگون است و دلاوري و نشاط در تمام اماكن به چشم مي خورد. آري اين چنين است راه اميرالمؤمنين علي عليه السلام و سرور شهيدان امام حسين عليه السلام ».

( 17شهريور، روزي است كه سفير گلوله براي بلبلان مستِ شهادتْ غزل رفتن سرود و شعار «تا انقلاب مهدي، نهضت ادامه دارد»، پيروزي حتمي مستضعفان، را بر تارك تاريخ ثبت كرد.

( در 17 شهريور، گل بر گلوله شكفت و خون بر شمشير پيروز شد.

( به فرموده امام: «كشتار 17 شهريور و فاجعه قتل عام جوانانِ سلحشور اسلامي، هر چند از نظر زمان يك پديده گذشته تلقي مي گردد، ولي بدون شك اين فاجعه، يكي از تجلي گاه هاي پيكار حق و باطل و نبرد مستضعفين و مستكبرين بود و هم پاي زمان و تاريخ انسانْ تداوم خواهد يافت».

( هفدهم شهريور 1357، برگي غرورآفرين از دفتر انقلاب اسلامي ايران است.

( تاريخ انقلاب ما عاشوراهاي بسيار به خود ديده است. هفدهم شهريور يكي از آن روزهاست كه چون قطره هاي خون بر برگ هاي تقويم انقلاب ماندگار شده اند؛ خوني كه با گذشت زمان نمي خشكد و از جوشش نمي افتد.

( هفدهم شهريور 1357، فرزندان ملت با يقين و باورمندي به هدفشان، در كربلاي ژاله در محاصره دشمن قرار گرفتند. در ميدان ژاله، باران سرب و گلوله بود كه بر سر ميهمانان خدا فرو مي ريخت؛ آنان كه از آزمون رمضان پارسا و پاكيزه گذشتند و به شكرانه اين نعمت، نماز فطر را در قيطريه به جاي آوردند.

(17 شهريور، ميدان ژاله، قلب سرزمين يك پارچه قيام ايران بود كه شعله هاي آتش انقلاب از آن زبانه مي كشيد.

ص: 171

ص: 172

( در هفته دفاع مقدس، ياد و خاطره شهيدان گلگون كفن هشت سال حماسه و عشق را گرامي ميداريم.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، موعد پاس داشت اسوههاي دلاوري و حق طلبي، بر همه ايثارگران فرخنده باد.

( در هفته دفاع مقدس، ياد و نام سرداران رشيد سپاه اسلام را ارج مينهيم.

( آغاز هفته دفاع مقدس، سالگرد گشوده شدن درهاي آسمان بر پرندگان شيداي شهادت، بر خانواده بزرگ ايثارگران گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، بر خانوادههاي صبور شهدا، ايثارگران، جانبازان و آزادگان گرامي باد.

( آغاز هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز حماسه هشت ساله كربلاي ايران فرخنده باد.

( هفته دفاع مقدس، روزهاي پاس داشت دفاع دليرانه مردان بيادعا، بر ادامه دهندگان راه شهيدان گرامي باد.

( در هفته گرامي داشت دفاع مقدس، هفت روز فرصت داريم كه از خود بپرسيم: «بعد از شهدا، ما چه كردهايم؟».

( آغاز هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز هشت سال شجاعت و ايثار عارفانه، بر يادگاران جبهههاي خون و آتش گرامي باد.

( هفته دفاع مقدس، فرصت مرور دوباره سالهاي عشق و مردانگي، بر زنده نگهدارندگان ياد شهيدان حماسهساز گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، بر حماسهسازان باايمان و ملت شهيدپرور ايران خجسته باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، مجال ارج نهادن به روزهاي باشكوه حماسه و عشق، بر پدران، مادران، همسران، و فرزندان شهدا گرامي باد.

( هفته دفاع مقدس، روزهاي گرامي داشت هشت سال دفاع جوان مردانه از مرزهاي ميهن و كيان اسلام، بر دل باختگان شهادت فرخنده باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز هشت سال حماسه و عشق و شجاعت، بر پاي مردان سنگر حق در برابر باطل فرخنده باد.

ص: 173

( «زنده نگهداشتن ياد شهيدان، كمتر از شهادت نيست». (مقام معظم رهبري)

( هفته دفاع مقدس، هنگامه پاس داشت ياد و نام شهيدان و ايثارگران هشت سال حماسه و پاي مردي، بر ملت شريف ايران، فرخنده باد.

( هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز نبرد غرورآفرين سپاه حق با لشكر باطل، بر ملت پيروزبخت ايران گرامي باد.

( هفته گرامي داشت دفاع مقدس، سالگرد آغاز جنگ تحميلي و هشت سال حماسهسازي و غرورآفريني، بر مردم بابصيرت ايران اسلامي گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، سالگرد تكرار حماسه عاشورا در كربلاي ايران، بر يادگاران ايثارگر هشت سال دفاع مقدس گرامي باد.

( هفته دفاع مقدس، روزهاي گرامي داشت ياد و نام و خاطره شهيدان، جانبازان، آزادگان، و رزمندگان دلير جبهههاي نبرد حق عليه باطل گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز حماسهآفريني مردان پاكباز لشكر ايمان، بر ملت پرافتخار ايران فرخنده باد.

( هفته دفاع مقدس، مجالي است تا آرمانهاي پاك دليرمردان سالهاي عشق و رشادت را مرور كنيم و با خون شهيدان پيماني تازه ببنديم.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، سالگرد تجلّي قدرت ايمان و عشق، بر پاي مردان ثابتقدم دفاع از دين و ميهن گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، يادمانِ سالهاي سرشار از حماسه و عشق و غرور ملّي، بر مردم فهيم ايران اسلامي فرخنده باد.

( هفته دفاع مقدس، روزهاي تجديد پيمان با خون احياگر شهيدان، ياد سال هاي تثبيت قدرت نظام اسلامي مردم ايران، گرامي باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، هفته تجلي قدرت پيروزيبخش خون و ايمان در برابر دنياي كفر، فرخنده باد.

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، روزهاي پاس داشت نبرد پيروزمندانه لشكر حق، بر ملت حماسهساز ايران فرخنده باد.

ص: 174

( فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، هفته پُرافتخار پيروزيهاي شجاعانه مردم غيور ايران اسلامي در برابر دنياي كفر، فرخنده باد.

( هفته دفاع مقدس، يادآور مجاهدت عمومي و باشكوه ملت ايران در برابر بدخواهان نظام جمهوري اسلامي است.

( هفته دفاع مقدس، مجالي است براي گرامي داشت شجاعت و ايمان؛ و رخصتي براي پاس داشت اتّحاد و هم دلي مردم ايران در راه دفاع از ارزشهاي ملّي و اسلامي.

( به پاس هشت سال دفاع جانانه از مرزهاي عيني و معنويمان، هفته دفاع مقدس را جشن ميگيريم.

( آيا ميدانيد؟ ... جنگ هشت ساله تحميلي، در تاريخ ايران، نخستين جنگي بود كه در آن حتي يك متر از خاك ميهنمان از دست نرفت... .

( درود خداوند بر شهيدان پاك، جانبازان پاكباز، آزادگان بردبار، و رزمندگان بيباك هشت سال دفاع مقدس... .

( هفته دفاع مقدس، سالگرد آغاز روزهاي پُرالتهاب عشق و رشادت، بر حماسهآفرينان باايمان و مردم شجاع ايران گرامي باد.

( هفته دفاع مقدس، روزهاي پاس داشت ايثار بيدريغ جان و مال در راه اعتلاي دين و ميهن، بر حماسهسازان بيادعاي وطن خجسته باد.

(هفته دفاع مقدس بر فرزندان گرامي شهدا و تمامي ادامهدهندگان راه آن ارواح طيبه و پاك گرامي باد.

( سر زدن به گلزار شهيدان و آسايشگاه جانبازان و ديدار با خانوادههاي ايثارگر در هفته دفاع مقدس، ميتواند كوچكترين سپاسگزاري ما باشد.

( از بركات مهم دفاع مقدس، تقويت اعتماد به نفس و روحيه خودباوري مردم ايران بود.

( مردم ايران در كوران دفاع مقدس به اين نتيجه رسيدند كه بايد خودشان را باور كنند و روي پاي خودشان بايستند.

( مهمترين تجربه فرهنگي در دوران دفاع مقدس، مهارت قدرت سرمايهداري و ترويج فرهنگ زهد و سادهزيستي بود.

ص: 175

ص: 176

ص: 177

ص: 178

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله

( «هر كس در پي آموختن دانش باشد، بهشت در پي اوست».(1)

( «جوينده دانش، در پناه عنايت خداوند است».(2)

( «آن كه در پي آموختن دانش به راه افتد، پيش از آنكه گام بردارد، آمرزيده مي شود».(3)

( «كسب دانش، بر هر مرد و زن مسلماني بايسته است».(4)

( «گرسنه تر از همه مردم، كسي است كه در پي دانش مي رود و از همه مردم سيرتر كسي است كه طالب آن نيست».(5)

( «باارزش ترين مردم كساني هستند كه از دانش بيشتري بهره مندند و كم ارزش ترين مردم كساني هستند كه دانش كمتري دارند».(6)

( «فرشتگان بال هاي خود را براي جوينده دانش مي گسترانند و برايش طلب آ مرزش مي كنند».(7)

( «جوينده دانش، در پناه عنايت خداوند است».(8)

( «هر كس كاري را بدون شناخت و دانش انجام دهد، نتيجه آن به تباهي نزديك تر است تا سامان يافتگي».(9)

( «دانش آموزي، بهتر و ارجمندتر از عبادت است».(10)

( «اگر روزي بر من بگذرد كه در آن روز بر دانشم نيفزايم تا مرا به خدا نزديك تر كند، طلوع آفتاب آن روز، بر من مبارك مباد!»(11)

ص: 179

( «نزديك ترين مردم به درجه پيامبري، دانشمندان و مجاهدانند».(1)

( «علم بياموزيد، زيرا علم، رشته پيوند ميان شما و خداي _ عزوجل _ است».(2)

( «در روز قيامت خداوند به سه كس اذن شفاعت مي دهد: پيامبران، عالمان و شهيدان».(3)

( «دانشجويي بر هر فرد مسلمان واجب است. خداوند دانشجويان را دوست دارد».(4)

( «دلي كه در آن چيزي از حكمت نباشد، مانند خانه اي مخروبه است. پس دانش بياموزيد و بياموزانيد و فهميدگي به دست آوريد و نادان نميريد؛ زيرا خداوند عذر ناداني را نمي پذيرد».(5)

( «نزديك ترين مردم به درجه پيامبري، دانشمندان و مجاهدانند».(6)

( «علم بياموزيد، زيرا علم، رشته پيوند ميان شما و خداي _ عزوجل _ است».(7)

( «روز قيامت، مردي را مي آورند با حسناتي چون ابرهاي انبوه يا كوه هاي استوار. او مي گويد: پروردگارا! اينها را من انجام نداده ام، از كجا آمده اند؟ خداوند مي فرمايد: اينها همان دانشي است كه به مردم آموختي و بعد از تو به آن عمل مي شد».(8)

( «هر كس بر رنج ساعتي دانش آموختن صبر نكند، براي هميشه در خواري ناداني بماند».(9)

( «هر كه در طلب دانش بيرون رود، تا زماني كه برگردد، در راه خدا گام برمي دارد».(10)

( «هرگاه جوينده دانش در حال آموختن علم مرگش فرا رسد، شهيد مرده است».(11)

ص: 180

امام علي عليه السلام

( «جوينده دانش را، عزت دنيا و رستگاري آخرت است».(1)

( «بر دانش آموز لازم است كه خود را بر طلب علم ادب كند و از يادگيري آن خسته نشود و آنچه را مي داند زياد نشمارد».(2)

( «بدان كه آنچه در آسمان ها و زمين است، براي جوينده دانش، طلب مغفرت مي كنند؛ حتي پرندگان در آسمان و ماهي ها در درياها و همانا فرشتگان، بال هاي خويش را با كمال خشنودي براي طالب علم مي گسترند».(3)

( «اي مردم! بدانيد كه همانا كمال دين، دانش اندوزي و عمل به آن است و طلب علم از طلب مال بر شما واجب تر است».(4)

( «براي جوينده دانش، عزت دنيا و رستگاري آخرت است».(5)

( «عمل اندكي كه با علم بسيار همراه باشد، بهتر است از عمل بسيار كه با علم اندك و شك و شبهه توأم باشد».(6)

( «دانشمند كسي است كه از دانش سير نشود و به سير شدن از آن نيز وانمود نكند».(7)

( «دانش پژوهي، لذت دانشمندان است».(8)

( «كسي كه در كار آموختن پي گير نباشد، از فهم دانش بهره اي نبرد».(9)

( «دانش، زندگي بخش جان است و روشن كننده خرد و ميراننده ناداني».(10)

( «مال اندوزان با آنكه زنده اند، مرده اند و اهل علم تا دنيا هست زنده اند. پيكرهايشان از ميان مي رود، اما يادشان در دل هاست».(11)

ص: 181

( «به درستي كه دانش، سبب زنده كردن دل ها از ناداني، روشنايي بخشيدن چشم ها از كوري، جهالت و توان بخشيدن بدن ها از ضعف است».(1)

( «دانش، زينت توانگران و زيبايي تنگ دستان است».(2)

( «زماني كه بر دانش كسي افزوده شود، ادبش زياد و ترس او از پروردگار بيشتر خواهد شد».(3)

( «نتيجه و پي آمد دانش، عبادت و بندگي خداست».(4)

( «بهترين دانش ها و دانايي ها، آن است كه مايه اصلاح و سازندگي تو شود».(5)

(«بهترين هم نشين ايمان، علم و دانايي است».(6)

( «دانش، گمشده مؤمن است، پس دانش بياموز، اگرچه از غير مسلمان باشد».(7)

( «برتري مردم بر يكديگر به دانش ها و خردهاست، نه به ثروت ها و تبار آنها».(8)

( «دانشمند، كسي است كه دانش او، او را به ورع و تقوا و زهد در عالم فنا و توجه به جنت المأوي فرا خواند».(9)

( «در شرافت دانش همين بس كه اگر به كسي نسبت داده شود، خرسند است و در ناپسندي ناداني همين قدر كافي است كه جاهل تلاش مي كند خود را از آن پاك نشان دهد».(10)

( «هر ظرفي بدانچه در آن نهند تنگ مي شود جز ظرف دانش كه هرچه در آن مي نهند فراخ تر مي گردد».(11)

( «طلب دانش از كوچكي، چون نقش بر سنگ است».(12)

ص: 182

( «بنده اي را كه خداي به او دانش عطا كرده، كوچك مشمار؛ زيرا اگر خداي كوچكش مي شمرد، به او دانش عطا نمي كرد».(1)

( «دانشمند كسي است كه از دانش سير نشود و به سير شدن از آن نيز وانمود نكند».(2)

( «كسي كه در كار آموختن پي گير نباشد، از فهم دانش بهره اي نبرد».(3)

( «دانش پژوهي، لذت دانشمندان است».(4)

( «دانش، چراغ خرد است».(5)

( «دانش، زندگي بخش جان است و روشن كننده خرد و ميراننده ناداني».(6)

( «هيچ گنجي، سودمندتر از دانش نيست».(7)

امام حسين عليه السلام

( امام حسين عليه السلام : «آموختن دانش، شناخت و معرفت را بارور مي كند و تجربه هاي زياد، خرد را مي افزايد».(8)

امام سجاد عليه السلام

( «اگر مردم مي دانستند چه آثاري در طلب علم است، بي شك در پي آن مي رفتند؛ ولو به قيمت دادن خون ها و فرو رفتن در عمق درياها».(9)

( «و اما حق معلم تو آن است كه او را بزرگ داري، احترامش بگذاري، به سخنانش به نيكي گوش فرا دهي، به او روي آوري و...».(10)

امام محمدباقر عليه السلام

( «دانشمندي كه از دانش او بهره ببرند، از هفتاد هزار عابد برتر است».(11)

ص: 183

( «يك ساعت گفت وگوي علمي، بهتر از يك شب عبادت است».(1)

( «همه جنبدگان زمين، حتي ماهيان دريا، بر جوينده دانش درود مي فرستند».(2)

امام صادق عليه السلام

( «فرشتگان با خشنودي، بال هايشان را براي جوينده علم مي گسترند».(3)

( «يا دانشمند باش يا دانشجو يا دوست دار دانشمندان. دشمن علم و اهل آن مباش كه به سبب آن هلاك مي شوي».(4)

( «دانش آموزي در هر حال واجب است».(5)

( «اگر مردم مي دانستند علم چه سودهايي دارد، هر آينه در جست وجوي آن برمي آمدند، گرچه در راه آن خون بريزند و در ژرفاي درياها فرو روند».(6)

( «هر كه براي خدا علم بياموزد و براي خدا (به آن) عمل كند و براي خدا به ديگران آموزش دهد، در ملكوت آسمان ها از او به بزرگي ياد شود و گفته اند: براي خدا آموخت، براي خدا عمل كرد و براي خدا آموزش داد».(7)

( امام صادق عليه السلام از پدر بزرگوارش نقل مي كند: «دانش گنج است و كليد آن پرسيدن است».(8)

( لقمان حكيم به فرزندش چنين سفارشي مي كند:

«دانشمند واقعي سه نشانه دارد: 1. نسبت به خدا شناخت دارد؛ 2. با خواست خدا آشناست؛ 3. اعمالي را كه خداوند كراهت دارد مي شناسد».(9)

( لقمان در اندرز به فرزند خود گفت: «بخشي از روزها، شب ها و ساعت هاي عمر

ص: 184

خود را به آموختن دانش اختصاص بده؛ زيرا براي خود هرگز آسيبي بزرگ تر از ترك علم نخواهي يافت».(1)

ص: 185

( پاييز به تو مي گويد: دوباره نو شو، كهنه ها بايد بروند.

( سبك بال و آزاد باش؛ تو براي جوانه زدن فرصت داري. بازگشايي مدارس خجسته باد.

( در پاييز هم مانند بهار مي توان خدا را ديد و ايمان را ژرفا بخشيد و گوهرهاي ناب را شناخت. تولد پاييز و شكفته شدن گل هاي دانش خجسته باد.

( ماه مهر، فرا رسيده است؛ همان مهري كه سال هاست مهرش به دل ها نشسته است؛ ماه رويش، ماه پويش. سلام بر مهر و دانش آموزانش! سلام به دانش آموزان و مهرشان!

( خدايا! اكنون كه در آستانه شروع ماه مهر هستيم و سال علم آموزي جديدي پيش روست، از تو مي خواهم مرا ياري كني تا در مسيري گام بردارم كه مروّج علم و آيين تو باشم.

( خدايا! ياري ام كن قلم را با ياد تو بردارم و آنچه مي نگارم، مورد رضاي تو باشد. و اين سال تحصيلي را برايم مبارك گردان!

( خدايا! بر صفحه تاريك دلم، با قلم الهي ات نقشي بزن كه تا زنده ام بر خود ببالم كه موجودي مفيد در هستي بي پايانت بوده ام، اين سال تحصيلي را برايم پربركت ساز.

( خدايا! در اين ماه مهر، باز هم از مهر بي كران خويش نصيبم كن و اين آغاز دوباره را برايم آغازي مبارك رقم بزن.

( مي روي براي ساختن فردايي بهتر و محكم تر؛ زيرا فردا از آن توست. آغاز فصل دانش بر شما مبارك.

( مي روي تا پلي سازي براي عبور از آن براي رد شدن به سوي آينده. مهر بر شما دانش آموزان مبارك.

( مهر، سرآغاز فصل علم آموزي است؛ علم چگونه آموختن. در مهر، تلاش و تفكر گرد هم مي آيند تا علم را بيافرينند. مهرتان خجسته باد.

( اول مهر، روز بازگشايي دروازه هاي بهشت علم به روي جان هاي مشتاق بر جويندگان دانش مبارك باد!

ص: 186

( مهر، بزرگ راهي است كه به دروازه هاي علم منتهي مي شود.

( با مهر، به سوي باغ سبز و پر گل علم مي رويم به اميد آنكه با بوييدن گل هاي آن، آداب علم آموزي را نيز فرا گيريم.

( مهر، نقطه آغاز مسير علم آموزي است.

مهر، عرصه شكوفايي علم آموزي است.

( مهر، تداعي گر تلاش و پويايي در راه كسب علم است.

( مهر را با مهر، براي كسب آداب علم آموزي آغاز كنيم.

( زماني مياساي ز آموختن

اگر جان همي خواهي افروختن

(فردوسي)

( هر كه ز آموختن ندارد ننگ

گل برآرد ز خار و لعل از سنگ

(نظامي)

( چه گويي كه كام خرد توختم

همه هرچه بايست، آموختم

يكي نغز بازي كند روزگار

كه بنشاندت پيش آموزگار

(فردوسي)

( مدرسه، قطعه اي از بهشت است كه خدا به زمين بخشيده است.

( معلمي هنر است، هنري بي همتا و جاودان، معلمي عشقي است الهي و آسماني و ماه مهر، ميعادگاه عاشقان پاك و بي رياست.

( فصل آغاز دوستي، خواندن الفباي زندگي و ترسيم عشق در جهان هستي بر مشتاقان مهر مبارك باد.

( باز شميم صبحگاهي، با نوازش صداي زنگ مدرسه، گلبرگ گل را بيدار مي كند و فرا رسيدن ماه مهر را تبريك مي گويد.

( فرا رسيدن ماه مهر، و شروع فصل نشاط دانش اندوزي بر علم آموزان مبارك باد.

( با فرا رسيدن ماه مهر، كليد مكتب عشق، با صداي زنگ مدرسه، قفل جهل را مي گشايد.

( همه افراد بشر در خلقت يكسانند؛ تفاوت ها، تنها در ميزان فهم و علم آنهاست.

ص: 187

( اساس آموزش و پرورش، ساختن انسان است.

( مقام تحصيل و دانش چنان والاست كه خداوند به قلم سوگند خورده است.

( بهترين معلومات ما آنهايي هستند كه خود فرا گرفته ايم.

( تحصيل امروز، بذري است كه ثمره آن را فردا درو خواهي كرد.

( دانش طلب و بزرگي آموز

تا بهْ نگرند روزت از روز

( اگر قلم و دانش نبود، بشر فرقي با حيوان نداشت.

( آموختن دانش را با برنامه ريزي آغاز و با تلاش و پشتكار به آنچه فهميده ايم، عمل كنيم.

( ترنم گوش نواز و دل نشين درس معلم، موزو ن ترين و زيباترين موسيقي زندگي است.

( موسم كاشتن بذر علم و دانش در مزرعه انديشه ها، بر شما دانش آموزان و علم اندوزان اين سرزمين، مبارك باد!

( مهر، آغازگر آموختن و دانش است؛ ما نيز آغازگر راهي نو باشيم.

( يا مقلب القلوب و الابصار! در بهار دانش و معرفت: حول حالنا الي احسن الحال!

( اگر امروز، حتي يك كلمه بيشتر از ديروز بدانيد، بي شك شخص ديگري هستيد.

( در طبيعت و اخلاق انساني، هيچ ضعف و انحرافي نيست كه با تعليم مناسب، اصلاح نشود.

( از نشانه هاي خردمندي انسان اين است كه از آموختن غافل نمي شود.

( آن كه انديشه ندارد، بينش ندارد و آن كه بينش ندارد، در پي دانش نمي رود.

( دانش، قدرت بي پاياني است كه انسان را بر بسياري از كارها توانا مي كند.

( اول مهر، روز بذرافشاني دانه هاي علم و بصيرت مبارك باد.

( فرا رسيدن تابش خورشيد علم بر سرزمين دل ها مبارك باد.

( اول مهر، روز خانه تكاني و زدودن گرد و غبار جهل و جهالت مبارك باد.

( فرا رسيدن دوباره عطر هلهله و نشاط دانش آموزان در فضاي علم و دانش مبارك باد.

( طلوع دوباره خورشيد دانش، بر اهالي دانش دوست تهنيت باد.

ص: 188

( اول مهر، روز طلوع دوباره صبح دانش، بر سحرخيزان و دلدادگان عرصه علم مبارك باد.

( در فصل پاييز، ميوه بوستان درخت عمر بر شاخه علم به بار مي نشيند.

( اي مهر مهربان! تو بهاري در خزان طبيعت. وقتي مي آيي، انديشه هايم جوانه مي زند.

( اي مهر مهربان! وقتي مي آيي قلبم پر از شكوفه دانش مي شود و ضميرم از هر چه تيرگي جهل، پاك.

( اي مهر مهربان، تو تاج عزت بر سرم مي نهي و حكيمانه تبسم بر لبم مي نشاني.

( مهر، سرآغاز فصلي است كه يادآور زيباترين و سبزترين خاطرات زندگي است.

( شور و نشاط و اشتياق در نخستين ماه از سال تحصيلي، آغازگر موفقيت ها و پيشرفت هاي چشم گير خواهد بود.

( هيچ چيز چون اراده پر گشودن، پرواز را آسان نمي كند و هيچ چيز همچون اراده آموختن، تعالي و كمال را.

( علم، تبديل كردن تجربه به شناخت و شناخت ابزارهاي خوب زيستن است.

( علم، همان سرافرازي پايداري است كه تقدير بشريت را تغيير مي دهد.

( اي مهر مهربان! چه نيك مي آيي. وقتي مي آيي، بهار خرد، مهمان دلم مي شود.

( خداوندا! مرا از تاريكي هاي وهم خارج ساز و به روشنايي فهم، گرامي ام بدار.

( زنگ مدرسه، دل انگيزترين آهنگ زندگي است كه به فصل فاصله ها پايان مي دهد و خط خاطره ها را ترسيم مي كند.

( مهر آمده است و دوباره مي توان به آرزوها انديشيد. به اميدهاي روشن فردا.

( خداوندا! درهاي رحمتت را بر ما بگشا و خزينه هاي دانشت را بر ما ارزاني دار.

( ملتي كه به دانش و فضيلت بي توجه شود نابود خواهد شد.

( اولين روز مهرورزي، روز تابيدن آفتاب دانايي، روز زمرمه شادي ها و روز آغازين فراگيري دانش و معرفت، بر شما مشتاقان علم مبارك.

( تا فردا، طلوعي بيش نمانده است. عهد كن كه امروز را با كمال توان خود، سرشار از آموختن، سپري كني.

ص: 189

( آفرين بر جوانان برومندي كه با دانش اندوزي، براي سرافرازي كشور عزيز اسلامي مان مي كوشند.

( آغاز سال تحصيلي جديد بر دوست داران علم و انديشه مبارك باد.

( آمدن پاييز، همراه با بوي كلاس و درس و مدرسه، دل انگيزتر مي شود. سال تحصيلي جديد بر همه دانش آموزان مبارك باد.

( همراه با بازگشايي مدارس، آرزو مي كنيم شما پويندگان علم همواره پيروز باشيد. آغاز دوباره تلاش براي ساختن آينده اي بهتر، بر شما دانش آموزان مبارك باد.

( بازگشايي مدارس در سال تحصيلي جديد را به معلمان، دانش آموزان و اولياي آن ها تبريك مي گوييم. باز آمدن بوي خوش ماه مدرسه، بر جامعه بزرگ علم آموزان تبريك و تهنيت باد.

( آغاز ماه مهربان مهر در سايه مهرورز معلمان، برجويندگان علم و ادب مبارك باد.

( علم، برترين نعمتي است كه خداوند آن را به انسان هديه مي دهد. سال تحصيلي جديد مبارك باد.

( مهرماه، ماه مهرورزي و دوستي انسان ها و آغاز سال تحصيلي جديد را تبريك مي گوييم.

( فرا رسيدن بوي مهر، بوي مهرباني، بوي لبخند، بوي درس و مدرسه، بوي شوق كودكانه پياده روها، بوي نمره هاي بيست، بوي مشق هاي ناتمام، بوي دوستي و مهرباني، مبارك باد.

( با آغاز ماه مدرسه، آگاه تر از هميشه، سر از بالين بر مي داريم تا با نخستين تابش نورِ دانش، به كوچه هاي حقيقت پا بگذاريم و عبور نور را مرور كنيم.

( همراه با آغاز سال تحصيلي جديد، خود را به شاخه مهر پيوند بزنيم و رويشي ديگر را در بهار دانش از سر بگيريم. بازگشايي مدارس مبارك باد.

( مدرسه ها كه باز مي شود، نسيم، عطر پرواز را از سطرهاي مقدس كتاب ها، همراه با صداي كودكان سر خوش مدرسه، به آسمان هفتم مي رساند.

ص: 190

( آغاز سال تحصيلي، آغاز سفر در مسير دانستن و فهميدن، تا مقصد بزرگ شدن، بر دانش آموزان عزيز مبارك.

( مهر، يك فرصت است؛ فرصت قدم نهادن در جاده پرپيچ و خمِ علم. آغاز اين فرصت بر جامعه علم دوستان مبارك باد.

( فرا رسيدن تابش خورشيد علم بر سرزمين دل ها مبارك باد.

( بازگشايي مدارس، روز طلوع دوباره صبح دانش بر سحرخيزان و دلدادگان عرصه علم مبارك باد.

( طلوع دوباره خورشيد دانش بر اهالي دانشْ دوست تهنيت باد.

( اول مهر، روز بذرافشاني دانه هاي علم و بصيرت مبارك باد.

( تولد دوباره هياهوي بچه ها در حياط مدرسه، مبارك باد.

( فرا رسيدن بهار دانش، بر گل هاي باغ دانش، گرامي باد.

( با آمدن ماه مهر، بهار به مدرسه ها پا گذاشته، رسيدن بهار دانش مبارك باد.

آغاز سال جديد علم آموزي، بر علم آموزان مبارك باد.

( گرامي باد آغاز حركت به سوي دانش، بينش و تفكر.

( مدرسه خانه دوم توست، دانش آموز عزيز! ورودت به خانه نو مبارك باد.

ماه مهر، تولدي ديگر براي آموختن است. پس محصل عزيز! تولدت مبارك باد.

( آغاز مهر، ماه مهرباني، ماه دوستي و هم نشيني با دانش و نور و تفكر، گرامي باد.

( دانش آموز عزيز! هميشه قدم اول براي پيروزي مهم است، براي موفقيت در درس هايت، قدم اول را محكم بردار.

( از هر زمان كم و به نظر بي اهميتي براي آموختن استفاده كن.

( فكر انسان بي انتهاست. پس خودت را زنداني و اسير افكار كوتاه و خيال هاي پوچ نكن.

( هرگز براي آموختن دير نيست؛ پرنده تا وقتي پرواز مي كند پرنده است.

( علم و دانش، چراغي است در دل و چه بهتر كه آن چراغ راه خودت و ديگران را روشن كند.

( با سلاح دانش، به جنگ ديو ناداني برو.

ص: 191

( اين را بدان كه هر پيروزي با صبر و تلاش، پايدار خواهد بود.

( روزت را بدون آموختن به پايان نرسان؛ زيرا اگر چنين باشد، آن روز، تو يك بازنده هستي.

( بزرگ ترين تفاوت انسان با حيوان آن است كه آنچه بخواهد مي تواند بياموزد.

( دانش بياموز تا توانا باشي و تواناييت را در خدمت به ناتوانان به كارگيري.

( چون مال جهان پذيرد اي دوست! زوال

خوشبخت كسي كه رفت دنبال كمال

فرمود علي عليه السلام امير فرخنده خصال

داناست پي كمال و نادان پي مال

ص: 192

ص: 193

( شعر مولانا، حديث دلدادگي و عشق انسان دور مانده از معبود خويش است. يادروز مولانا گرامي باد.

( دوش ديوانه شدم عشق، مرا ديد و بگفت

آمدم نعره مزن، جامه مدر، هيچ مگو

روز بزرگ داشت مولانا شاعر عشق و عرفان مبارك باد.

( عرفان مولانا، عرفان خالي از تعصب و نمايانگر شوريدگي و عشق اين شاعر بزرگ به خداوند است. يادروز مولانا مبارك باد.

( هفتم مهرماه، روز بزرگ داشت شاعر و انديشمند قرن هفتم هجري، حضرت مولانا جلال الدين مبارك باد.

( شعر مولانا، انعكاس روح پرشور و طرب انگيز هستي است و جان آفرينش را در ما بيدار مي كند.

( تجليل از مولانا، تجليل از جان هاي عاشقي است كه هستي خود را در سير اعتلاي فرهنگ ايران اسلامي، ايثار مي كنند. يادروز مولانا مبارك باد.

( يادروز مولانا، شاعر نيستان و شور و طرب و سراينده ابيات معنوي مثنوي، بر پاسداران شعر و ادب فارسي مبارك باد.

( مثنوي معنوي، روايت شورانگيز خلقت و هستي است. روز بزرگ داشت مولانا جلال الدين رومي خجسته باد.

( كار دلم به جان رسد، كارد به استخوان رسد

ناله كنم بگويدم، دم مزن و بيان مكن

يادروز حضرت مولانا مبارك باد.

( علت عاشق ز علت ها جداست

عشق اسطرلاب اسرار خداست

روز بزرگ داشت حضرت مولانا مبارك باد.

( عشق آن بگزين كه جمله انبيا

يافتند از عشق او كار و كيا

يادروز مولانا مبارك باد.

( هر كسي كو دور ماند از اصل خويش

باز جويد روزگار وصل خويش

روز بزرگ داشت مولانا بر ايرانيان ادب پرور خجسته باد.

ص: 194

( مولوي، شاعر بي بديل همه نسل ها و انديشه هاست. روز مولوي گرامي باد.

( مولوي، آينه تمام نماي شعور انسان هاست. روز مولوي مبارك باد.

( روز بزرگ مولانا، شاعر شعرهاي الهام گرفته از كتاب خدا گرامي باد.

( مثنوي مولوي، كتابي است كه بيشترين تأثير را از آيات و مضامين قرآني گرفته است. روز مولوي گرامي!

( براي درك اشعار بي بديل مولانا، بايد معارف عميقي را دانست كه بي آن زبان مولانا قابل فهم نيست.

( بشنو از ني چون حكايت مي كند

از جدايي ها شكايت مي كند

گرامي باد سال روز شاعر و عارف بزرگ مولانا!

( مولانا، مشعل تابناك هدايت و ارشاد همه نسل ها و دوران هاست.

( روز مولانا، شاعر عارف انديشه هاي انساني مبارك باد.

( مولوي، عارف خوش دلي است كه هرگز در ايستگاه اندوه از مركب مردان بزرگ، جا نمي ماند و با خلق شاهكارهايش نام و ياد خود را جاودانه مي سازد. روز مولوي گرامي باد.

( روز بزرگ داشت مولوي، شاعر انديشه هاي نو و بي بديل گرامي باد.

( از ديد مولانا دل انسان «اسطرلاب عشق» معبود ازلي است.

( ني در مثنوي معنوي، سمبل انسان تنها و جدا افتاده از معشوق است كه حديث رنج جدايي خود را از معشوق فطرت خويش باز مي گويد.

( مولانا، روح بي قرار هستي بود در كالبد يك شاعر و عارف.

( مولانا، سير و سلوك عرفان را «پله پله تا ملاقات خدا» طي كرد.

( شمس الحق تبريزي، قبله نماي مولانا جلال الدين بود به سمت كعبه حقيقت.

( غزليات مولوي، پس از گذر قرن ها، هنوز در ترنم موسيقيايي خود، انسان را به وجد مي آورد.

( روح شعله ور و گدازان مولانا در كلمه كلمه اشعار او به ويژه در غزليات شمس انعكاس دارد.

ص: 195

( ديوان شمس، جامع ترين سند اوزان شعر فارسي، به ويژه اوزان شفاف است.

( مولانا با سمبل ها، علامت ها و اشاره هاي دنياي كثرت، راه را به سوي تصوير بزرگ، يعني حقيقت وجود حق مي گشايد.

( شعر و انديشه مولانا، ميراثي است جهان شمول كه متعلق به تمام مردم دنيا با هر زبان و مليتي است.

( مولوي، گاه وزن و قافيه و صنايع ادبي را به كناري مي زند تا بي پرده و بي واسطه با معشوق سخن گويد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت عارف و شاعر نامدار ايران، مولانا جلال الدّين محمد بلخي بر اهالي علم و ادب و فرهنگ گرامي باد.

( فرا رسيدن روز گرامي داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، قلّه شعر و عرفان ايراني اسلامي، بر ميراثداران فرهنگ و ادب گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت جايگاه والاي شاعر، متكلّم و عارف ارجمند ايران زمين، مولانا جلالالدين محمد بلخي، مولوي، بر دوستداران ادب گران سنگ فارسي گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت شاعر بزرگ ايران و متفكّر بزرگ مسلمان، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر اهالي فرهنگ گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر بلندمرتبه ايرانزمين، مولانا جلال الدين محمد بلخي بر مردم فرهنگدوست ايران گرامي باد.

( سال روز گرامي داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر، عارف و متكلّم نامدار ايراني، بر اهالي ادب و عرفان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر كتاب ارجمند «مثنوي معنوي»، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر دوستداران ادب و معنويت گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت قلّه بلندمرتبه ادب و عرفان ايران، شاعر اخلاق و اعتقاد، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر فرهنگدوستان ايرانزمين گرامي باد.

( سال روز گرامي داشت شاعر حكايتهاي پندآموز و غزلهاي جانسوز، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر ادبدوستان ايران گرامي باد.

ص: 196

( سال روز بزرگ داشت شاعر جهاني ايران، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر ايرانيان پاكنهاد گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت ياد و نام شاعر و متفكّر بلندآوازه ايران، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر ادبدوستان فرزانه گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت خورشيد درخشان فرهنگ و ادب ايراني _ اسلامي، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر دوستداران شعر و ادب گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت جايگاه والاي شاعر نامدار ايران و جهان، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر اهالي فرهنگ گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر و عارف بزرگ ايران، خورشيد بي غروب شعر و ادب فارسي، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر مردم فرهنگدوست ايران مين گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر بلندآوازه شرق و غرب، خورشيد سپهر فرهنگي ايرانزمين از بلخ تا قونيه، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر اهالي فرهنگ و ادب و عرفان گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر و متفكر بيبديل ايران، مولانا جلال الدين محمد بلخي بر اديبان فرزانه گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر پُرآوازه و بزرگ ايرانزمين، سراينده نظم هاي راهگشا و غزلهاي دلنشين، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر مردم اهل فرهنگ ايران گرامي باد.

( سال روز گرامي داشت جايگاه والاي مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر و انديشمند بزرگ ايرانزمين گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر غزلهاي آتشين و حكايات اندرزآموز منظوم، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر مردم سرفراز ايران گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت قلّه بلندبالاي سپهر فرهنگي ايران، شاعر بلندآوازه جهان، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر مردم پُرافتخار ايران گرامي باد.

ص: 197

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر و متفكّر بزرگ فرهنگ ايراني _ اسلامي، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر دوستداران فرهنگ و ادب والاي فارسي گرامي باد.

( سال روز گرامي داشت شأن ادبي و فرهنگي مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر و انديشمند بزرگ ايران، بر اهالي فرهنگ و ادب گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر و عارف نامي ايران، مولانا جلال الدين محمد بلخي بر علاقهمندان شعر و ادب و فرهنگ ايرانزمين گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، خورشيد درخشان آسمان ادب و عرفان ايران اسلامي، بر فرهنگدوستان باايمان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت مقام ادبي شاعر و انديشمند بزرگ ايران، مولانا جلالالدين محمد بلخي بر ايرانيان فرهنگدوست گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر فرزانه ايران و جهان، گنجور شعر و ادب و عرفان ايرانزمين، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر انديشمندان فرهنگدوست گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت ستاره فروزان آسمان ادب و عرفان ايران زمين، شاعر و متفكر بزرگ جهان، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر اديبان و عارفان گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر، عارف و انديشمند بلندآوازه ايرانزمين، بر فرهنگ دوستان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر كامل و عارف واصل ايرانزمين، متفكّر بزرگ اسلامي، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر دلبستگان ادب و فرهنگ ايراني _ اسلامي گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر و انديشمند جهاني ايران، بر اهالي فرهنگ و انديشه گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر و عارف نامدار ايراني بر پاسداران فرهنگ و ادب ايرانزمين گرامي باد.

ص: 198

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت جايگاه رفيع شاعر و عارف فرزانه ايران، خورشيد بيغروب شعر و ادب، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر دوستداران فرهنگ جاودانه ايران و اسلام گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، آفتاب درخشان شعر و عرفان ايران اسلامي، بر فرهنگدوستان باايمان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر، عارف و انديشمند بزرگ ايران اسلامي، سراينده كتاب ارجمند «مثنوي معنوي»، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر ساكنان كوي علم و ادب و فرهنگ گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر و عارف بلندآوازه ايران و انديشمند بزرگ جهان اسلام، بر مشتاقان فرهنگ، ادب، و عرفان ايراني _ اسلامي گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر و عارف بزرگ ايران، قلّه شكوهمند روشنبيني ديني و واجد فيض هدايت الهي، مولانا جلالالدين محمد بلخي، بر مردم فرهنگدوست ايران گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت مولانا جلالالدين محمد بلخي، شاعر، عارف، و متفكر بزرگ ايرانزمين و صاحب منظومه ارجمند «مثنوي معنوي»، گرامي باد.

ص: 199

ص: 200

امام علي عليه السلام

( «وقار پيري، روشنايي و زيور است».

( «وقار پيري، نزد من دوست داشتني تر از خرمي جواني است».

( «هرگاه خردمند پير شود، خرد او جوان گردد و هرگاه نادان پير شود، ناداني او جوان گردد».

( «به كودكان خانواده ات مهرباني كن و بزرگانشان را گرامي دار».(1)

امام صادق عليه السلام

( «بزرگ سالان را احترام كنيد».(2)

( «خداوند، هفتاد ساله ها را تكريم مي كند و از هشتاد ساله ها در آزرم است كه خواسته اي داشته باشند و برآورده نسازد يا آنها را عذاب كند».(3)

ص: 201

( پيران كه تجربه و مهارت دارند و پستي و بلندي روزگار را ديده اند و گرم و سرد آن را چشيده اند، الگوي مناسبي براي نسل جوان هستند.

( يادمان باشد! سالمندان قفس طلايي را دوست ندارند.

( سالمندي، بلنداي زندگي هر انسان است، ارتفاعي كه از آنجا مي توان به گذشته، به امروز و به فردا نگاه كرد.

( خردمندي و موشكافي تجربه و علم به پيران ما آموخته است تا چه هنگام و چگونه رفتار كنند و اين همان اندوخته ارزشمند دوران كهن سالي است.

( حرمت نهيم نسلي را كه از روزها و سال ها، خاطرات زيادي در كوله بار عمر انباشته اند و طول قامتشان را براي ساختن زندگي امروز ما به كمان رسانده اند.

( خداوند در قرآن مجيد مي فرمايد: «به پدر و مادر نيكي كنيد. هرگاه يكي از آن دو، يا هر دو آنها نزد تو به سن پيري رسند، كم ترين اهانتي به آنها روا مدار و بر آنها فرياد مزن و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوارانه به آنها بگو». (اسرا: 23)

( هان اي پسر كه پير شوي، پند گوش كن

پيران سخن به تجربه گويند، گفتمت

پند مادربزرگ ها و پدربزرگ ها، گران بهاست.

( پير در پنهان هر رخداد، نكته ها مي بيند كه ديده ديگران به ديدن آن نابيناست:

پير اندر خشت بيند بيش از آن

آنچه اندر آينه بيند جوان

( سالمند عزيز! نشان لياقت خدا چند خط ساده است كه بر پيشاني ات مي كشد. دست خط خدا بر هر صفحه اي كه بنشيند زيبايش مي كند. روزت مبارك!

( اي سالمند! موي سپيد تو، كتاب پربهاي تجربه هاست. تو گنج رنج هاي روزگاري و تقويم نانوشته عبرت ها، روزت گرامي باد.

( بيا نگذاريم پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، تنهايي شان را بين عكس هاي قديمي تقسيم كنند.

( سالمند عزيز! نگاهت پرمعناست، سخنت پربهاست و رفتارت گنج تجربه هاست. روزت مبارك!

ص: 202

( از آنان كه از تقويم هاي روزها، خاطرات بيشتري را به ياد دارند، درس زندگي بياموزيم.

( كارهاي بزرگ، مولود تجربه و پختگي و شخصيت و نفوذ كلام است و اين مزاياي پيران باتجربه است.

( پير، نماد تجربه و خرد است و مردم از صحبت او بهره هاي روحاني مي برند. آنان همواره، روشني بخش خانواده و سرشار از دوستي و ستايشند.

( سالمند در غروبِ زندگي اين جهان خويش، طلوع كرامت، انسانيت و عزت جاوداني را به تماشا نشسته است.

( قدرشناسي از سالمندان، همان رفتار درست و محترمانه، و شناخت نيازهاي روحي آنان است.

( از ضروري ترين نيازهاي سالمندان، محبت و توجه است.

( روز سالمند، روز موهاي سپيد و خنده هاي خاطره بر سالمندان عزيز مبارك باد!

( اي سالمند! موهاي سپيد و كمرخميده ات، حكايت از پيري وجودت دارد، ولي دلت زنده است و اميدوار از پيمودن موفقيت آميز راه هاي پرپيچ و خم زندگي. روزت مبارك.

( روز سالمند، بر سالمندان عزيز كه دل هايشان كتاب پربهاي تجربه هاست، مبارك و فرخنده باد.

( نگذاريم امروز، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، تنهايي شان را با عكس هاي قديمي تقسيم كنند. روز سالمند گرامي باد.

( بياييد تا در اين روز بوسه هاي مهر خود را بر دستان پير سال خوردگان بنشانيم. روز عزيز سالمند مبارك باد.

( روز سالمند، بر تمامي سالمندان مهربان و دوست داشتني عزيز مبارك باد.

( وجود سالمندان در خانواده درهاي رحمت و بركت را مي گشايد. روز سالمند تهنيت باد.

( اي سالمند عزيز! وجود تو گنجينه اي پربركت در خانه دل هاست. روزت مبارك.

ص: 203

( پدر بزرگ! هر چند كه گرد پيري، موهايت را برف گونه سپيد كرده است، ولي همين موها، نشانه اي از ارزشمند بودن توست. روز زيباي سالمند مبارك.

( سالمندي، هديه اي گران بها از سوي خداست. روز سالمند بر تمام پدربزرگ ها و مادربزرگ ها مبارك باد.

( اي سالمند عزيز! پيري چهره ات نشاني از جواني تجربيات ارزنده توست كه مي تواند چراغ راه ما جوانان باشد. روزت فرخنده باد!

( چه زيباست وقتي سخن مي گشايي و چشم هايمان را به سوي حقايق باز مي كني. اي سالمند عزيز! از محبت بي دريغت سپاس گزاريم.

( بياييد تا در روز عزيز سالمند، پروانه هاي وجودي خود را به دور شمع جان سالمندان به پرواز درآوريم و شكوفه هاي مهر و لبخند را به آنان ارزاني كنيم.

( روز سالمند بر سالمندان كه گنجينه هاي گران بهاي زندگي هستند مبارك و فرخنده باد.

( اي سالمند عزيز! دست هاي مهربانت، سايه امني بر دل خستگي هاي ماست و لبخندت اميدي در راه دشوار زندگي.

( شمع وجود سالمندان، همچون چراغي است در كوره راه هاي تاريك زندگي. روز سالمند گرامي باد.

( يكي از بزرگ ترين الطاف خداوند در خانواده وجود افراد سالمند است؛ زيرا آنها منبع سرشاري از خير و بركتند. روز سالمند مبارك.

( سالمندان عزيز روزتان پيروز و مبارك باد.

( سالمندان مايه عنايت پروردگار به ما هستند. سالمندان روزتان مبارك.

( پدر بزرگ! سال هاست كه در سايه سار تجربيات تو از سردرگمي ها در امان هستيم. روزت مبارك.

( سالمندان، هديه هاي ارزشمند الهي هستند كه سال ها راه پيموده اند تا به ما رسيده اند. قدر اين هديه ها را بدانيم.

( پدر بزرگ، وقتي در خانه ام هستي، بركت يك عمر عبادت تو در خانه من است.

( آينه هاي خانه ، روشن از شمع حضور توست. روزت مبارك اي سالمند!

ص: 204

( خستگي امروزت، شكوه يك عمر سخت دويدن توست. اكنون در قلب من بياساي تا من پاي دويدنت باشم.

( سالمندان چراغ راه پر فراز و نشيب زندگي اند. اين چراغ را در خانه خود روشن نگه داريم.

( به پاس حضور سالمند، بركت الهي به خانه هاي ما سرازير مي شود. در را به روي بركت خداوند نبنديم.

( حرمتي كه امروز من براي تو قايلم، وامدار حرمتي است كه تو براي والدينت قايل بودي. پدرم! به تو احترام مي گذارم و فرزندم مرا نظاره مي كند.

( سالمندان را احترام كنيم تا در سالمندي فرزندانمان ما را محترم بدارند.

( مادرم! آن زماني كه من كودكي ناتوان بودم، تو مرا در آغوش مهرت توانا ساختي. امروز، ناتواني ات را به آغوش مهر من بسپار.

( پرواز به دو بال تجربه و عشق، نياز دارد. هردو بال را از سالمند مي توان ستاد.

( درخت هر چه بيشتر ريشه در زمين بدواند، بار و بر بهتري عرضه مي كند. سالمندان، درختان تنومند باغ زندگي هستند.

( پدرم! مادرم! چتر عنايت و فداكاري شما هميشه بر سر من بوده و اكنون به خاطر حضورتان در خانه ام چتر عنايت پروردگار بر سر من است.

( بياييد با كمك هم، آثار منفي سالمندي را براي عزيزان خود كم كنيم. مهم ترين آفت روحي در سالمندان، احساس افسردگي و انزواست.

( سالمندان را تشويق كنيم كه زماني را با دوستان خود در خارج از خانه بگذرانند تا روحيه بهتري داشته باشند.

( سالمندان، كوهي از تجربه هاي فرهنگي هستند كه زندگي ما با آن عجين شده است. تجربه هايي كه گران خريده اند؛ ارزان از دست ندهيم.

( به سالمندان بها بدهيم، به درد دل ها و غصه هاي دروني آنها گوش دهيم، تا بتوانند با زندگي تعامل بهتري پيدا كنند.

( چه خوب است كه به كودكان خود آموزش بدهيم كه اوقات فراغت سالمندان را پر كنند و از آنها درس زندگي بياموزند.

ص: 205

( پدرم! با متانت و آرامش بر بام زمان ايستاده اي و ديروز و امروز و فردا را تماشا مي كني. پدر سالمندم! روزت مبارك.

( فرا رسيدن روز بزرگ داشت سالمندان، اين سرمايههاي معنوي جامعه و ذخيره هاي تجربه و فرهنگ، بر همگان گرامي باد.

( سالمندان، گنجينههاي ارزشمند جامعه و انتقال دهندگان تجربههاي تلخ و شيرين زندگي به نسلهاي جديد هستند.

( در روز جهاني گرامي داشت سالمندان، از اين ذخيرههاي ارزشمند عاطفه، فرهنگ و دانش جامعه ياد كنيم.

( امروز، روز بزرگ داشت سالمندان است. راستي چند روز است كه به پدربزرگها و مادربزرگهاي خود سر نزدهايم؟

( رفتار فرداي فرزندانمان با ما در كهن سالي، با احترام گذاشتن ما به سالمندان امروز رقم ميخورد.

( يادم باشد، تا دير نشده، قدر پدربزرگ و مادربزرگم را بيشتر از پيش بدانم.

( خوبيهاي پدر و مادر پير ما جبران شدني نيست. احترام، كم ترين كاري است كه از دستمان برمي آيد.

( ما با احترام به كهن سالان، در حقيقت به فرداي خود احترام ميگذاريم.

( اين خود ماييم كه ميتوانيم با رفتارمان فرهنگ ارج نهادن به كهن سالان را به نسل پس از خود منتقل كنيم.

( خداوند زندگي در خانه سالمندان را در پيرسالي نصيب خود شما نكند، ولي مي دانيد كه چند وقت است به ديدار والدينتان در خانه سالمندان نرفته ايد؟!

( بياحترامي به كهن سالان و تنها گذاشتن آنان، دست كمي از رها كردن آنها در خانه سالمندان ندارد!

( محترم داشتن سالمندان و كهن سالان، احترام گذاشتن به رهتوشه تجارب نسلهاي پيشين است.

( ساكنان خانههاي سالمندان، پدران و مادران معنوي همه ما هستند. چه اشكالي دارد اگر با يك دستهگل، به آنها سري بزنيم؟

ص: 206

( كهن سالي و سالمندي، پايان كار نيست، آغاز انتقال تجربه و حافظه فرهنگي نسل هاي پيشين به نسلهاي تازهتر است.

( ما به شدت به پدران و مادران كهن سال خود شبيه هستيم. امروز پاس بداريم تا فردا پاس داشته شويم.

( امروز در خانههاي سالمندان، چند نفر روزها را در انتظار دوباره ديدن فرزندان خود شمردهاند و شمردهاند و شمردهاند.

( ياد عيديهاي آقابزرگ و قصههاي شب يلداي خانمبزرگ بخير؛ راستي، امروز روز سالمندان است... .

( كهن سال شدن، يعني سرد و گرم روزگار را چشيدن و پخته شدن؛ «الهي پير شويد!» و روز سالمند مبارك... .

( پدربزرگها و مادربزرگهاي عزيز! امروز روز شماست. سايهتان بر سر ما مستدام و روزتان مبارك.

( فرا رسيدن روز گرامي داشت سالمندان و كهن سالان، اين گنجهاي بركت و رحمت خداوندي، گرامي باد.

( در اتوبوس و مترو به احترام تو برميخيزم و صندليام را به تو ميدهم، اي پدربزرگ و مادربزرگ ناشناس من!

( در هنگام عبور از خيابان، در صف، در اتوبوس و مترو، سالمندان و كهن سالان را گرامي بداريم؛ از روي احترام، نه از سر دلسوزي.

( وقتي به غرور جواني، بانگ بر مادر زدم، دلآزرده به كُنجي نشست و گفت: خُردي فراموش كردهاي كه دُرشتي ميكني؟! روز سالمندان گرامي باد.

( فرا رسيدن روز گرامي داشت سالمندان و كهن سالان، بر اين سرمايههاي معنوي جامعه گرامي باد.

( روز بزرگ داشت سالمندان، روز يادآوري جايگاه ارزنده كهن سالان، بر خانواده هاي ايراني گرامي باد.

( فرا رسيدن روز بزرگ داشت سالمندان، روز ارج نهادن به ريشههاي كهن سال نهال خانواده، بر همگان گرامي باد.

ص: 207

( روز گرامي داشت پايههاي اصلي خانواده ايراني، پدربزرگها و مادربزرگ ها، بر تمامي سالمندان و فرزندان و نوادگان آنان گرامي باد.

( فرا رسيدن روز ارج نهادن به جايگاه والاي سالمندان و كهن سالان خانواده، بر تمامي خانوادههاي اصيل ايراني گرامي باد.

( روز سالمندان، روز گرامي داشت ذخيرههاي تجربه جامعه، بر همه خانوادههاي ايراني گرامي باد.

( آنچه در آينه، جوان بيند

پير، در خشتِ خام، آن بيند

روز سالمند مبارك!

( فرا رسيدن روز سالمندان، روز بزرگ داشت جايگاه پيران روشنبين جامعه، بر تمامي كهن سالان جامعه ايراني گرامي باد.

( روز بزرگ داشت سالمندان، روز سپاس گزاري از خداوند متعال به خاطر اعطاي نعمت وجود كهن سالان، گرامي باد.

( فرا رسيدن روز سالمندان، روز يادآوري ارزش، مقام و جايگاه بيهمتاي اين سرمايههاي معنوي جامعه، بر همه ايرانيان گرامي باد.

( سالمندان و كهن سالان، حلقههاي ارتباط ما با تجربيات و درسهاي نسل هاي پيشين، و واسطههاي امتداد سير تمدنها و فرهنگها هستند.

( فرا رسيدن روز سالمندان، اين نعمت ها و بركات خداوند در كانون گرم خانواده، بر تمامي خانوادههاي اصيل و شريف ايراني گرامي باد.

( سالمندان از ما فرزندان خود انتظار زيادي ندارند؛ ميتوانيم حداقل با يك تماس تلفني شادشان كنيم.

( سنين كهن سالي و سالمندي، آغاز فصل نوين زندگي و فرصت به كار بستن انباشتههاي تجربي و معنوي يك عمر زندگي است.

( آيا همانقدر كه پدران و مادران سالمندمان نگران ما هستند، ما نيز به فكر آنها هستيم؟

( سالمندان و كهن سالان جامعه، بيش از مراقبت و دلسوزي، از ما انتظار احترام دارند.

ص: 208

( احترام گذاشتن به يك عمر كسب تجربه و كوشش مفيد كهن سالان جامعه، كوچكترين پاس داشتي است كه از نسلهاي بعدي ساخته است.

( فرا رسيدن روز بزرگ داشت سالمندان، بر كهن سالان تجربهاندوز و جوان دل ايراني گرامي باد.

( نصيحت گوش كن جانا، كه از جان دوستتر دارند

جوانان سعادتمند، پند پير دانا را

(حافظ)

( فرا رسيدن روز بزرگ داشت سالمندان، بر فرزندان قدرشناس و پندپذير آنان گرامي باد.

( فرا رسيدن روز گرامي داشت جايگاه والاي سالمندان، بر كهن سالان باتجربه و پُرنشاط ايران گرامي باد.

( روز سالمندان، مجالي است براي بازانديشي و مرور قدر و منزلت كهن سالان، اين مايههاي رحمت و بركت در خانوادههاي من و شما.

( ما با گوش دل سپردن به اندرزهاي خيرخواهانه كهن سالان، احترام عملي خود را به آنان نشان ميدهيم.

( سالمندان از ما انتظار دلسوزي ندارند؛ نكتهاي كه جايگاه آنان را در جامعه برجسته ميكند، شايسته احترام بودن آنهاست.

( راستي، ما تا چه اندازه قدر داناييها و تجربههاي كهن سالان و سالمندان را دانستهايم؟

( پدر و مادر كهن سال من! تو را سپاس ميگويم به خاطر زحماتي كه در سالهاي پروردنم متحمل شدهاي و به خاطر داناييها و صبوريهاي تو در برابرت سر تعظيم فرود ميآورم.

( فرا رسيدن روز بزرگ داشت سالمندان و كهن سالان، بر اين عصارههاي فرهنگ و دانش و عطوفت، گرامي باد.

ص: 209

ص: 210

امام علي عليه السلام

( «حتي براي ادب كردن فرزندت نيز او را نزن، بلكه با او قهر كن و مراقب باش كه زمان قهر طول نكشد».(1)

( «قلب كودكان خردسال، همچون زمين خالي است كه هر چه در آن اندازند، مي پذيرند».(2)

( «هر كه در كودكي نياموزد، در بزرگ سالي پيشرفت نكند».(3)

( «حق فرزند بر پدر اين است كه نام نيكويي براي او انتخاب كند، اخلاق و ادب به او بياموزد و قرآن را به او آموزش دهد».(4)

امام سجاد عليه السلام

( «حق كودك خردسال اين است كه با او مهربان باشي، در پرورش فكري و آموزش او بكوشي، از خطايش بگذري، با او بسازي و كمكش كني».(5)

امام صادق عليه السلام

( «بايد، به ويژه، هفت سال اول زندگي كودك، آزادانه به بازي و جنبش هاي بدني صرف شود».(6)

( «از ما نيست كسي كه به بزرگ سالان ما حرمت قايل نشود و با خردسالان ما مهربان نباشد».(7)

( «خداوند به بنده، به خاطر محبت شديد او به فرزندش، رحم مي كند».(8)

امام كاظم عليه السلام

( «پسنديده است كه فرزند در كودكي به بازي و جست وخيز بپردازد تا در بزرگ سالي بردبار و باوقار باشد».(9)

ص: 211

ص: 212

( بسياري از نابساماني هاي رواني و اخلاقي انسان، بر اثر تربيت نادرست او در دوران كودكي است.

( اگر خانواده با اصول و روش صحيح تربيت كودك آشنا باشد و آنها را به كار بندد، در دوره جواني، با مشكلات كمتري روبه رو خواهد شد.(1)

( گرايش به استقلال، لازمه رشد كودك است.(2)

( والدين بايد از دادن پاسخ هاي نادرست به كودك بپرهيزند.(3)

( در پاسخ دادن به پرسش هاي كودك، نبايد دروغ گفت يا ندانسته، چيزهاي موهومي را به او آموخت.(4)

( بازي، حس كنجكاوي و خلاقيت كودك را برمي انگيزد و به رشد ذهني او كمك مي كند. بايد گفت كودكان را هنگام بازي، بهتر مي توان شناخت.(5)

( يكي از روش هاي پرورش شخصيت كودكان، شركت كردن در بازي آنهاست.

( هم بازي شدن با كودك، افزون بر اينكه او را غرق لذت و شادي مي كند، احساس ارزشمندي را در كودك تقويت مي كند.

( در بازي با كودك، بسياري از اصول اخلاقي را مي توان به طور مستقيم و غيرمستقيم به كودك آموزش داد.(6)

( كودكاني كه در دوران هفت سال اول زندگي، زياد تنبيه مي شوند، در آينده مشكلات رفتاري بيشتري پيدا مي كنند.(7)

( والدين بايد به گونه اي زمينه سازي كنند كه محيط مدرسه براي كودك مكاني اضطراب آور نباشد.(8)

ص: 213

( نبايد انتظار داشت كه كودك مطيع باشد يا همواره آرام و ساكت در گوشه اي كنار بزرگ ترها بنشيند.(1)

( اگر از فرزندت ادب مي خواهي، خودت مؤدب باش و اگر پاكيزگي مي خواهي، خود پاكيزه باش. اگر بخواهيم او درستكار شود خودمان بايد درستكار شويم.(2)

( اگر به هنگام خشم، شدت به كار بري و سخنان درشت بگويي، از راه تقليد، گفتار زننده و سخت را در حافظه كودك نگاه خواهي داشت... .(3)

( به هر نسبتي كه در خانواده به كودك احترام بگذاريم، اطاعت او از پدر و مادر بيشتر خواهد شد و در مقابل ديگران، ادب را بهتر رعايت مي كند.

( اگر كودك به بزرگ تر سلام كرد، لازم است سلام او، به گرمي پاسخ داده شود؛ زيرا با اين عمل، كودك احساس مي كند ديگران براي او احترام بسياري قايلند.

( پدر و مادر براي كودك خود الگو هستند؛ يعني كودك، از اخلاق و رفتار والدين خويش سرمشق مي گيرد.

( تفاوت ميان فرزندان به ويژه در سنين كودكي، آنها را ناراضي و روحيه شان را خراب مي كند و به بيماري هاي رواني دچار مي سازد.

( از وظايف بسيار مهم پدران و مادران آن است كه بكوشند همواره بر اساس عدالت و برابري ميان فرزندان خود رفتار كنند... .

( تنها نقطه اميد و مايه شادي و آرامش كودك، محبت و حمايت پدر و مادر است.

( مهرورزي و نشاط بخشي به كودكان از آموزه هاي مهم اسلام است.

( كودكان در سن هاي گوناگون، نيازمند توجه و احترام هستند. ازاين رو، والدين بايد با دقت پاسخ گوي اين خواسته آنها باشند.

( روح ظريف و حساب كودك، با كوچك ترين حركت نادرست، ناراحت و پژمرده مي شود.

ص: 214

( مهرباني، نوازش و انس با كودك، نقش مهمي در تربيت و شكوفايي استعدادهاي نهفته او دارد.

( از بدترين آفت هاي تربيتي، ترساندن كودك است. كمتر عاملي مانند ترساندن، به روان كودك آسيب مي زند.

( از بدترين و رايج ترين آفت هاي تربيتي، اختلاف و درگيري والدين در مقابل كودكان است.

( كانون خانواده، پناهگاه امن كودك است. كودك خود را به آن وابسته مي داند و به آن دلگرم است.

( بررسي هاي اجتماعي نشان مي دهد كه بسياري از كودكان بزهكار، بر اثر اختلاف و درگيري هاي هميشگي پدر و مادر به اين دام گرفتار شده اند.

( خانواده، نخستين كانوني است كه بايد در آنجا عاطفه انساني را در كودكان پرورش داد.

( از هدف هاي اساسي در تربيت كودكان، پرورش عاطفي آنهاست.

( به خواسته هاي كودك، حساس و دقيق باشيم. مشكلات وي را در نظر بگيريم و به شيوه اي منطقي او را هدايت كنيم.

( بكوشيم فضايي مطمئن و محبت آميز براي كودك بسازيم و با رازداري، اعتماد او را به دست آوريم.

( خواسته هاي خود را روشن و منطقي و با دليل از كودك بخواهيم.

( خطاي كودكان را با دليل به آنها يادآور شويم و در اين باره هرگز كلمات درشت و گزنده به زبان نياوريم.

( در كار با كودكان بايد از خشونت، تعصب و زدن برچسب هاي نامعقول به آنها بپرهيزيم.

( بهترين روش رشد شخصيت و پرورش ويژگي هاي نيكو در كودكان، احترام گذاشتن و تشويق كردن آنهاست.

( هرگز سخن كودك را قطع نكنيم.

ص: 215

( در ميان هم سالان يا ديگران، كودك را مسخره نكنيم.

( در پاسخ به پرسش هاي كودكان، صراحت لهجه، صداقت در گفتار و سادگي و كوتاه بودن پاسخ را از ياد نبريم.

( روحيه و ويژگي هاي كودكان را بشناسيم و با هر كودكي متناسب با روحيه و خواسته اي دروني او رفتار كنيم.

( تا آنجا كه ممكن است، سفارش هاي خود به كودكان را غيرمستقيم و با طرح پرسش بيان كنيم.

( به شخصيت كودك احترام بگذاريم بدون اجازه به وسايلش دست نزنيم و از وي اجازه بگيريم تا او نيز احترام به ديگران را بياموزد.

( كودكان را در برقراري ارتباط با هم سالان ياري دهيم.

( تذكرهاي پدران و مادران و مربيان، هنگامي بر كودكان اثر مثبت دارد كه خود، نمونه اي عملي براي آنها باشند.

( پدر و مادر همواره مي توانند با صبر و حوصله و دقت، به سخنان كودك گوش دهند تا وي هميشه حرف هاي خود را با آنها در ميان بگذارد.

( بايسته است امور مادي را در نظر كودك كم اهميت و امور معنوي را بزرگ جلوه دهيم.

( كودك بايد به گونه اي تربيت شود كه كار خوب، به آساني از او سر بزند، نه اينكه با اكراه به آن تن در دهد.(1)

( رمز تربيت كودك، در درست ديدن و درست شنيدن اوست. اين مهارت ها را بايد مربي بينا و شنوا آموزش دهد.(2)

( تربيت با در نظر گرفتن همه جنبه هاي عقلاني، عاطفي، اخلاقي، اجتماعي، جسمي و علمي، كامل مي شود.(3)

ص: 216

( جذاب ترين روش هاي تربيتي، طبيعي ترين، ساده ترين و صميمي ترين آنهاست.(1)

( اگر انتظارهاي تربيتي، بيش از حد توان و استعداد كودك باشد، اثر معكوس دارد. ازاين رو، محرك ها و خواسته هاي تربيتي را به جا، متناسب و در حد پذيرش مطرح كنيد.(2)

( در اندرزهاي تربيتي، سخن دل پذير را با دل سخن پذير همراه سازيد. مطمئن باشيد كه بر دل مي نشيند و در عمل ظاهر مي شود.(3)

( تنبيه بايد به قصد بيداري دل باشد و نه تهديد جسم. پس تا از نتيجه بيدارسازي تنبيه مطمئن نيستيد، كودك را تنبيه نكنيد.(4)

( بكوشيم در تربيت درست فرزندانمان كوتاهي نكنيم و از برخوردهاي نادرست و عوامل زيان بار بپرهيزيم و نتيجه را به خدا واگذار كنيم.(5)

( براي اينكه شخصيت كودك شكل بگيرد، در مواردي لازم است مقاومت والدين يا سرپرست خويش را در برابر خواسته هاي خود احساس كند.(6)

( بايد در انتظارهاي خود ازكودكان تجديدنظر كنيم و به چشم بزرگ سالان به آنان ننگريم.(7)

( هر روز چند دقيقه، تنها با كودك خود سخن بگوييم.(8)

( تربيت فرزندان، باري نيست كه پدر يا مادر، هر يك به تنهايي بتوانند آن را تحمل كنند، بلكه مشاركت، همكاري و هماهنگي آن دو لازم است.(9)

( مادر بايد از دادن پاسخ هاي نادرست با انگيزه رها ساختن خود از پرسش هاي پي در پي كودك بپرهيزد.(10)

ص: 217

( در برابر صحبت هاي كودك بايد شنوندگاني خوب باشيم و كم حوصلگي از خود نشان ندهيم تا به اين ترتيب، آنها نيز راه برقراري ارتباط درست با ديگران را بياموزند.(1)

( در حالي كه سالانه هزينه هاي بسياري صرف توليد انواع سلاح هاي مرگبار مي شود، كودكان بسياري از گرسنگي، نبود امكانات بهداشتي، سوء تغذيه و... جان خود را از دست مي دهند.

( يونيسف اعلام كرده است، تنها با اختصاص پنج دلار براي هر كودك، مي توان جان 90 درصد از كودكاني را كه سالانه مي ميرند، نجات داد.

( خداوند در قرآن كريم مي فرمايد: «فرزندان خود را از ترس كمي روزي نكشيد، ما به شما و آنها روزي مي دهيم؛ زيرا قتل آنها اشتباه و گناه بزرگي است». (نحل: 60 و 61)

( كنجكاوي و ميل به دانستن و شناختن، از جمله ويژگي هاي انساني است كه در كودكي به طور جدي و آشكار بروز مي كند؛ كودكان پژوهش گراني بزرگند.

( بي اعتنايي به پرسش هاي كودكان، بي اهميت دانستن آنها و دادن پاسخ هاي نادرست و گمراه كننده از سوي ما سبب مي شود كه كودكان ما در بزرگ سالي پژوهش گران لايقي نباشند.

( كودكان، گل هاي باغ زندگي مان هستند؛ برايشان باغباناني لايق باشيم.

( كودكان، زينت زندگي و سبب شور و شادي و طراوت آن هستند، براي تربيت آنها وقت و حوصله بيشتري صرف كنيم.

( آسمان كودكان، وسيع، پاك و آبي است و كودكان ما بال هايي به وسعت خيال، براي پرواز در آن دارند.

( به كودكانمان فرصت خيال پردازي و پرورش انديشه بدهيم.

( روز جهاني كودك بر زيباترين و خوش بوترين گل هاي زندگي، مبارك.

( در روز جهاني كودك، هزاران بادباك رنگي خيال را با پيام مهر و دوستي به آسمان آبي كودكان دنيا پرواز مي دهيم.

ص: 218

( كودكان ما غنچه هاي روييده در كانون عشق و عاطفه اند، سينه هاي پر مهر ما، بهترين پناهگاه آنان است.

( كودكي، زيباترين و حساس ترين دوران زندگي است، در خاطرات كودكانمان روزهايي شاد، آرام و پر از ترانه با شكوه لالايي مادر و لمس دستان پر مهر پدر به يادگار بگذاريم.

( گل خوش بوي زندگي ام! براي تو شاپرك هاي سپيد خوشبختي و دريچه هاي پرنور آينده را آرزو مي كنم.

( كودك نازنين ايران زمين! در روز كودك، از خدا برايت دلي سرشار از شادي، لبي شكفته از لبخند و روحي آرام از حضور در كانون گرم خانواده مي طلبم.

( امام خميني رحمه الله فرمود: «بچه هاي كوچك ما را اگر اسلامي بار بياوريد، استقلال و آزادي مملكت شما بيمه خواهد شد».(1)

( رهبر كبير انقلاب اسلامي: «اين كودك ها اميد آتيه مملكت ما هستند و از اين كودك هاي امروز انسان ها و دانشمندان فردا درست مي شود».(2)

ص: 219

ص: 220

( سال روز بزرگ داشت غزلسراي بلندمرتبه ايرانزمين، شمس الدّين محمّد حافظ شيرازي، لسانالغيب، بر مردم فرهنگدوست ايران گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، حافظ و شارح قرآن كريم، آفتاب درخشان شعر و عرفان ايران اسلامي، بر فرهنگ دوستان باايمان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر و عارف بزرگ ايران اسلامي، سراينده غزلهاي ناب عرفاني، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، بر ساكنان كوي علم و ادب و فرهنگ گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، شاعر و عارف بلندآوازه ايران و سراينده نامكرّرترين غزلهاي فارسي، بر مشتاقان فرهنگ، ادب، و عرفان ايراني _ اسلامي گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، شاعر و شارح مفاهيم بلند قرآني، بر اهالي ادب و عرفان گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر دلنشينترين غزلهاي تاريخ شعر فارسي، شمس الدّين محمّد حافظ شيرازي، بر دوستداران ادب عرفاني گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت قلّه بلندمرتبه ادبيات عرفاني ايران، شاعر مضامين بلند قرآني، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، بر فرهنگدوستان ايرانزمين گرامي باد.

( سال روز گرامي داشت شاعر ابيات حكمتآموز و غزلهاي جان سوز، لسانالغيب، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، بر ادبدوستان ايرانزمين گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر و عارف بزرگ ايران، خورشيد بي غروب شعر و ادب فارسي، شمسالدين محمد حافظ شيرازي، بر مردم فرهنگ دوست ايران و دوستداران فرهنگ و ادب ايرانزمين گرامي باد.

( سال روز بزرگ داشت شاعر بلندآوازه ايران، الهامبخش شاعران شرق و غرب، لسان الغيب، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، بر اهالي فرهنگ و ادب و عرفان گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز بزرگ داشت شاعر عشق و راز، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، لسانالغيب، بر اديبان فرزانه گرامي باد.

ص: 221

( سال روز بزرگ داشت شاعر پُرآوازه و بزرگ ايرانزمين، سرايندهغزلهاي دلنشين و بيمانند، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، بر مردم اهل فرهنگ ايران گرامي باد.

( فرا رسيدن سال روز گرامي داشت جايگاه والاي محرم اسرار غيب و حافظ انوار قرآني، شمسالدّين محمّد حافظ شيرازي، شاعر و عارف بزرگ ايران زمين گرامي باد.